SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI - Deneme Sınavı - 11

Tıbbi cihaz; üretici tarafından amaçlanan uygulama için gerekli olan donanım da dahil olmak üzere, insanlar üzerinde; Hastalığın teşhisi, önlenmesi, izlenmesi, tedavisi veya hafifletilmesi, Her hangi bir yaralanma veya sakatlığın teşhisi, izlenmesi, tedavisi, hafifletilmesi veya telafi edilmesi, Anatominin veya fizyolojik prosesin incelenmesi, değiştirilmesi veya modifikasyonu, Gebeliğin kontrolü amacıyla tek başına veya beraber kullanılan ve insan vücudu üzerinde esas kullanım amacını farmakolojik, immünolojik veya metabolik vasıtalarla gerçekleştirmeyen ancak bu vasıtalardan yardım alan her türlü alet, aparat, cihaz veya başka bir madde” şeklinde tanımlanmıştır. Tıbbi cihazların farmakolojik özelliklerinden söz edilemez.

Derinin özellikleri kozmetik Yönetmeliğinde yer almaz. Kozmetik ürün denetimi, Kozmetik ürünlerin piyasaya arzı, kozmetik ürünlerin kategorilerine ait liste, iç ve dış ambalajda yer alacak bilgiler yönetmelikteki konular arasındadır.

Türkiye’de sağlık hizmetlerinin sunumundaki temel iki önemli aktör, Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık kuruluşları ile özel sağlık kuruluşlarıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Özel sağlık kuruluşları , Türkiye’deki hastanelerin yaklaşık %34’üne ve hasta yataklarının da %9’una sahiptir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sağlık Bakanlığı Türkiye’deki hastanelerin yaklaşık %59’una ve toplam hasta yataklarının da %60’ına sahip bir kurum olarak en önemli hizmet sunucusu konumundadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

1925 yılında Sağlık Bakanlığı’na atanan ve uzun yıllar bu görevde kalan Dr. Refik Saydam, idari ve hukuki önemli mevzuat çalışmaları başlatmış ve sağlıkla ilgili önemli yasaları yürürlüğe koymuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Refik Saydam döneminde sağlık hizmetlerinde istenilen amaçlara ulaşabilmek için salgın ve bulaşıcı hastalıklara karşı savaşmak öncelikli bir hedef olarak görülmüş ve 1926’da Sıtmayla Mücadele Kanunu ve Trahomla Mücadele Kanunu çıkarılmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

1930 yılında ise, sağlık hizmetlerinin anayasası niteliğinde olan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu çıkarılmış ve böylece sağlık hizmeti sunumunun esasları belirlenmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

1945’de Sosyal Sigortalar Kurumu’nun da temellerini atan “İş Güvenliği Yasası” çıkarılmış ve hizmet ile istihdam alanındaki Sağlık Bakanlığı tekeli ortadan kaldırılmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 5 Ocak 1961 tarihinde kabul edilmiştir. Böylece sağlık hizmetleri tarihimizde “Sosyalleştirme Dönemi” olarak adlandırılabilecek dönem başlamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

1978 yılında 2162 sayılı Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışma Esasları Yasası çıkarılmıştır. Bu yasa ile Türkiye 16 bölgeye ayrılmış ve sağlık personelinin geri kalmış yörelerde görev almasını özendirici koşullar getirilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

1982 Anayasası madde 56’da “devlet, herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini geliştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler” hükmü yer almaktadır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Kimi ülkelerde sağlık harcamalarının büyük bir bölümü doğrudan devlet bütçesinden
karşılanırken (İngiltere ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi), kimi ülkelerde genel bütçe imkânları yanında katma bütçe ve mahalli idare kaynaklarından da yararlanılır (İsveç
gibi). Bazı ülkelerde ise,kişinin sağlığını koruma ve geliştirme sorumluluğu taşıması gereğinden hareket edilerek çalışan ve çalıştıranın katkıları ile finansmanı yolu seçilmiştir (Batı Avrupa
ülkeleri gibi).

