SAĞLIK KURUMLARINDA BİLGİ SİSTEMLERİ

Eski Yunanca’dan gelmekte olan Etic sözcüğünün günümüzdeki anlamı, insan tutum ve
davranışlarının iyi (doğru) ya da kötü (yanlış) yönünden değerlendirilmesidir.

Tıbbi etiğin temel amacı mutlak iyiyi bulmaktır. Tıp etiğinin temel ilkelerinin en eskisi yararlılık ilkesidir

Hastaların haklarına saygı göstermek ve tıbbi bakım ile ilgili kararlara onların katılımını sağlamak olarak tanımlanan ilke özerkliğe saygı ilkesidir.

Dürüst olmayan davranışları ve davrananları görmezden gelmez, göz yummazlar.

Kişinin kendine has bilginin kişiler arasında özel ilişkilerle belirlenen biçimine mahremiyet denir.

Kayıtları İnceleme Hakkı: Madde 16- Hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan
dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir
ve bir suretini alabilir. Bu kayıtlar, sadece hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olanlar tarafından görülebilir

Kayıtların Düzeltilmesini İsteme Hakkı: Madde 17- Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz ve hatalı tıbbi ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna
uygun hale getirilmesini isteyebilir.

Hizmet Kusuru; Yönetimin, kamu hizmetinin uygun ve düzenli biçimde sunulması
görevi bulunmaktadır. Buradaki aksama hizmet kusuru olarak karşımıza çıkmaktadır

Kişisel Kusur; Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında sağlık çalışanlarının işlediği şahsi suçlardır. Örneğin, uyarılara rağmen acil bir vakaya zamanında müdahale edilmemesi, tıbbi müdahale için onayını alması gerekirken hastadan onay alınmaması ya da
herhangi bir tehlike nedeniyle hastayı ameliyathanede bırakıp gitmesi kişisel kusur sayılır

Lizbon Bildirgesi: Sağlık hizmeti ve tıp eğitiminin her aşamasında, hastanın
onuru ve gizlilik hakkına saygı gösterilecektir

Hastanın tıbbi karara katılabilmesini sağlamak amacıyla, tıbbi bilgilerin doğru ve yeterli biçimde ona açıklanmasını isteyen ilke; aydınlatılmış onam ilkesidir.

2002 yılında Washington'da yapılan Dünya Hekimler Birliği Genel Kurulu'nda "Dünya Hekimler Birliği Sağlıkla İlgili Veritabanlarına İlişkin Bildirge" kabul edilmiştir.

Hipokrat Hekim Andı'nda yer alan herkese karşı dürüst olma ve ayırım yapmamayı (kadın, çocuk köle vb.) dile getiren dolaylı ifadeler ile "Mesaneden asla taş almayacağım, bu işi cerrahlara bırakacağım." ifadesini adalet ilkesi olarak değerlendirmiştir.

Kurum, kritik bilgiye erişim hakkı olan çalışanlar ve firmalar ile gizlilik antlaşması imzalamalıdır. Bu politika kişisel sağlık kayıtlarının güvenliği politikasında yer alır.

Kayıtları inceleme hakkı, Hasta Hakları Yönetmeliği'nin 16. maddesinde yer alır. Buna göre; hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtasıyla inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Bu kayıtlar, sadece hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olanlar tarafından görülebilir.

Yararlılık ilkesi, tıp etiğinin temel ilkelerinden biridir.

"Hekimin, hasta öldükten sonra dahi hasta hakkında tüm bildiklerini kesinlikle gizli tutma yükümlülüğü bulunmaktadır" vurgusu Cenevre Bildirgesi'nde yer almıştır.

Mali ödemeleri kesmek veya arttırmak için geriye dönük dokümantasyona izin vermek, uygunsuz davranışlara örnektir.

Ülkemizde Başbakanlık "Bilgi Sistem ve Ağları İçin Güvenlik Kültürü" konulu 2003/10 sayılı Genelgesi doğrultusunda Sağlık Bakanlığı tarafından "Bilgi Güvenliği Politikası" 7 Ekim 2005 tarihinde oluşturulmuştur.

Tıp etiğinin temel ilkelerinin en eskisi yararlılık ilkesidir.