SAĞLIK KURUMLARINDA BİLGİ SİSTEMLERİ

Ana makine (Server)’nın
konuşlanacağı sistem odasının;
• Ortam sıcaklığının ve cihazlardan oluşan sıcaklığın sisteme zarar vermemesi için
iklimlendirmenin sağlanması gerekmektedir. Birçok bilgisayar sistemi ve çevresel birimlerin en
iyi şekilde çalışması için sıcaklığın 18o
C’de korunması uygun olacaktır.
• Olası su taşmasından sistem odası ve cihazların zarar görmemesi için, yükseltilmiş taban olması,
• Sistem odasına yetkisiz girişin önlenmesi,
• Odanın ve tüm sistemin enerji kesilmesi ve dalgalanmalardan olumsuz etkilenmemesi için,
kesintisiz güç kaynağı (UPS) desteğinin sağlanması,
• Enerji altyapısının tamamlanması,
• Mümkünse bilgi işlem merkezini yönetecek uyarı sistem yazılımlarının kurulması gerekecektir.
Ana makinelerin (Server), elektronik ve mekanik birimlerden oluştuğu göz önüne alınacak olursa
yukarıda verilen maddelerin önem derecesi ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle sayılan düzenlemeler sistem
odasının olmazsa olmazlarındandır.

Bir sistemin uygulama basamakları projeye ve kurulumun kapsamına göre farklılık gösterir, fakat genel olarak aşağıdaki uygulamaları içerir:
• Kullanıcılarının hazırlanması ve eğitilmesi,
• Çevresel hazırlık
• Sistem veya modül testi
• Sistem aktarımı veya modül eklenmesi
• Sistem veya modülün devreye alınması

Doğru cevap D'dir.

Kaynak ve materyaller, hastane bilgi sistemi kurulum sürecindeki ilk aşamanın içinde yer alır.

Sistem geliştirme hayat döngüsünde yer alan basamaklar analiz, tasarım, bakım/değerlendirme, uygulamadır.

Bilgi sistemleri kurulum sürecinde ilk aşama, mevcut durumun ve gereksinimlerin belirlendiği analiz aşamasıdır. İkinci aşama da Hastane Bilgi Sisteminin tasarımı gelirken, sistemin uygulanması ve bakım/değerlendirme diğer aşamaları oluşturur. Doğru cevap D'dir.

Tüm sistemler gibi Hastane Bilgi Sistemi de yaşayan bir sistemdir. Hastanelerde meydana gelen değişiklikler ve gelişmeler ile dış çevrede oluşan değişiklikler doğal olarak hastane bilgi sistemini etkileyecektir. Bu etkileşmenin hastane bilgi sisteminde “varsa’’ oluşturduğu sorunların tespitinde “balık kılçığı” diyagramı, akış diyagramı kullanılabilir. Bilindiği gibi balık kılçığı diyagramında soruna neden olan ana faktörler ve alt faktörler detaylı olarak çıkartılır. Doğru cevap A'dır.

Kurumsal gelişmede kuvvet alanında yapılan çalışmalarda kullanıcıların karşı koyma davranışı, ilk olarak Kurt Lewin tarafından ortaya atıldığı söylenebilir. Lewin’e göre sosyal sistemlerde, biyolojik sistemlerdeki iç dengeyi koruma eğilimi gibi, yeniliklere karşı koyarak ve orijinal duruma geri gelmeye çalışarak, statükoyu sürdürme eğilimi içerisindedirler. Reddetmek ise kullanıcının tamamen sistemden uzak durması anlamına gelir. Uyum sağlayamama durumunda kullanıcı sistemi kabul etmese de, tamamen reddetmeyip açık bir kapı bırakır. Doğru cevap C'dir.

Deney ve kalibrasyon laboratuarlarının yeterliliği için genel şartlar (TS/EN ISO17025):
Hastaneler teknolojinin yoğun kullanıldığı kurumlardır. TS/EN ISO17025, Teşhis ve tedavi sürecinde kullanılan ve sayıları yüzlerle ifade edilen tıbbı cihazlardan elde edilen verilerin güvenilirliğinin belgelendiği sistemdir. Doğru cevap B'dir.

Hastane Bilgi Sisteminin donanım özellikleri, fizibilite raporu dikkate alınarak belirlenmiş olmasına
karşın temelde;
• Ana Makine (Uygulama ve Veri Tabanı Sunucuları),
• Veri Depolama Üniteleri,
• Terminal / El Terminalleri,
• Mobil Cihazlar (tablet pc, akıllı telefonlar, PDA vb.),
• Yazıcılar, Bar-kod Yazıcılar gibi ekipmanlar oluşturur. Bu ekipmanlar ve kullanılacak
yazılımların detayı fizibilite raporunda yer almalıdır.                                                     Doğru cevap E'dir.

Teknik fizibilite; yazılım, donanım ve sistemin diğer bileşenlerinin sorunu çözmek için
kullanılabileceği veya geliştirilebileceğinin değerlendirmesidir.

Hastanelerinde tüm profesyonellerin hizmet sunumlarında çok çeşitli ve farklı düzeylerde veriler kullanılmaktadır. Bunlar arasında; görüntüleme cihazlarından elde edilen veriler,  hasta dosyası, eczane, tıbbi malzeme vb. birimlerde oluşan veriler yer almaktadır.

hastane bilgi sistemi kurulum sürecinde girdi aşmasında kaynak ve materyaller bulunmaktadır.

Hastane bilgi sistemleri kurulum sürecinde yapılacak çalışmada “Sistem geliştirme hayat döngüsü” analiz, tasarım, uygulama, bakım ve değerlendirme basamaklarından oluşmaktadır.

Analiz safhasında yeni bir hastane bilgi sistemine neden ihtiyaç duyulduğu detaylı olarak incelenir, var olan sistemin problemleri ortaya konulur ve kullanıcı ihtiyaçları belirlenir. Analiz safhasının üzerinde durduğu nokta, ortaya çıkan problemlere çözüm üretmektir.

Bilgi sistemlerinde fizibilite çalışması 5 aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; teknik, ekonomik, hukuki, uygulanabilirlik ve iş takvimi fizibilitesidir.

İş takviminin fizibilitesi; projenin makul bir sürede tamamlanıp tamamlanamayacağını değerlendirir.

Çevresel hazırlıklarda network yapısı donanım, yazılım, veri, bilgi ve bilgi işleme işleri olmak üzere 5 tür iş paylaşır.

Kişisel alanlı ağlar; çok kısa mesafeli ağlardır. Genel olarak birkaç metreyi geçmezler ve tek bir kişiye yakın cihazların haberleşmesi için kullanılırlar.

Aktif network cihazları olarak; omurga switchler, kenar switchler, modemler, routerlar, kablosuz erişim noktaları (Access pointler), firewall cihazları örneklendirilebilir.

Pasif network ise; yapısal kablolama, fiber optik kablolama, cat6 ve cat5 kablolama olarak örneklendirilebilir.