Hedeflere ulaşma yaklaşımında, her bir organizasyon kendisi için belirlenen hedeflere ulaşabilme derecesi ile değerlendirilir. Bir hastane önem verdiği tüm çıktı değişkenleri için belirlediği hedeflere ne kadar ulaşabilmektedir? Etkililik yaklaşımında, potansiyele veya sürece değil, sadece konulan hedeflere ne ölçüde ulaşılabildiğine dair gerçekleşen somut sonuçlarla bakılmaktadır (Alpkan, Sezen, 2009). Etkililik “ gerçekleşen sonucun”, “beklenen sonuca” oranı olarak formüle edilmektedir. Çıktılar amacı gerçekleştirme düzeyini açıklamakta yetersiz kalırsa sonuçlar üzerinden değerlendirme yapılmaktadır. Burada önemli olan sonucun etkililiğinin ölçümü için esas alınan amaca ait olmasıdır. Bu nedenle etkililik ölçümlerinde sonuç ve çıktı arasındaki farklılık önem arz etmektedir. Etkililik ölçümleri ile yönetim; “Başka ne yapmalıyız?” Nerede olmalıyız? Sorularına yanıt bulabilir (Karahan, Özgür, 2009). Örneğin bir hastane bir yıllık stratejik planında, “bulunduğum bölgede en çok hasta bakan hastane olmak” gibi bir hedefe yer verdiğini düşünelim. İlk altı aylık dönemde hasta sayısını ölçtü ve o dönem için belirlediği hedeften çok uzak olduğunu fark etti. İşte bu durumda hastane yönetimi; hedefe ulaşmak için başka ne yapmalıyız?” Nerede olmalıyız? sorularını sormalı ve yanıt bulabilmelidir.
Sistem kaynakları (verimlilik) yaklaşımında bir organizasyonu, sınırlı kaynakları elde etme ve bu şekilde varlığını devam ettirebilme başarısına göre değerlendirmek söz konusudur. Bu başarı için sınırlı kaynakların doğru şekilde yönetilmesi gereklidir. Örneğin bir hastane varlığını devam ettirebilmesi için gerekli girdileri (doktor, hasta, bina, laboratuvar cihazları, vb.) yerinde ve zamanında temin edebilmeli, bunun karşısında da üretmesi gereken çıktıları da başarıyla üretebilmelidir (Alpkan, Sezen, 2009).
Verimlilik genel olarak, üretilen mallar ya da hizmetler ile bu malların ya da hizmetlerin üretiminde kullanılan kaynaklar arasındaki ilişkiyi temel almaktadır. Bir dizi girdi ile bir dizi çıktı arasındaki bu ilişki; üretim sürecinin sonucu ve bu üretim sürecine dâhil olan faktörler arasındaki bağlantıyı gösteren bir oran biçiminde ifade edilmektedir (Karahan, Özgür, 2009). Sağlık işletmelerinin performansının değerlendirilmesinde etkililik ve verimliliği tamamlayacak olan saç ayağı ise kalitedir. Sağlık Bakanlığı oluşturmuş olduğu “ Sağlıkta Kalite Standartları” aracılığıyla, sağlık işletmelerinin kalitesini değerlendirmektedir. Aynı zamanda sağlık işletmeleri öz değerlendirmeler aracılığıyla kendilerini bu standartlar açısından değerlendirmektedirler (https:// kalite.saglik.gov.tr/TR,8785/turkiye saglikta-kalite- sistemi.html, Erişim: Mart 2020). Sağlık kurumlarının hizmet alıcılarına sundukları tedavi hizmetinin tür, nicelik ve nitelik açısından kalite standartlarının belirlenmesi ve ölçülmesi, hasta ve hasta yakınlarının tatminini etkiler ancak tıbbi bilgi gerektiren teknik özellikler, hastalar tarafından tam olarak algılanıp değerlendirilemez.
