SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 4

Latince “qualitas”, Fransızca “qualité”, İngilizce “quality” kelimelerinden gelen “kalite” sözcüğü, Türk Dil Kurumuna göre “nitelik” olarak tanımlanmaktadır.

 

Türkiye’deki kalite çalışmaları 1990’lı yıllarda TUSİAD önderliğinde başlamıştır

Kalite güvencesinin boyutları aşağıdaki gibidir: Teknik performans, etkililik, verimlilik, erişim, kişiler arası ilişkiler, olanaklar, ilgililik, seçim.

Kalite güvence sistemlerinin yararları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

 

Sağlık alanında standartlaşma dünyada 1900’lerin ilk yıllarında başlamıştır.

Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu (World Federation for Medical Education - WFME) 1972 yılında Danimarka’da resmî olarak kurulmuştur.

Sağlık turizmi hizmet kalitesinin ölçülmesinde üç boyut önemli görülmektedir: Tıbbi personel kalitesi, destek ve yönetim hizmetleri kalitesi.

Finansal hizmetlere ulaşım kolaylığı yönetim hizmetleri kalitesinin bir bileşenidir (Bkz. kitap s. 80, şekil 3.5)

Birincil koruyuculuk: Hastalıklardan korunmak amacıyla alınan önlemlerdir. Örneğin kişiler hastalanmadan önce yapılan aşılar, üreme sağlığı hizmetleri birincil koruma hizmetleridir. Beslenme bozukluğuna bağlı hastalıklardan ve kanserden koruma amacıyla yapılan çalışmalar bu grupta yer alır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Sağlık hizmetlerinde katılımcılık bireysel olmaktan öte örgütlü bir biçimde gerçekleşmektedir. Birçok ülkede hasta haklarının takipçisi olan organizasyonların sayısı gittikçe artmakta ve sağlık sistemimde vatandaşların katılımcılık oranı yükselmektedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Toplumun sağlık hizmetinden yararlanırken hizmetlere erişiminin önündeki finansal engellerin kaldırılması için ön ödemeli pirim ya da vergi tabanlı farklı modeller yoluyla finansal koruyuculuk sağlanmaya çalışılmaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Başarılı sağlık sistemlerinde erişebilirlik, kapsayıcılık, kaliteli olması beklenir. Erişebilirlik ve kapsayıcılık, ihtiyaç duyulan sağlık hizmetlerinin topluma ulaştırılmasını ifade eder. Erişebilirlik kısaca, sağlık hizmetlerine erişebilme ile ilgili iken kapsayıcılık evrensel erişim ya da evrensel kapsayıcılık, ilgili toplumda herkesin tüm boyutlarıyla sağlık hizmetlerine erişimini sağlayan bir sağlık sistemi kurgusunu ifade etmektedir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Sekel: Tedavinin doğasında var olup tedavi sonrasında görünen istenmeyen durumdur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Üniversite hastaneleri genelde üçüncü basamak sağlık hizmetleri sunmak ve eğitim alanı oluşturmak maksadıyla üniversiteler tarafından kurulup işletilen hastanelerdir. Bu hastanelerde yatırım ve eğitim hizmetlerinin bedeli doğrudan üniversite bütçesinden karşılanmaktadır. 

Doğru cevap A seçeneğidir.

Komplikasyon: Sunulan sağlık hizmeti sonrasında, günümüz tıbbi teknolojisi ve bilgi düzeyi kapsamında belli bir oranda olması muhtemel, istenmeyen durumdur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Sağlık Sistemi Çerçevesi Modeli, altı yapı taşı üzerine oturmaktadır. Bunlar; sağlık hizmet sunumu, sağlık insan gücü, enformasyon sistemi, tıbbi ürün-aşı ve teknolojiler, sağlık finansmanı, liderlik ve yönetişimden oluşmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütünün tanımı sağlığın ne kadar karmaşık bir durum ve kavram olduğuna dair ipuçları vermektedir. İnsanı, insan hayatını etkileyen faktörler doğal olarak sağlığı da etkilemektedir. Sağlığı etkileyen faktörlere sağlığın belirleyicileri denilmektedir. Bunlar bireyin özellikleri olduğu kadar, sosyoekonomik, kültürel ve çevresel faktörleri de kapsamaktadır. Bu belirleyicileri özet olarak aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. • Kişilerin biyolojik özellikleri (Yaş, cinsiyet ve kalıtımsal özellikler) • Bireysel yaşam tarzı özellikleri • Toplumsal ve topluluksal çevre özellikleri • Yaşam ve çalışma koşulları (Gelir düzeyi,zararlı kimyasal maddelere maruziyet, eğitim, gıda güvenliği, uygun barınma, temiz su ve kanalizasyona erişim, barış ve güvenlik) • Genel sosyal, ekonomik, kültürel ve çevresel koşulları

İkincil koruyuculuk: Hastalık ortaya çıkmadan ya da hastalığın hafif seyrettiği durumlarda yapılan koruma hizmetleridir. Amaç, hastalığı erken teşhis ve tedavi etmektir; böylece hastalığın ilerlemesi ve yayılması önlenebilmektedir.

Sağlık hizmeti sunumu, sistemin en önemli fonksiyonlarından biri olarak kabul edilebilir; sistemin girdileri bu yolla çıktıya dönüşmektedir. Hizmet sunumu, sağlık sisteminden beklenen hedeflere erişmek için hizmeti sunanlar tarafından ortaya konulan uygulamalar olarak tanımlanabilir. Hizmet sağlayıcıları, sağlık kuruluşları, sağlık programları ve sağlık politikalarının koordinasyonu ve uygulanma süreci hizmet sunumunun bileşenleridir. Hizmet sunumu, birincil ve ikincil koruyuculuktan, tedavi edici hizmetlere ve rehabilitasyona kadar tüm hizmetleri kapsamaktadır

Akılcı ilaç kullanımı: Dünya Sağlık Örgütünün 1985 yılında Nairobi’de tanımlamış olduğu şekliyle; “kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleridir”.