SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM - Deneme Sınavı - 9

Finansal kiralama (leasing) sağlık kurumlarına taşınır veya taşınmaz malların hizmetlerinden kiralama yoluyla yararlanma imkânı veren bir finansman aracıdır. Leasing kuruluşu (kiralayan) ve alıcı kurum (kiracı) arasında bir kiralama sözleşmesi yapılmaktadır. Bu sözleşmeyle, kiracı kurum söz konusu varlıkların sağlayacağı hizmetlerden yararlanma hakkına sahip olmaktadır. Kira sözleşmelerinin bitiminde kiracıya sözleşmelerle konulan hükümlerle kira süresini uzatma veya söz konusu varlığı satınalma gibi haklar tanınmaktadır.

Bu yaklaşıma göre sağlık kurumunun sermaye yapısı içerisinde borcun ağırlığının artması belli bir noktaya kadar firma değerini yükseltecektir. Bu nokta kurumun optimal sermaye düzeyidir. Bu noktada firma değeri maksimum, sermaye maliyeti minimum olmaktadır. Bu noktadan sonra borç düzeyinin artması sermaye maliyetini arttırarak firma değerini düşürmektedir.

Sağlık kurumlarının sermaye yapıları incelenirken üzerinde durulması gereken temel sorulardan biri, kurumun sermaye yapısındaki diğer bir ifadeyle yabancı kaynak ve öz kaynak bileşimindeki değişmelerin, optimal sermaye maliyetini ve sağlık kurumunun piyasa değerini etkileyip etkilemeyeceğidir. Bu konuda farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Bunlar; Net Gelir Yaklaşımı, Net Faaliyet Geliri Yaklaşımı, Geleneksel Yaklaşım ve Modigilani-Miller Yaklaşımı’dır. Bu yaklaşımlarda firmanın sermaye yapısı ile değeri arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmaktadır.

Ticari kredi veya satıcı kredisi de denilen bu finansman kaynağı; satıcının alıcıya malını satabilmek için açmış olduğu kısa vadeli kredi olarak tanımlanmaktadır. Sektörde faaliyet gösteren firmaların ilaçlarını, tıbbi malzemelerini ve diğer sarf malzemelerini sağlık kurumlarına satabilmek için kurumlara açtıkları krediler buna örnek olarak verilebilir.

Finansal kiralama (leasing) sağlık kurumlarına taşınır veya taşınmaz malların hizmetlerinden kiralama yoluyla yararlanma imkânı veren bir finansman aracıdır. Leasing kuruluşu (kiralayan) ve alıcı kurum (kiracı) arasında bir kiralama sözleşmesi yapılmaktadır. Bu sözleşmeyle, kiracı kurum söz konusu varlıkların sağlayacağı hizmetlerden yararlanma hakkına sahip olmaktadır. Kira sözleşmelerinin bitiminde kiracıya sözleşmelerle konulan hükümlerle kira süresini uzatma veya söz konusu varlığı satınalma gibi haklar tanınmaktadır.

- Yabancı kaynağın sağlık kurumuna maliyeti özellikle sabit faiz ile borçlanıldığında belirli ve sınırlıdır. - Yabancı kaynak temin süreci iyi yönetildiği takdirde öz kaynaklarla finansmana göre sermaye maliyetleri daha ucuzdur. - Uzun vadeli yabancı kaynaklara ödenen faizlerin vergi matrahından indirilebilme imkanı olması vergi avantajı sağlamaktadır. - Kredi sözleşmeleri iyi hazırlandığı takdirde, uzun vadeli yabancı kaynak ile finansman sağlık kurumlarına esneklik sağlar. - Uzun vadeli yabancı kaynaklarla finansman, belirli koşullar altında sağlık kurumlarına, finansal kaldıracın etkisinden yararlanma imkanı sağlar. Yukarıda yer alan maddeler sağlık kurumu için avantajlıdır fakat kredilerin döviz cinsinden alınması durumunda kur riskinin bulunması kurum için bir dezavantajdır.

Verilen seçeneklerdeki ifadelerin hepsi özkaynakla finansmanın avantajlı yönlerini vurgulamaktadır.

Duran varlık yatırımları, sağlık kurumlarının risk derecesini önemli ölçüde etkilemektedir. Dönen varlık yatırımlarında ise sektördeki gelişmeler takip edilir ve etkili stok yönetimi politikaları izlenirse, sağlık kurumunun risk derecesini etkilememekte ya da etkisi çok sınırlı olmaktadır. Doğru seçenek C'dir.

Sağlık kurumunun duran varlıklara yatırım kararı, kurumun vizyonu ve misyonu, kurumun kendi kapasitesi, sağlık sektörünün genel durumu, geri ödeme kurumlarının politikaları, diğer sağlık kurumlarının konumları dahil olmak üzere birçok konudan etkilenmektedir. Ancak kurumun muhasebe ve denetim yapısının göz önünde bulundurulması gerekli değildir. Doğru seçenek B'dir.

