SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI

Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma: Hastalar, adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden ihtiyaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sahiptir.

Tıbbi gereklere uygun teşhis, tedavi ve bakım hakkı, sağlık hizmetlerinden faydalanma hakları kapsamındadır.

Kayıtları İnceleme: Hastanın, sağlık durumu ile ilgili bilgileri içeren dosyayı ve kayıtları, inceleyebilme ve bir suretini alabilme hakkı vardır.

Kayıtların Düzeltilmesini İsteme: Hastanın sağlık kuruluşlarında bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz, hatalı bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteme ve sağlık durumu ile ilgili raporlara itiraz ve aynı veya başka kurum ve kuruluşlarda sağlık durumu hakkında yeni rapor düzenlenmesini isteme hakkı bulunur.

Rızanın Şekli ve Geçerliliği: Mevzuatın öngördüğü istisnalar dışında, rıza herhangi bir şekle bağlı değildir. Hukuka ve ahlaka aykırı olarak alınan rıza hükümsüzdür ve bu şekilde alınan rızaya dayanılarak müdahalede bulunulamaz.

A Tipi İstasyon: 24 saat kesintisiz sadece ambulans hizmeti verilen, ihtiyaca göre birden fazla ekip ve ambulans bulundurulan, idari ve özlük hakları bakımından başhekimliğe bağlı ve kadrolu personeli olan istasyonlardır. Ekip içerisinde hekim bulunan istasyonlar A1 tipi, ekip içerisinde hekim bulunmayanlar ise A2 tipi istasyon olarak adlandırılır.

Bu durumlar yeşil renk ile gösterilir.

Ambulanslarda çalışacak personel konusunda, kara ambulanslarından olan acil yardım ambulanslarında en az üç personelden oluşan bir ekibin görev yapması gerektiği belirtilmiştir. Görev alacak ekipte en az bir hekim veya bir paramedik veya Sağlık Bakanlığı’nca belirlenmiş modül eğitimlerini tamamlamış bir acil tıp teknisyeni ile diğer bir sağlık personeli ve bir şoför bulunması gerektiği, sürücülük görevini de öncelikle acil tıp teknisyeni veya zorunlu hallerde paramediklerin yürütebileceği vurgulanmıştır. Yönetmelikte, hekim bulundurulmayan acil yardım ambulanslarında hasta kabininde nakil esnasında hastaya müdahale etmek üzere görev yapacak personelden en az birinin paramedik olması gerektiği, hekim veya paramedik bulunmayan acil yardım ambulanslarında ise, çalışacak acil tıp teknisyeninin temel modül, travma resüsitasyon, çocuklarda ileri yaşam desteği ve erişkin ileri yaşam desteği kurslarını başarı ile tamamlamış ve sertifika almış olması gerektiği belirtilmektedir.

Acils ervislerin, belirtilen ölçüde bir alana sahip olması gerekmemektedir.

Acil hastaların pratisyen tabiplerce karşılandığı, dahili veya cerrahi branşlardan en az birer uzmanın sorumluluğunda, 24 saat kesintisiz hizmet esasına dayalı olarak uzman düzeyinde acil sağlık hizmetinin verilebildiği, diğer branş uzmanlarının ise ihtiyaca göre icap (evde nöbet) yöntemi ile acil sağlık hizmeti sunduğu acil servisler II. seviye olarak seviyelendirilir.

Sağlık hizmeti almakta olan bireylerin sağlık personeli ve sağlık kurumları karşısındaki sahip oldukları haklar, hasta hakları olarak tanımlanmaktadır.

Hasta hakları kavramının gelişimi, ilk olarak 1972 yılında Amerika Hastaneler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi ile Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya atılmış olup, daha sonra 1981 yılında Dünya Tabipler Birliği Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi, 1994 yılında Amsterdam’da Avrupa Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi, 1995 yılında Dünya Tabipler Birliği Bali Hasta Hakları Bildirgesi gibi uluslararası birçok bildirge ile ilerlemesini sürdürmüştür.

Yönetmelikte, hasta; sağlık hizmetinden yararlanma gereksinimi olan kimse olarak tanımlanırken, hasta hakları ise; fertlerin sadece insan olmaları nedeniyle sahip olduğu ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, uluslararası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış haklar olarak tanımlanmaktadır.

Bilgi İsteme: Bu hak, hastanın hangi sağlık kuruluşundan hangi şartlara göre faydalanabileceğini, bu kuruluşlar tarafından verilen hizmet ve olanakların neler olduğunu kapsar. Bütün sağlık kuruluşları hastaları bilgilendirmek için gerekli birimi oluşturmak zorundadır.

18 yaşından küçük ve mümeyyiz olmayanlardan organ ve doku alınama

Refakatçi Bulundurma: Muayene ve tedavi sırasında hastaya yardımcı olmak üzere, mevzuatın ve kurum imkanlarının elverdiği ve hastanın sağlık durumunun gerektirdiği ölçüde, tedaviden sorumlu olan tabibin uygun görmesine bağlı olarak, refakatçi bulundurulması istenebilir.

Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi: Koruyucu sağlık hizmetlerinin verilmesinde, tıbbi sebeplerden dolayı sağlık kuruluşuna bizzat gidilemeyen veya götürülemeyen hallerde, doğal afetler gibi olağanüstü hallerde hastalar sağlık hizmetlerinden bulundukları yerlerde de faydalanabilirler ve hizmetin sağlık kuruluşu dışında verilmesi ile ilgili usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığı tarafından ayrıca düzenlenir.

Yönetmelikte acil sağlık hizmetleri, “acil hastalık ve yaralanma hallerinde, konusunda özel eğitim almış ekipler tarafından, tıbbi araç ve gereç desteği ile olay yerinde, nakil sırasında, sağlık kurum ve kuruluşlarında sunulan tüm sağlık hizmetleri” olarak tanımlanmıştır.

Yönetmeliğe göre, acil sağlık hizmetlerinin yürütülmesi için Sağlık Bakanlığı tarafından acil sağlık hizmetlerinin uygulanmasına yönelik tavsiye kararları almak, yapılacak mevzuat çalışmalarına katılmak, acil sağlık hizmetleri ile ilgili sağlık kuruluşlarında çalışanların eğitim ve uygulama programlarını belirlemek üzere Acil Sağlık Hizmetleri Danışma Kurulu, acil sağlık hizmetleri konusunda araştırma ve hizmete özel eğitimleri planlamak, bilimsel araştırmalar yapmak, sertifikalı eğitim programları düzenlemek, eğitim materyalleri, yazılı ve görsel dokümanlar hazırlamak, afetler ve olağandışı durumlarda bağlı iller ile koordinasyonu sağlamak üzere Acil Sağlık Hizmetleri Bölge Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi ve müdürlüklerce il genelindeki hastanelerin acil servisleri ile il ambulans servisi arasındaki koordinasyon ve hizmet standartlarını belirlemek üzere İl Acil Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Komisyonu kurulur.

Bünyesinde dahiliye, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, ortopedi ve travmatoloji ile beyin cerrahi, kardiyoloji, nöroloji, anestezi ve reanimasyon branşlarında ve bu branşlara ilave olarak hasta yoğunluğuna göre gerektiğinde diğer branşlarda da 24 saat kesintisiz hizmet esasına dayalı olarak uzman düzeyinde acil sağlık hizmeti verilebilen acil servisler ise III. seviye olarak adlandırılmaktadır.