Sağlık hizmetlerinin finansman biçiminde siyasal tercihler ve sosyal hedefler rol oynar. Kimi ülkelerde sağlık harcamalarının büyük bir bölümü doğrudan devlet bütçesinden karşılanırken (İngiltere ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi), kimi ülkelerde genel bütçe imkânları yanında katma bütçe ve mahalli idare kaynaklarından da yararlanılır (İsveç gibi). Bazı ülkelerde ise, sağlık hizmetleri dolaylı katkılar dışında genel bütçe ile ilişkilendirilmeyip kişinin sağlığını koruma ve geliştirme sorumluluğu taşıması gereğinden hareket edilerek çalışan ve çalıştıranın katkıları ile finansmanı yolu seçilmiştir (Batı Avrupa ülkeleri gibi).

Sağlık hizmetlerinin finansman biçiminde siyasal tercihler ve sosyal hedefler rol oynar. Kimi ülkelerde sağlık harcamalarının büyük bir bölümü doğrudan devlet bütçesinden karşılanırken (İngiltere ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi), kimi ülkelerde genel bütçe imkânları yanında katma bütçe ve mahalli idare kaynaklarından da yararlanılır (İsveç gibi). Bazı ülkelerde ise, sağlık hizmetleri dolaylı katkılar dışında genel bütçe ile ilişkilendirilmeyip kişinin sağlığını koruma ve geliştirme sorumluluğu taşıması gereğinden hareket edilerek çalışan ve çalıştıranın katkıları ile finansmanı yolu seçilmiştir (Batı Avrupa ülkeleri gibi).

Sağlık hizmetlerinin finansmanı ile ilgili yöntemler incelendiğinde, genel olarak genel vergiler, sosyal sağlık sigortası, cepten yapılan ödemeler, özel sağlık sigortası ve tıbbi tasarruf hesabı adı altında yapılan ödemeler olmak üzere farklı sistemlerin farklı ülkeler tarafından uygulandığı görülmektedir.

Kişi Başına Ödeme: Kişi başına ödeme, genellikle bir hekimin belli bir süre için (sıklıkla bir yıl) belli bir nüfus grubuna birinci basamak sağlık hizmeti verdiği hizmet sunumu sistemlerinin (örneğin aile hekimliği) benimsendiği ülkelerde kullanılmaktadır. Hekim, önceden belirlenmiş tüm hizmetleri sunmayı kabul ettiği kişileri kendi listesine kaydeder ve kaydettiği her bir kişi için belli bir zaman dilimi için (sıklıkla aylık) sabit bir ücret alır. Yani kendisine kayıtlı bir kişide gebelik takibi de yapsa, apse drenajı da yapsa o kişi için sabit aynı ücreti alır.

Fatura Bedelinin Ödenmesi: Bu yöntemde, sağlık kuruluşlarına verdikleri her bir hizmet için ayrı ayrı ödeme yapılır. Örneğin, bir mide ülserinin hastanede yatarak tedavisinde, hastanenin tüm imkânlarından faydalanan hastanın kendisi veya onun adına üçüncü şahıslar, hastaya yapılan tüm harcamalar karşılığında ödeme yaparlar. Hastanın hastanede bulunduğu süre içindeki tüm maliyetler, hastanın faturasına yansıtılır.

Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK): Sosyal sigorta kolları ile ilgili ilk kanun, 27.06.1945 tarihli 4772 sayılı İş Kazaları, Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanunu’dur. Bu Kanuna paralel olarak 16.07.1945 tarihinde 4792 sayılı İşçi Sigortaları Kurumu Kanunu çıkarılmış ve Kanun 1946 yılında yürürlüğe girmiştir. Daha sonra 1961 Anayasası ile birlikte işçi statüsünde çalışanlara ilişkin sigorta kollarına ait çeşitli kanunlar şeklinde dağılmış bulunan düzenlemeler, yeniden gözden geçirilerek 17.07.1964 tarih ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nda birleştirilmiştir. Kanun 01.03.1965 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BağKur): Bağ-Kur 02.09.1971 tarih ve 1479 sayılı Kanun ile kurulmuş olup, Kanun’un sigortalılıkla ilgili hükümleri 01.10.1971 tarihinde uygulamaya konulmuştur. Bu Kanun’a tabi sigortalılara sağlık sigortası yardımı verilmeye ise, 01.01.1986 tarihinde 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’na ek 3235 sayılı Kanun ile başlamıştır.