SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI

Türkiye’de, 01.08.1998 tarih ve 23420 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş 08.05.2014 tarihinde değişikliğe uğramış olan “Hasta Hakları Yönetmeliği”, hasta haklarını somut olarak göstermek ve sağlık hizmeti verilen bütün kurum ve kuruluşlarda ve sağlık kurum ve kuruluşları dışında sağlık hizmeti verilen durumlarda, herkesin hasta haklarından faydalanabilmesine, hak ihlallerinden korunabilmesine ve gerektiğinde hukuki korunma yollarını fiilen kullanabilmesine dair düzenlemeleri yapmak amacı ile yayınlanmıştır. Yönetmelik, sağlık hizmeti verilen resmi ve özel bütün kurum ve kuruluşları, bu kurum ve kuruluşlarda veya bunların dışında hizmete katılan her kademe ve ünvandakileri ve hizmetten faydalanma hakkı olan bütün bireyleri kapsamaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı kapsamında ötenazi yasaktır ve bu hak bireyin kendisinin veya bir başkasının talebi olsa bile kimsenin hayatına son verilemeyeceğini belirtmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bilgi Verilmesi Caiz Olmayan ve Tedbir Alınması Gereken Haller: Hastanın durumunu olumsuz yönde etkileyebileceği durumlarda, hastanın sağlık durumu hakkında bilgi verilip verilmemesi tabibinin takdirine bağlıdır. Tedavisi olmayan bir hastalığın teşhisi ise, hastaya tam bir ihtiyat içinde verilmelidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Küçüklerin ve Mümeyyiz Olmayanların Durumu: Reşit ve mümeyyiz olmayanlara, kendilerine faydası olmadan, sırf tıbbi araştırma amacı güden tıbbi müdahaleler yapılamaz. Faydaları olmak kaydıyla reşit ve mümeyyiz olmayanlar üzerinde tıbbi araştırma yapılması, velilerinin veya vasilerinin rızasına bağlıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

B Tipi İstasyon: Birinci, ikinci ve üçüncü basamak resmi sağlık kurum ve kuruluşları ile entegre olarak kesintisiz ambulans ve acil servis hizmeti verilen, kadrosu ve özlük hakları bakımından bünyesinde bulunduğu kuruma, ambulans hizmeti bakımından merkeze bağlı olan, ekip içerisinde hekim bulunan istasyonlardır. Hastane acil servisi ile entegre olanlar B1 tipi istasyon, birinci basamak sağlık kuruluşları ile entegre olanlar ise B2 tipi istasyon olarak adlandırılır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yönetmeliğe göre, acil sağlık hizmetlerinin yürütülmesi için Sağlık Bakanlığı tarafından acil sağlık hizmetlerinin uygulanmasına yönelik tavsiye kararları almak, yapılacak mevzuat çalışmalarına katılmak, acil sağlık hizmetleri ile ilgili sağlık kuruluşlarında çalışanların eğitim ve uygulama programlarını belirlemek üzere Acil Sağlık Hizmetleri Danışma Kurulu kurulur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Acil servislerde, ambulans ve hasta nakil aracı ile nakledilen hasta girişi ile ayaktan hasta girişi ayrılır. Bu alanda, ambulans ve hasta nakli yapılan araç trafiği için kolay manevra yapabilmek için uygun bir ulaşım altyapısı oluşturulur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bünyesinde dahiliye, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, ortopedi ve travmatoloji ile beyin cerrahi, kardiyoloji, nöroloji, anestezi ve reanimasyon branşlarında ve bu branşlara ilave olarak hasta yoğunluğuna göre gerektiğinde diğer branşlarda da 24 saat kesintisiz hizmet esasına dayalı olarak uzman düzeyinde acil sağlık hizmeti verilebilen acil servisler III. seviye olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kardiyak ağrıya benzer göğüs ağrısı, hayatı tehdit etme olasılığı yüksek olan ve 10 dakika içerisinde değerlendirilip tedavi edilmesi gerekli durumlardan biridir ve kırmızı/kategori 2'de değerlendirilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Ambulanslar hava, kara ve deniz ambulansı olarak sınıflandırılmıştır. Kara ambulansları kullanımlarına göre kendi aralarında acil yardım, hasta nakil ve özel donanımlı ambulanslar olarak ayrılmış, hava ve deniz ambulansları için ise ayrı bir sınıflandırılma yapılmamıştır. Yönetmeliğe göre, acil sağlık hizmeti sunumunda ihtiyaç duyulan personel ve malzemeyi en hızlı şekilde ulaştırmak ve olay yerinde görev yapmak üzere kullanılan her türlü kara, hava ve deniz aracı olarak tanımlanan acil sağlık aracı, olay yerinde teknik ve lojistik destek amaçlı kullanılır. Bu araçlar organ nakli aracı, mobil komuta kontrol aracı, mobil haberleşme aracı, mobil sağlık aracı ve benzeri araçlar olup hasta taşıma amaçlı kullanılmazlar. Bu araçların ışıklı ve sesli uyarı sistemi, telsiz, telefon gibi haberleşme cihazları, uyarı yazı ve işaretlerinin ve gerekli tıbbi ve teknik donanımın bulunması gerekmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Hasta hakları kavramının gelişimi, ilk olarak 1972 yılında Amerika Hastaneler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi ile Amerika Birleşik Devletleri tarafından ortaya atılmıştır.

