SAĞLIK KURUMLARINDA BİLGİ SİSTEMLERİ

MHRS, vatandaşların Sağlık Bakanlığı Hastaneleri ile Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri
için 182 çağrı merkezini arayarak gerçek zamanlı operatörlerden istedikleri hastane ve
hekim için randevu aldıkları bir uygulamadır.

MHRS’nin faydaları ise şunlardır:

• MHRS projesi kapsamında elde edilen verilerin,sonraki adımlarda uygulanacak sağlık projeleri için kaynak niteliği taşıması ve bu sayede sağlık politikalarının geliştirilmesi,

• Zamandan tasarruf sağlayan uygulama sayesinde hastanelerde vatandaş memnuniyetinin arttırılması; böylelikle hastanelerdeki doktor bekleme sürelerinin azaltılarak daha verimli hizmet sunulması,

• Yaşlı ve engelli vatandaşların hastaneye gitmeden evlerinden kolaylıkla randevu alabilmelerinin sağlanması,

• Vatandaşların hastanelere gelip muayene olamamaları riskini ortadan kaldırarak herkes için kaliteli hizmet anlayışının benimsendiğinin MHRS projesine verilen önemin gösterilmesi ve bununla birlikte zamandan ve enerjiden tasarruf edilmesi,

• Sağlık hizmeti almak isteyen vatandaşın bu talebini profesyonel bir yapılanma içinde iletmesine ve daha sonrasında öneri ve fikirlerini ifade etmesine olanak sağlanması,

• Sistemin sağlık politikaları ile ilgili kamu ve özel sektörde hizmet kalitesini arttırmaya yönelik uygulamalar için örnek teşkil etmesi,

• Vatandaşa hizmet alacağı sağlık kuruluşunun yanı sıra, hizmet almak istediği hekimi de seçme şansı veren sistematik yapılanmanın oluşturulması,

• Hastane hekimlerinin çalışma koşullarının düzenlenmesi,

• Vatandaş ihtiyaçları hızla yerine getirilerek, vatandaş memnuniyetinin artırılması,

• Hastalara tek merkezden, standart kalitede hizmet verilmesi,

• Telefonda verilen hizmetin kalitesinin sürekli ölçümlenebilir hale gelmesi,

• Veri girişlerinin kayıt altına alınması ve kontrollerinin yapılabilmesi,

• Tüm operasyonel işlemlerin tek merkezde toplanabilmesi,

• Vatandaş ihtiyaçlarının analiz edilmesi sonucunda verilen hizmetlerin değerlendirilmesinin yapılabilmesi,

• Optimum personel sayısının kolaylıkla tespit edilebilmesi,

• Performans yönetimi sayesinde, personelin daha etkin ve verimli çalışabilmesi,

• Vatandaş bilgilerinin güncelliğinin düzenli olarak sağlanabilmesi,

• Sistemin sağlık politikaları ile ilgili kamu ve özel sektörde hizmet kalitesini arttırmaya yönelik uygulamalar için örnek teşkil etmesi,

• Vatandaşa hizmet alacağı sağlık kuruluşunun yanı sıra, hizmet almak istediği hekimi de seçme şansı veren sistematik yapılanmanın oluşturulması,

• Hastane hekimlerinin çalışma koşullarının düzenlenmesi.

Türkiye’de e-sağlık çalışmaları Sağlık Bakanlığı’nca 2003 yılında başlatılmış ve 2004 yılı Ocak ayında tamamlanarak e-sağlığın tanıtımına başlanmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın e-sağlık vizyonu; sağlık verileri için erişim hakları tanımlanmış yetkili kişi ve kuruluşlarca ulaşılabilir, tüm vatandaşları kapsayan, her bireyin kendi kişisel sağlık verilerine erişebildiği, uluslararası standartlarla uyumlu, karar destek sistemleri ile desteklenen, yüksek bant genişlikli ve tüm ülkeyi kapsayan bir iletişim omurgasında paylaşılması ve tele-tıp ve tele-sağlık uygulamalarına varan teknolojilerin mesleki pratikte kullanılmasını temel alan ulusal sağlık bilgi sisteminin kurulmasıdır.

Tele-Patoloji

Patolojideki hastalara ait slayt görüntülerinin bir yerden başka bir yere tanı konsültasyonu için gönderilmesi işlemi tele-patoloji olarak adlandırılmaktadır. Başka bir ifadeyle, telepatoloji; tanı, konsültasyon ve eğitim amacıyla görüntülerin telekomünikasyon yöntemleri ile aktarılması olarak tanımlanır. Patolojik tanının mikroskop değil de monitöre bakılarak verildiği bir uygulamadır. İnternet aracığıyla makroskobik ve mikroskobik görüntüler, ses ve yazılı bilgiler şeklinde eşzamanlı olarak aktarılabilir

Evde sağlık hizmeti kapsamındaki hastalıklar;

• KOAH vb. solunum sistemi hastalıkları,

• Yatağa bağımlı hastalar,

• Terminal dönem palyatif bakım hastaları,

• İleri derecedeki kas hastaları,

• Yenidoğanlara (0-1 aylık) fototerapi uygulamaları,

• Evde sağlık hizmeti kapsamına alınan hastaların ihtiyaç duyduğu ağız ve diş sağlığı hizmetleridir.

Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM)

Anayasanın temel hak ve ödevleri düzenleyen 56. maddesinde Devlet, herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içerisinde sürdürülmesini sağlamak, insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla, sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenlemekle görevlendirilmiştir ve bu görevini ifa etmek amacıyla da Sağlık Bakanlığını kurmuştur. Bu amaçla kurulan ve merkezden yönetim ilkesine bağlı olan Sağlık Bakanlığı, sağlık sisteminde yaşanan sorunları yerinde ve eş zamanlı tespit ederek, en hızlı şekilde çözmek için 2004 yılında Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezini (184 SABİM Hattı) hizmete açmıştır.

