aofsorular.com
SAĞ207U

Kontrol Fonksiyonu

5. Ünite 20 Soru
S

Yönetim nedir, açıklayınız.

Yönetimin ne olduğu ve yöneticinin ne iş yaptığı, teorik araştırmalara konu olduğu kadar uygulamalı araştırmalara da konu olmuştur. Bu araştırmaların vardıkları sonuçlara göre; ustabaşından, genel müdüre, başhekime, devlet yöneticilerine kadar yapılan işin esası aynıdır. Yönetim, bir takım yönetim fonksiyonlarının meydana getirilmesiyle oluşan bir süreçtir. Yönetim, planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonları yardımıyla eldeki kaynakların (insan, para, bilgi, makine teçhizat, vb.) etken ve verimli bir biçimde kullanarak belirlenmiş amaçlara ulaşma sürecidir

S

Sağlık işletmeleri yönetimi nedir, açıklayınız.

Sağlık İşletmeleri Yönetimi: Tıbbi bakım ve sağlıklı bir çevre taleplerinin bireylere, organizasyonlara ve toplumlara belirli hizmetleri sağlayarak karşılanmasını olanaklı kılan kaynak ve süreçlerin planlanması, örgütlenmesi, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve kontrolüdür”.

S

Kontrol fonksiyonunu amacı nedir?

Kontrolün temel amacı, ulaşılan sonuçlarla temenni edilen kararlar arasındaki dengeyi ortaya çıkarmak ve örgütün amaçlarını gerçekleştirme oranı doğrultusunda örgütün etkinlik ve verimlilik düzeyinde iyileştirmeler yapmak, belirlenen amaçların en iyi şekilde rayına oturtulmasını sağlamaktır

S

Sağlık işletmelerinin planlamasında nelere dikkat edilmelidir?

Sağlık işletmelerinin planlaması yapılırken her durumda toplumun ihtiyacı göz önüne alınarak ve eldeki olanakların sınırları içinde kalınarak hizmetin boyutları belirlenmelidir. Ancak özel girişimcilerin burada iktisadi kazanç beklentisi de söz konusu olacağından, hizmetin özel kesimiyle ilgili planlamalarda hedef kitle, pazarın boyutu, toplumun satın alım gücü gibi ekonomik unsurları da dikkate almak gerekmektedir

S

Sağlık işletmelerinin yönetiminde uygulanacak kontrol işlevi ile planlama arasındaki ilişki nedir?

Sağlık işletmelerinin yönetiminde uygulanacak kontrol işlevi sadece plan hedefleri ile fiili sonuçların karşılaştırıldığı ve farkların analiz edildiği mekanik bir süreç olarak düşünülmemelidir. Kontrol ile sadece kurumsal etkililik düzeyi, yani planlama aşamasında saptanan amaçların gerçekleştirilme derecesi ölçülmemekte, aynı zamanda amaçların başarılmasının nedenleri araştırılmakta ve başarısızlığa yol açan faktörlerin giderilmesine çalışılmaktadır

S

Kontrol fonksiyonunun sağlık işletmeleri için önemi nedir?

Sağlık işletmelerinde gerek günlük gerek belirli periyotlarla yetkili kişilerce (başhekim, başhemşire, müdür, şef, süpervizör, komiteler, kalite iç ve dış değerlendiricileri vb.) yapılan kontrol işlevi sayesinde planlarla, uygulama sonuçları arasında karşılaştırmalar yapılır, çeşitli sapmalar varsa bunlar muhtemel sebepleri ile birlikte raporlar halinde yetkili yöneticilere sunulur. Bundan sonra konuyla ilgili üst yöneticilere düşen görev, hangi sapmalardan kimlerin veya nelerin ne derece sorumlu olduğunun saptayıp gerekli düzeltici kararları almaktır. Böylelikle sağlık işletmeleri kontrol sürecinde, dış ve iç ortamdan kaynaklanan olumsuz etkileri en aza indirebilir. Bu yönüyle kontrol fonksiyonu, sağlık işletmeleri faaliyetlerinin her alanında etkisini göstermekte ve faaliyetlerin belirli kanallar içerisinde durmadan, akışını sağlamaktadır.

S

Kontrol fonksiyonunun aşamaları nelerdir?

KONTROL FONKSİYONUNUN AŞAMALARI

Kontrol görevini yaparken belirli aşamaların izlenmesi gereklidir ki bu aşamalar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  1. Standart ve amaçların belirlenmesi

  2. Performansın ölçülmesi

  3. Analiz ve karşılaştırma (performans değerlendirme)

  4. Düzeltici veya önleyici tedbirlerin belirlenmesi

S

Kontrol fonksiyonunda standartların önemi nedir?

Kontrol fonksiyonu yerine getirilirken, elde edilen sonuçların başlangıçta belirlenen işletme amaçlarına uygunluğunu ortaya koymak için bazı kıstaslar (ölçütlere) ihtiyaç vardır. Bu kıstaslara, standartlar adı verilir. Standartlar, gerçekleşen sonuçların ölçülebilmesi için ortaya konulan kriterlerdir. Standartlar, örgütün değişik kademlerdeki yöneticilerden, bölümlerden veya iş görenlerden beklenen başarı düzeylerinin özel ifadesidir.

