SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI

Türkiye’de kamu sağlığıyla ilgili çıkarılmış eski kanunlar arasında en kapsamlı olanı, “Genel Sağlığın Korunması Kanunu” anlamına gelen “Umumi Hıfzıssıhha Kanunu”dur. Bu kanun sağlıkla ilgili mevzuatın temelini oluşturmaktadır.

Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Milli Savunma Bakanlığı hariç, bütün kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerini ve gerçek kişileri kapsamaktadır.

Bölge kan merkezi ve kan bağışı merkezini; kamu kurum ve kuruluşları ile Türkiye Kızılay Derneği tarafından açılıp işletilebilir.

30.12.1993 tarih ve 21804 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “3960 sayılı Kalıtsal Hastalıklarla Mücadele Kanunu”nun üç maddesi bulunmaktadır. Bu Kanun ile devlet, kalıtsal kan hastalıklarından talasemi ve orak hücreli anemi dâhil olmak üzere, bütün kalıtsal kan hastalıklarıyla koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında mücadele eder.

Oto-greftler (bir dokunun aynı kişinin bir bölgesinden alınıp başka bir bölgesine nakli), saç ve deri alınması, aşılanması ve nakli ile kan transfüzyonu bu kanun kapsamında değildir. Ancak böbrek nakli bu kanun kapsamındadır.

On sekiz yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.

Ölüden organ ve doku alınması kapsamında ise, öncelikle biri kardiyolog, biri nörolog, biri nöroşirürjiyen ve biri de anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanından oluşan 4 kişilik hekimler kurulu tarafından kişinin ölüm halinin oy birliği ile saptanması gerekir. Ölüm halini saptayacak olan hekimler kurulunda, alıcının tedavisini yürüten hekimin ve organ ve doku alınması, saklanması, aşılanması ve naklini gerçekleştirecek olan hekimlerin yer alması yasaktır.

Nakil merkezlerinin açılma iznine ait nitelikleri kaybetmeleri ve/veya faaliyetlerinin mevzuata aykırı bulunması halinde Sağlık Bakanlığı’na bu merkezlerin kapatılması önerisinde bulunulması Ulusal Koordinasyon Kurulu’nun görevleri arasındadır.

Bir cihaz, tıbbi ürün ile kombine halde tek bir ürün olarak piyasaya sürülüyorsa ve tek kullanımlık ise, bu tek ürün Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliği hükümlerine tabidir

Herhangi bir kozmetik ürün, ürün güvenlik bilgileri Sağlık Bakanlığı Zehir Araştırma Merkezi’ne bildirilmeden piyasaya sunulamaz.

Türkiye’de kamu sağlığıyla ilgili çıkarılmış eski kanunlar arasında en kapsamlı olanı, “Genel Sağlığın Korunması Kanunu” anlamına gelen “Umumi Hıfzıssıhha Kanunu”dur. Bu kanun sağlıkla ilgili mevzuatın temelini oluşturmaktadır. 06.05.1930 tarih ve 1489 sayı ile Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

20.05.1993 tarih ve 21586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin amacı, tıbbi atıkların üretiminden yok edilmesine kadar; çevreye ve insan sağlığına zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden kaynağında ayrı olarak toplanması, ünite içinde taşınması, geçici depolanması ve yok edilmesine yönelik düzenlemeler yapmaktır.

Türkiye’de sağlık hizmetleriyle ilgili temel işleyişi düzenlemek amacıyla 15.05.1987 tarih ve 19461 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu çıkarılmıştır.

İnsan sağlığında doğrudan veya dolaylı olarak kullanılan tıbbi cihaz ve aksesuarlarının taşıması gereken temel gereklerin belirlenmesine, tasarımına, imalatına, piyasaya arzına, hizmete sunulmasına, kullanılmasına, sınıflandırılmasına, denetlenmesine ve tıbbi cihaz ve aksesuarlarının kullanımı sırasında hastaların, uygulayıcıların, kullanıcıların ve üçüncü kişilerin sağlık ve güvenliği açısından ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı korunmalarını sağlayacak şekilde piyasaya sunulmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla, 07.06.2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tıbbi Cihaz Yönetmeliği” yürürlüğe girmiştir.

Kan ve kan ürünleri alanında meydana gelen gelişmelerden ötürü, 02.05.2007 tarihinde 26510 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “5624 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu” uygulamaya girmiştir.

Kanuna göre kan, kan bileşenleri ve ürünlerinin alınması veya transfüzyonu hekimin
sorumluluğu ve denetimi altında yapılır.

İlaçları, tüm zehirli ve uyuşturucu maddeleri, yalnız hayvanlar için kullanılanlar hariç olmak
üzere, tüm aşı ve serumları denetlemek Sağlık Bakanlığının hizmetleri arasındadır.

Yurt içinde toplanan plazmanın ürün üretimi amacıyla yurt içi ve dışında değerlendirilmesi
ancak Sağlık Bakanlığı’nın izni ile mümkündür.

Ölüden organ ve doku alınması kapsamında ise, öncelikle biri kardiyolog, biri nörolog, biri
nöroşirürjiyen ve biri de anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanından oluşan 4 kişilik hekimler kurulu tarafından kişinin ölüm halinin oy birliği ile saptanması gerekir.

Göçmenlerin sağlığa ilişkin işlerini yapmak Sağlık Bakanlığı hizmetleri arasındadır.