SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI - Deneme Sınavı - 14

Cumhurbaşkanı yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir.Anayasada yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen ya da kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.

Yönetmelikler, devlet örgütü içinde bulunan çeşitli kurum ve kuruluşların daha ziyade kendi iç bünyelerini ilgilendiren, çalışma usullerini düzenleyen kurallar bütünüdür.

“İçtihadı birleştirme kararı” denilen kararlar, yasama organı veya İdare tarafından değil, yüksek yargı organlarınca oluşturulan ama uygulamada kanun gibi etki doğuran hukuk kaynaklarıdır

Türk Sağlık Mevzuatı’na tarihsel açıdan yaklaşıldığında ve Cumhuriyetin ilanı başlangıç kabul edildiğinde, ilk önemli girişimin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışından on gün sonra 3 Mayıs 1920’de kabul edilen 3 Sayılı Yasa ile Sıhhiye ve Muavenatı İçtimaiye Vekaleti’nin yani bugünkü adıyla Sağlık Bakanlığı’nın kurularak, tüm ülkedeki sağlık hizmetlerinin yürütülmesinin bu bakanlığa devredilmesi olduğu söylenebilir.

Refik Saydam döneminde sağlık hizmetlerinde istenilen amaçlara ulaşabilmek için salgın ve bulaşıcı hastalıklara karşı savaşmak öncelikli bir hedef olarak görülmüş ve 1926’da Sıtmayla Mücadele Kanunu ve Trahomla Mücadele Kanunu çıkarılmıştır.

Bu dönemde çıkan en önemli yasalardan birisi şüphesiz hekimlik mesleğinin uygulama alanını düzenleyen 1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’dur.

1930 yılında ise, sağlık hizmetlerinin anayasası niteliğinde olan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu çıkarılmış ve böylece sağlık hizmeti sunumunun esasları belirlenmiştir.

Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 5 Ocak 1961 tarihinde kabul edilmiştir. Böylece sağlık hizmetleri tarihimizde “Sosyalleştirme Dönemi” olarak adlandırılabilecek dönem başlamıştır.

Sağlık sektörünün yeniden yapılandırılması amacıyla 1987 yılında 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu çıkarılmıştır.

Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi,

Teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesi,

Uluslar arası önemi haiz halk sağlığı risklerinin ülkeye girmesinin önlenmesi,

Sağlık eğitimi ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi,

Sağlık hizmetlerinde kullanılan ilaçlar, özel ürünler vb. ve tıbbi cihazların güvenli ve kaliteli bir şekilde piyasada bulunması, halka ulaştırılması ve fiyatlarının belirlenmesi.

İnsan gücünde ve maddi kaynaklarda tasarruf sağlamak ve verimi artırmak, sağlık insangücünün ülke sathında dengeli dağılımını sağlamak,

Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişiler tarafından açılacak sağlık kuruluşlarının ülke sathında planlanması ve yaygınlaştırılması.

Sağlık Bakanlığı’nın sağlık sistemi yönetimi ve politika belirleme ile ilgili temel görevlerini yerine getirmek üzere onbir üye ile müsteşar ve yardımcılarından oluşan bir Sağlık Politikaları Kurulu kurulması öngörülmüştür.

2018 tarihinde yürürlüğe giren 1 no'lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Sağlık Politikaları Kurulu kaldırılarak, sağlık sisteminin geliştirilmesi amacıyla politika önerileri geliştirmek, gıda sağlığı ve güvenliği konusunda araştırmalar yapmak üzere Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu kurulmuştur.

Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik 6 Ocak 2008’de yürürlüğe giren yönetmeliğin amacı, ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşlarının yapılandırılmaları, ruhsatlandırma işlemleri, faaliyetleri ve faaliyetlerine son verilmesi, denetimleri ve diğer hususlar ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

“İçtihadı birleştirme kararı” denilen kararlar, yasama organı veya İdare tarafından değil, yüksek yargı organlarınca oluşturulan ama uygulamada kanun gibi etki doğuran hukuk kaynaklarıdır.

Yazılı kaynaklar anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik ve bireysel işlemlerden oluşur. Yazısız kaynaklar ise örf ve adetlerdir.

Yardımcı kaynaklar ise, ilmi içtihatlar (bilimsel görüşler-doktrin), mahkeme içtihatları ve mukayeseli hukuk kurallarından oluşur.

Ülkemizde şu an 7 Kasım 1982 tarih ve 2709 sayılı Anayasa yürürlüktedir. Anayasa, 12 Eylül 1980’de askeri müdahale yapanların oluşturduğu Milli Güvenlik Konseyi tarafından hazırlanmış ve 7 Kasım 1982 günü yapılan halkoylaması ile kabul edilmiştir.

Maddi kritere göre, bir işlemin genel, sürekli, objektif ve gayri şahsi kurallar içeriyor olması, onun kanun olarak nitelendirilmesi için yeterlidir.

Mecliste görüşülüp kabul edilen kanunlar, Meclis Başkanı tarafından Cumhurbaşkanı’na gönderilir. Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kabul edilen kanunları on beş gün içinde yayımlar.

Dava yolu ile denetimde, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bir kanunun Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenebilir. Anayasa’nın 150. maddesine göre ya da Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin, TBMM'nde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu ve üye tam sayısının en az beşte biri tutarındaki üyeler böyle bir davayı açmaya yetkilidir.