Yönetmelikte hasta haklarının neler olduğu “sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı, sağlık durumu ile ilgili bilgi alma hakkı, hasta haklarının horunması, tıbbi müdahalede hastanın rızası, tıbbi araştırmalar, diğer haklar, sorumluluk ve hukuki korunma yolları” başlıkları altında yer almaktadır.

Kayıtların düzeltilmesini isteme, hastanın sağlık durumu ile ilgili bilgi alma hakkı kapsamındadır. Hastanın sağlık kuruluşlarında bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz, hatalı bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteme ve sağlık durumu ile ilgili raporlara itiraz ve aynı veya başka kurum ve kuruluşlarda sağlık durumu hakkında yeni rapor düzenlenmesini isteme hakkı bulunur.

Açıklama hasta bilgilerinin gizli tutulması ile ilgilidir. Hasta haklarının korunması başlığı altında değerlendirilir.

A Tipi İstasyon: 24 saat kesintisiz sadece ambulans hizmeti verilen, ihtiyaca göre birden fazla ekip ve ambulans bulundurulan, idari ve özlük hakları bakımından başhekimliğe bağlı ve kadrolu personeli olan istasyonlardır. Ekip içerisinde hekim bulunan istasyonlar A1 tipi, ekip içerisinde hekim bulunmayanlar ise A2 tipi istasyon olarak adlandırılır.

Acil servisler, hastanenin ana girişinden ayrı bir girişe sahip olmalıdır.

Acil servis girişlerinin belirlenmesi amacıyla uygun yerlere, beyaz zemin üzerine ters “C” harfi şeklinde kırmızı hilal ve altında koyu mavi harflerle “ACİL” ibaresinin yer aldığı yönlendirme tabelası asılır.

Herhangi bir nedenle orta derecede kan kaybı kategori 1: hayatı tehdit etme olasılığı, uzuv kaybı riski ve
önemli morbidite oranı olan durumlar içinde değerlendirilir ve triyaj renk kodlaması sarı renktir.

Progresif şoka götüren kırıklar varsa veya şoka neden olabilecek yanık bulunuyor ise hava ambulans görevlendirilebilir.

Hasta nakil ambulanslarında, en az biri sağlık personeli olmak üzere iki personelin görev yapması gerektiği, hasta nakli sırasında en az bir sağlık personelinin hasta kabininde bulunması gerektiği, gerekiyorsa ekibe şoför eklenebileceği belirtilmiştir.