Nakde dönüşümü kolay menkul kıymetler işletme sermayesi unsurlarındandır. Bunlar dönen varlıklar yatırımları arasında yer alır. Doğru seçenek D'dir.

Her yılın net nakit akışı eşit ise geri ödeme süresi, yatırım tutarının yıllık NNA’ya bölünmesi ile kolayca hesaplanabilir. Geri ödeme süresi = 56.000 / 7.000 = 8 yıl. Doğru seçenek B'dir.

A, C, D ve E şıklarındakiler belirlilik ortamında kullanılan sermaye bütçeleme yöntemleridir. Projelerin doğuracağı sonuçların olasılıklarının bilinmediği, tahmin edilemediği bir durum belirsizlik ortamıdır. Riske göre düzeltilmiş iskonto oranı yöntemi bu durumlarda kullanılan yöntemlerden birisidir. Doğru seçenek B'dir.

Monte Carlo Simülasyonu, riskli yatırım projelerinin değerlendirilmesi amacıyla David Hertz tarafından geliştirilmiş bir yöntemdir. Duyarlılık analizi ve olasılık analizini birleştiren bu yöntem, günümüzde en yaygın kullanılan yöntemlerden birisidir. Doğru seçenek D'dir.

Finansal kiralama, yatırım projesine konu olan bir maddi duran varlığın, düzenlenen bir sözleşme ile mülkiyeti kiralayanda kalmak kaydıyla bir kira bedeli karşılığında kiracıya devredilmesi işlemidir. Duran bir varlığın satın alınmasına alternatif sunmaktadır. Doğru seçenek A'dır.

Sağlık kurumlarının ihtiyacı olan makine ve teçhizat bu kredinin konusunu oluşturmaktadır. Kurumlar bu yolla makine ve teçhizatın maliyetini uzun zamana yayarak kolay geri ödeme imkanına kavuşmaktadırlar. Kredinin geri ödemesi, makine ve teçhizattan beklenen gelire uygun olarak önceden belirlenen bir plan dahilinde ve düzenli taksitler halinde olmaktadır. Sağlık kurumlarının kredi taksitlerini düzenli olarak ödeyebilmesi için bu yöntem ile temin edilen makine ve teçhizatı verimli ve etkili kullanması gerekmektedir. Ayrıca makine ve teçhizatın mülkiyeti kredi ödemeleri sona erene kadar kredi verene ait olmaktadır.

İşletme sahip ve ortaklarının bilanço tarihinde işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımlarının tutarıdır. İşletmenin ortakları tarafından taahhüt edilmiş sermaye ile henüz ödenmemiş sermaye arasındaki fark, ödenmiş sermayedir. Bireysel işletmelerde bir sermaye taahhüdü işlemi bulunmadığından, bu işletmelerde sermaye hesabının kalanı aynı zamanda ödenmiş sermayeyi gösterir.

Kurumun sermaye yapısı değiştikçe ve borç/öz kaynak oranı yükselip sermaye yapısı riskli hale geldikçe öz kaynak maliyeti artmaktadır. Çünkü kurum otalama sermaye maliyetinden daha ucuz yabancı kaynak sağladığı durumda, piyasa değerini düşürmemek için daha yüksek oranda temettü dağıtımı yapacaktır ve bu da öz kaynak maliyetini yükseltecektir. Yabancı kaynak maliyetindeki düşüş öz kaynak maliyetindeki artışı getirecek, dolayısıyla firmanın ortalama sermaye maliyeti değişmeyecektir. Bu nedenle kurumun yabancı kaynak kullanımını artırmakla sermaye maliyetini azaltma imkânı yoktur. Bu yaklaşıma göre, kurumların tek bir optimal sermaye yapısı yoktur. Kurum için tüm sermaye yapıları bir anlamda optimaldir. Özetle bu yaklaşımda, sermaye yapısını değiştirmekle, firma değerini artırmak mümkün olmamaktadır.

Modigilani-Miller Yaklaşımı sermaye maliyeti konusunda bu görüşleri savunurken soruda sıralanan temel bir takım varsayımlara dayanmaktadır.

Uygunluk, fonların sağlandığı kaynakların özelliği ile yatırıldığı varlıkların uyum içerisinde olmasını ifade etmektedir. Dönen varlıkların süreklilik göstermeyen kısmının kısa vadeli kaynaklarla; duran varlıkların ise uzun veya devamlı kaynaklarla (UVYK+Özkaynak) finanse edilmesi varlıkların uyumlu olduğu kaynaklarla finanse edildiğini göstermektedir.

Bir kurum için optimal sermaye yapısına ulaşmak, sermaye maliyetini en düşük düzeye indirmek anlamında kullanılmaktadır. Kurumun piyasa değerini en yüksek düzeye çıkaran ve sermaye maliyetini en düşük düzeye indiren sermaye yapısı sağlık kurumu için optimaldir.