SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM - Deneme Sınavı - 22

Tele-tıp projesi ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla görüntüleme alanında uzaktan raporlama hizmeti sağlanarak tele-radyoloji, tele-patoloji, tele-dermatoloji alanlarında hastanelerde uygulamalar yapılmaya başlanmıştır. Konunun öneminden dolayı Sağlık Bakanlığının yapılanmasında yeni bir birim olarak;

• Sağlık alanında kullanılan bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili ülke çapında politika, strateji ve standartları belirlemek,

•Kişisel sağlık verileri ile ülke düzeyinde sağlık durumu ve sağlık hizmetlerine ilişkin veri ve bilgi akışını içeren her türden bilgi sistemleri ve projelerini yapmak ve yaptırmak,

• Sağlık bilgi sistemleri ve teknolojileri alanında uluslararası gelişmeleri izlemek, ülke uygulamalarını ve tecrübelerini paylaşmak, gerektiğinde uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak,

• Sağlık bilişimi ve teknolojisi alanında çalışacak kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin uyacakları kuralları belirlemek, uygulamak, gerektiğinde bunların yazılım ve ürünlerinin uygunluğuna karar vermek ve müelliflerini yetkilendirmek üzere Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Kurulmuştur.

Kişi başına toplam sağlık harcamalarına bakıldığında en yüksek harcamanın 9.832 $ ile Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yapıldığı görülmektedir. ABD’de 2010 yılında 7.940 $ olan kişi başı sağlık harcamasının hızla artarak 9.832 $ açıktığı görülmektedir. Yapılan projeksiyonlar bu artışın devam edeceğini göstermektedir. Kişi başına düşen sağlık harcamasında ABD’yi 7.834 $ ile İsviçre izlemektedir. Türkiye’de sağlık harcamalarına ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanmakta ve OECD’ye gönderilmektedir. Türkiye’de kişi başı sağlık harcamasının 2010 yılında 872 $’ dan 2016’da 1092 $’a yükseldiği görülmektedir.

İşletmenin varlıklarını, bu varlıkları nasıl finanse ettiğini gösteren, gelir ve giderlerini genel kabul görmüş muhasebe kavram ve ilkelerine ve ülkenin mali mevzuatına göre doğru ve güvenilir bir biçimde belirlemeyi amaçlayan, bu amacı gerçekleştirmek için uygun bir kayıt ortamı ve düzenine sahip muhasebe yaklaşımı Genel Muhasebedir.

Yönetim muhasebesi, işletme yönetimi ile muhasebe arasında köprü işlevi gören muhasebe koludur.

Maliyet muhasebesi, işletmelerin mal veya hizmet üretim faaliyetleri ile ilgili finansal bilgileri, mal veya hizmet üretim maliyetlerinin belirlenmesi için kendine özgü teknikler ile kaydeden ve raporlayan bir finansal bilgi sistemidir.

Maliyet analizleri : Maliyet verilerinden yararlanarak, gerçekleşen maliyetlerin değerlendirmesini yapan ve bu değerlendirmeler sonucunda işletme yöneticilerinin ileride alacakları finansal kararlara ışık tutmaya çalışan yönetim muhasebesi alt sistemidir.

Finansal tablo analizleri :Finansal tabloları, çeşitli finansal analiz yöntemleri ile değerlendiren, işletmenin finansal yapısını ölçmeyi ve işletme yöneticilerini ileriye yönelik olarak alacakları kararları yönlendirmeyi amaçlayan yönetim muhasebesi alt sistemidir.

Taşınır mal muhasebesinin amacı, kaynağına ve edinme yöntemine bakılmaksızın kamu idarelerine ait taşınır malların kaydı, muhafazası ve kullanımı ile yönetim hesabının verilmesi, merkez ve taşrada taşınır yönetim sorumlularıyla bunlar adına görev yapacak olanların belirlenmesi ve kamu idareleri arasında taşınırın bedelsiz devrine ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.

Sağlık kurumu maliyet muhasebesi sağlık kurumunun genel muhasebe alt sistemlerinden aldığı finansal bilgileri, hastane işletmesinin hizmet üretim maliyetlerinin belirlenmesi için kendine özgü teknikler ile kaydeden, sınıflayan ve raporlayan finansal bilgi sistemidir.

Yasama (Siyasi) Denetimi: Yasama organı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ nde soru, genel görüşme, meclis araştırması, gensoru, meclis soruşturması gibi yollar ve TBMM ihtisas komisyonları tarafından yapılan denetimdir.

