SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

A, C, D ve E şıklarındakiler belirlilik ortamında kullanılan sermaye bütçeleme yöntemleridir. Projelerin doğuracağı sonuçların olasılıklarının bilinmediği, tahmin edilemediği bir durum belirsizlik ortamıdır. Riske göre düzeltilmiş iskonto oranı yöntemi bu durumlarda kullanılan yöntemlerden birisidir. Doğru seçenek B'dir.

Monte Carlo Simülasyonu, riskli yatırım projelerinin değerlendirilmesi amacıyla David Hertz tarafından geliştirilmiş bir yöntemdir. Duyarlılık analizi ve olasılık analizini birleştiren bu yöntem, günümüzde en yaygın kullanılan yöntemlerden birisidir. Doğru seçenek D'dir.

Finansal kiralama, yatırım projesine konu olan bir maddi duran varlığın, düzenlenen bir sözleşme ile mülkiyeti kiralayanda kalmak kaydıyla bir kira bedeli karşılığında kiracıya devredilmesi işlemidir. Duran bir varlığın satın alınmasına alternatif sunmaktadır. Doğru seçenek A'dır.

Maddi duran varlıklar başta olmak üzere duran varlıkların tamamı sağlık hizmeti üretiminde girdi olarak kullanılmakta ve hizmet üretim sürecini doğrudan etkilemektedir. Sağlık kurumunun hangi uzmanlık alanlarında, ne kadar poliklinik hastasına ve yatan hastaya hizmet verebileceği, ne kadar ameliyat yapabileceği, hangi düzeyde kaç yoğun bakım hastasına hizmet verebileceği, hangi radyolojik görüntüleri çekebileceği, hangi laboratuvar tetkiklerini yapabileceğine ilişkin kararlar maddi duran varlık yatırımlarının sonucunda ortaya çıkacaktır.

Sağlık alanında kullanılan teknolojiler hızlı bir gelişim göstermektedir. Bu gelişimin bir sonucu olarak, yeni teknoloji ürünü olan makine - teçhizat ve donanım ile sağlık hizmetlerini daha düşük maliyet ile üretme imkânı bulunmaktadır. Bu tür yatırımlar teknolojik gelişmelerden yararlanarak daha düşük maliyet ile sağlık hizmeti üretmeye yönelik yatırımlardır.

İlk aşamada, sermaye bütçelemesine konu olan yatırım projesinin niteliği belirlenmelidir. Diğer bir ifadeyle yatırım kararına esas teşkil edecek projenin “bağımsız” nitelikte bir proje mi, yoksa “bağlantılı” nitelikte bir proje mi olduğuna karar verilmelidir.

Yıllık net karın yatırım tutarına bölünmesi ile hesaplanan bir yöntemdir. Bu yöntem iki şekilde uygulanabilmektedir. Bunlardan birincisi yatırımın sağlayabileceği en yüksek yıllık karın yatırım tutarına bölünmesi şeklinde hesaplanmaktadır.

Yöntemin bir takım sakıncaları bulunmaktadır. Yatırımın geri ödeme döneminden sonra sağlayacağı net nakit girişlerinin hiç bir önemi olmaması, paranın zaman değerini göz önüne almaması ve proje riskini, proje geri ödeme süresinin bir fonksiyonu olarak ele alması yöntemin sakıncaları arasında sayılmaktadır.

Riskli yatırımların değerlendirilmesinde çok kullanılan bir yöntemdir. Seçenek sayısının fazla olduğu veya ardışık aşamalarda karar almanın söz konusu olduğu problemlerin analizi, modellerin kurulması ve çözümlenmesinin gerektiği durumlarda; karar ağacı analizi kullanılabilir. Birden çok olayı ve birden çok karar alma aşamasını kapsayan karar alma problemlerinde kullanılan ve bu problemleri oluşturan öğeleri karar ağacı yardımıyla ifade eden şematik bir analiz tekniğidir.

Finansal kiralama işlemi, tarafları olan kiracı, kiralayan ve satıcı arasındaki süreci kapsar. Bu sürecin ikinci basamağında leasing kuruluşu sağlık kurumuna değil, sağlık kurumu leasing kuruluşuna başvurur.

Kiralama işleminin, finansal kiralama olarak sayılacağı durumlar Türkiye Muhasebe Standartları’nın 17. Standardı olan Kiralama İşlemleri Standartında (TMS 17’de) açıklanmıştır.

Dönen varlık yatırımları uzun sürede gerçekleşmektedir. Buna karşılık duran varlık yatırımlarında sonuç kısa sürelerde alınabilmektedir. Bu karşılaştırma tam tersi olmalıdır. Yani duran varlık ile dönen varlık yer değiştirmelidir.

Bir sağlık kurumunda giderleri artırmak istenmeyen bir durumdur. Dolayısıyla giderleri artırmak için yatırım yapılmaz.

Sağlık kurumunun bakım ve onarımı ile ilgili yatırımlar aşağıda belirtilmiştir:
• Sağlık kurumunun elektrik sisteminin, ısınma sisteminin, su sisteminin vb. yenilenmesi,
• Sağlık kurumunun bilgi işlem sisteminin yenilenmesi,
• Sağlık kurumunun çatısı ve zemininin yenilenmesi,
• Radyolojide eskiyen radyoloji cihazları yerine yeni dijital radyoloji cihazları alınması,
• Ameliyathanedeki iki kollu tavan lambası yerine dört kollu tavan lambası alınması,
• Hasta odalarındaki hasta karyolası ve yataklarının değişmesi gibi yatırımlardır. Bu yatırımlara aynı zamanda yenileme ya da modernizasyon yatırımları da denilmektedir.

İlk aşamada, sermaye bütçelemesine konu olan yatırım projesinin niteliği belirlenmelidir. Diğer seçenekler daha sonraki aşamalarda yapılacakları ifade etmektedir.

Geri ödeme süreci yöntemi belirlilik şartları altındaki sermaye bütçelemesi yöntemlerinden biridir. Diğer seçenekler, belirsizlik şartları altındaki sermaye bütçelemesi yöntemlerindendir.

Yıllık net karın yatırım tutarına bölünmesiyle hesaplanan yöntem, Yatırımın ortalama karşılığı yöntemidir.

Geri ödeme süresi yöntemi, yapılan bir yatırımın kendini ne kadar sürede geri ödeyeceğini gösteren bir yöntemdir. Bu Yöntem, kolay ve basit olması sebebiyle özellikle nakit sıkıntısı içinde olan kurumlar tarafından tercih edilmektedir.

Sağlık kurumunun sermaye yapısından kaynaklanan finansal risk, yönetim yapısından kaynaklanan yönetim riski, faaliyet konusundan kaynaklanan faaliyet riski, enflasyondan kaynaklanan enflasyon riski ve faaliyet gösterdiği pazardaki değişikliklerden kaynaklanan pazar riski olabilmektedir. Sermaye bütçelemesi yapılırken sağlık kurumu finansal yöneticilerinin bu riskleri dikkate alarak karar vermeleri gerekmektedir.

Riskli yatırımların değerlendirilmesinde çok kullanılan, seçenek sayısının fazla olduğu veya ardışık aşamalarda karar almanın söz konusu olduğu problemlerin analizi, modellerin kurulması ve çözümlenmesinin gerektiği durumlarda; karar ağacı analizi kullanılabilir.