Çekirdek Kaynak Yönetimi Sistemi (ÇKYS)

Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS); ülke sağlık sistemine ait bütün kaynakların kayıt, takip ve planlamalarını yapmak üzere kurulmuştur. Bu sistem ile kamuya ait sağlık tesislerinin bina, araç, gereç, tıbbi cihaz, tıbbi sarf malzeme ve finans kaynakları, özel sektöre ait bina, tesis, hizmet ve insan kaynakları kayıt altına alınmıştır. Bu sayede sağlık hizmetine erişimde bölgelerarası farklılığı gidermeye yönelik, planlama çalışmalarında, karar destek analizleri sunabilen bir yapı elde edilmiştir. Ülke genelinde insan ve malzeme kaynaklarının yönetimi uygulanabilir hale gelmiştir. İsraf minimuma indirilip yeni sağlık yatırımlarının ihtiyaca uygun bölgelere yönlendirilmesi sağlanmıştır.

ÇKYS; İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (İKYS),

Malzeme Kaynakları Yönetimi Sistemi (MKYS),

Yatırım Takip Sistemi (YTS) ve

Özel Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS) olmak üzere 4 ana modülden oluşmaktadır.

2005 yılında Düzce ilinde Aile hekimliği uygulaması ön pilot uygulama olarak başlatıldı. Ancak o tarihlerde henüz Sağlık-NET ile ilgili standartlar belirlenmemiş ve aile hekimliğini de içine alacak şekilde entegre bir bilgi sistemi kurulmamıştı. Bu nedenle, sadece aile hekimlerinin kullanımına açık olan ve ileride Sağlık-NET ile entegre olmak üzere, müstakil bir bilgi sistemi projesi başlatıldı ve ortaya Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) çıktı.

Merkezi Hastane Randevu Sistemi (MHRS) Sağlık Bakanlığı, vatandaşların Türkiye’de daha etkin ve verimli bir şekilde sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi amacı ile Sağlıkta Dönüşüm Projesi’ni hazırlamıştır. Bu proje kapsamındaki çalışmaları büyük ölçüde tamamlamıştır ve bu zincirin en önemli halkalarından biri olan  Merkezi Hastane Randevu Sistemi (MHRS) 22 Şubat 2010 tarihinde pilot uygulama kapsamında Erzurum ve Kayseri illerinde uygulanmaya başlanmıştır.

e-Reçete uygulamasına 01.07.2012 tarihi itibariyle aile hekimliklerinde ve SGK’da (SGK) Medula sistemi üzerinden fatura gönderen 2. ve 3. basamak sağlık hizmet sunucularında geçilmesi planlanmıştır. e-Reçete uygulamasında reçeteler otomasyon sistemleri üzerinde hazırlanacak, eczaneler tarafından MEDULA sistemi üzerinden e-reçeteler kabul edilerek karşılanacaktır. e-Reçeteler sağlık hizmet sunucusunun otomasyon sistemi üzerinde kurum tarafından hekimlere verilen SGK kurumsal hekim şifresi ile onaylanarak oluşturulacaktır. e-Reçete pilot uygulamasına 24.04.2012 tarihinde Eskişehir ve 02.05.2012 tarihinde ise Konya ilinde başlanılmıştır.

Türkiye’de e-sağlık çalışmaları Sağlık Bakanlığı’nca 2003 yılında başlatılmış ve 2004 yılı Ocak ayında tamamlanarak e-sağlığın tanıtımına başlanmıştır.

Aile Hekimliğinde elektronik sağlık kayıtları 2006 yılında başlatıldı.

Tele-tıp, tıp teknolojileri ile iletişim ve video konferans sistemlerinin birleşimini öngören bir anlayışı ifade eden bir terim olarak tıp dünyasındaki popülerliğini gün geçtikçe artırmaktadır.

Tele-radyoloji; X ışınları veya MRI gibi tıbbi görüntülerin radyolog tarafından yorumlanması için bir merkezden başka bir merkeze iletilmesidir.

Tele-patolojide kullanılan yöntemler statik ve dinamik olmak üzere iki başlık altında incelenebilir. Tele-patolojinin ucuz, kolay ve neredeyse bedava olan türüne statik telepatoloji adı verilmektedir

Sağlık-NET; sağlık kurumlarında üretilen her türlü veriyi, doğrudan üretildikleri yerden, standartlara uygun şekilde toplamayı, toplanan verilerden tüm paydaşlar için uygun bilgiler üreterek sağlık hizmetlerinde verim ve kaliteyi artırmayı hedefleyen, entegre, güvenli, hızlı ve genişleyebilen bir bilgi sistemidir.

Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü (USVS); Türkiye’deki sağlık kurumlarında kullanılmakta olan bilgi sistemlerinin referans olarak kullanacağı ve terminoloji birliği konusunda büyük bir katkı sağlayacak olan bir sözlük çalışmasıdır.

Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü (USVS); Türkiye’deki sağlık kurumlarında kullanılmakta olan bilgi sistemlerinin referans olarak kullanacağı ve terminoloji birliği konusunda büyük bir katkı sağlayacak olan bir sözlük çalışmasıdır. Nitekim diğer tüm çalışmalar, bu sözlüğün hazırlanması ve kullanılan tüm verilerin burada tanımlanmasıyla anlam kazanmaktadır.

Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS); ülke sağlık sistemine ait bütün kaynakların kayıt, takip ve planlamalarını yapmak üzere kurulmuştur

e-Optik sistemi optisyenlere yönelik olarak hazırlanmış bir giriş sistemidir.