Hiyerarşik Denetim: Üstlerin astlar üzerindeki gözetleme ve kontrol yetkilerini ifade eder. Sağlık kurumlarında başhekimin, hastane müdürünün ve başhemşirenin yaptığı denetimleri örnek olarak verebiliriz.

Yargı Denetimi: Yönetimi hukuk sınırları içinde tutmak amacıyla yapılan denetimdir.

Modern Health Care (Modern Sağlık Bakımı) dergisinin özel bir sayısı (Eylül 27, 1999), alanlarında otorite olarak kabul edilen sektör uzmanlarının gelecek 20 yıldaki gelişmeler hakkındaki görüşlerini sıralamıştır. Bu öngörüler şu şekildedir; Bilgiye erişim hastaları güçlendirecek ve hizmet sunucularının tanı ve tedavilerini daha verimli ve etkili hale getirecektir (Berwick, 1999). DNA çipleri, klonlama, yeni ilaçlar ve biyonikler, sağlık bakımını ve yaşam kalitesi ve süresini önemli ölçüde geliştirecektir (Dwyer, 1999). Hastanelerin birleştirilmesi yatak ve sağlık kurumu sayılarının büyük ölçüde azal- ması ile sonuçlanacak ve geriye kalan hastaneler öncelikli olarak çoklu sistem yet- mezliği olan, ağır travma geçiren ya da büyük bir ameliyat geçiren hastalara hizmet verecektir (Morrison, 1999). Özellikle destekli yaşam ve evde bakım gibi uzun süreli bakımda geniş çaplı artışlar mey- dana gelecek; büyüme belirli grupları hedefleyen hizmetleri içerecektir (Saphir, 1999). Sağlık sigorta kapsamı ile ilgili kararları işverenlerden ziyade, tüketiciler verecektir (Pallarito, 1999). Sağlık sektöründe devlet kontrolü artacaktır (Hallam, 1999)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Euro- pean Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) 2003 yılında Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır:

Yatırım; izleyen dönemlerde daha fazla yarar elde edilebilmesi için kaynakların kullanılmasıdır.

Finansal Kiralamanın Kiralayan Açısından Üstünlükleri

Sağlık kurumunun iflası ya da herhangi bir sebeple kapanması durumunda, borç
verme ile karşılaştırıldığında, kiralayan ilgili varlığın sahibi olduğu için kaybı
olmamaktadır.

Belirsizlik Şartları Altında Sermaye Bütçelemesi Yöntemleri;

Riske Göre Düzeltilmiş İskonto Oranı Yöntemi

Belirlilik Eşiti Yöntemi

Duyarlılık Analizi

Senaryo Analizi

Monte Carlo Simülasyonu

Karar Ağacı Analizi

Net Bugünkü Değer (NBD) Yöntemi
Bir yatırımın net bugünkü değeri, yatırımın ekonomik ömrü boyunca elde edeceği nakit girişlerinin bugünkü değeri ile yatırım tutarı arasındaki farka eşittir. Diğer bir ifadeyle yatırımın sağlayacağı nakit girişlerinin bugünkü değeri toplamı ile yatırımın maliyeti arasındaki farktır. Nakit girişlerinin değeri iskonto faktörü kullanılarak bugünkü değere indirgenir.

  

NBD: Net bugünkü değer
I0: Başlangıçta yapılan yatırım tutarı
NNAt: t yılında yatırımdan beklenen net nakit akışı
i: İskonto oranı (sermaye maliyeti)
n: Ekonomik ömür

Belirlilik Şartları Altında Sermaye Bütçelemesi Yöntemleri
Belirlilik, her bir yatırım projesi alternatifinin gerek yaratacağı nakit akışlarının, gerekse doğuracağı diğer sonuçların önceden bilindiği ortamı ifade etmektedir. Belirlilik koşulları altında, yani bütün projelerin aynı risk derecesine sahip olduğu varsayımı ile yatırım alternatifleri arasından seçim yaparak, yatırım kararının verilmesini içeren yöntemlerdir.Bu yöntemler aşağıda açıklanmıştır.
1. Yatırımın Ortalama Karlılığı (Getirisi)
Yıllık net karın yatırım tutarına bölünmesi ile hesaplanan bir yöntemdir. Bu yöntem
iki şekilde uygulanabilmektedir. Bunlardan birincisi yatırımın sağlayabileceği en yüksek yıllık karın yatırım tutarına bölünmesi şeklinde hesaplanmaktadır.