S

"Sağlıkta Kalite Standartları" nasıl açıklanabilir? 

Sağlık işletmelerinin kullanabileceği en önemli ve en kapsamlı standartlar kaliteyle ilgilidir. Hizmet endüstrisinde özellikle sağlık alanında kalitenin tanımı oldukça zordur. Ancak insanlara sunulan sağlık hizmetleri, teknoloji kullanımı, altyapı, insan gücü kapasitesi ve niteliği anlamında sürekli bir gelişim içindedir. Bu gelişim sürecinde sağlık hizmetlerinin kalitesinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi kaçınılmaz bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ciddi çalışmalar yapmış ve sağlık işletmelerinin hizmetlerini iyileştirmede kullanacağı standartları belirlemiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kuruluşları ve laboratuvarlarının hizmet birimleri ve iş süreçlerini değerlendirmek, iyileştirmek üzere yayımlanan standartlara “Sağlıkta Kalite Standartları (SKS)” denilmektedir. Kalite standartları; kamu, özel ve üniversite hastaneleri dâhil olmak üzere tüm sağlık kuruluşlarını kapsamaktadır. SKS-Hastane, yapısal, süreç bazlı ve sonuç odaklı olarak, hastanenin tüm bölümlerini kapsayacak 5 boyut, 39 Bölüm, 557 Standart, 1100 değerlendirme ölçütünden oluşmaktadır.

S

Sağlık işletmelerinin performansının değerlendirilmesinde etkililik ve verimliliği tamamlayacak olan saç ayağı nedir?

Sağlık işletmelerinin performansının değerlendirilmesinde etkililik ve verimliliği tamamlayacak olan saç ayağı ise kalitedir. Sağlık Bakanlığı oluşturmuş olduğu “ Sağlıkta Kalite Standartları” aracılığıyla, sağlık işletmelerinin kalitesini değerlendirmektedir. Aynı zamanda sağlık işletmeleri öz değerlendirmeler aracılığıyla kendilerini bu standartlar açısından değerlendirmektedirler

S

Düzeltici eylemlerin amacı nedir?

Düzeltici eylemler, adından da anlaşılacağı gibi istenmeyen sonuçlar meydana geldikten sonra bunların bir daha olmamasını sağlamak amacını taşır. Dolayısıyla, düzeltici tedbirler genellikle sapmalar meydana geldikten sonra uygulanabilir ancak denetimin asıl amacı, herhangi bir aksaklığın veya bozukluğun ortaya çıkmadan önce görülüp önlenmesi, aksamalar olmadan gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Dolayısıyla amaç yerinde ve zamanında müdahalede bulunmaktır. İş ve işleyiş tamamen sonuçlanmadan, zamanında ve yerinde alınan tedbirler önleyici nitelik taşırken, diğerleri tedavi edici veya onarıcı nitelik taşır. Kontrol işlevi, sapmaları engelleyici görevini yerine getirebildiği zaman başarısının doruğuna ulaşmış olur

S

İşletmelerdeki kontrol faaliyetleri genel olarak kaç grupta toplanabilir? 

İşletmelerdeki kontrol faaliyetleri genel olarak üç grupta toplanabilir. Bunlar işletme fonksiyonlarına yönelik faaliyetlerin kontrolü (üretim, pazarlama, finans gibi), işletme yönetiminin kontrolü, işletme faaliyet birimlerinin kontrolü.

S

İç kontrol nedir?

İç kontrol, işletmelerin kendi uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Aslında kontrol ekibi işlerin nerede iyi gittiğini ve nerede düzeltici önlem gerektiğini belirlemek için işletmelerin faaliyetlerini gözden geçirir ve değerlendirir. Sağlık işletmelerinde iç kontrol, daha ziyade sağlık kuruluşlarının yapmış oldukları faaliyetleri kendi iç denetim mekanizmaları ve çeşitli alanlardaki standartlarla kontrol etmesini içermektedir.

S

Yönetsel kontrol nedir?

Yönetsel kontrol, yönetimin karar vermek için kullandığı ve yönetsel politikalara uyumluluk ve yönetsel etkinlik ile doğrudan ilişkili dokümanlar tüm süreçler ve yönetsel yapıyı içerir. Yönetsel kontrolden işletme yönetimi güvenilir bilgi sağlamayı, işletme varlıklarının ve kayıtlarının korunmasını, verimliliğin ve kalitenin arttırılmasını, belirlenmiş politikalara bağlılığı özendirme gibi yararlar sağlamayı amaçlar. Bu doğrultuda sağlık işletmelerinde yönetsel kontroller; stratejik kontroller, kalite iç kontrolleri, idari kontroller ve komitelerin yapmış olduğu kontroller olarak dört gruba ayrılabilir.

S

Sağlık işletmelerinde dış kontrol nasıl yürütülmektedir?

Sağlık işletmelerinde dış kontrol, yukarıda belirtilen iç kontrol türlerinin, kurumun içinden olmayan, farklı kurum ve kuruluşlarda görev yapan kişiler tarafından gerçekleştirilmesidir.

S

Sağlık işletmelerinde "Komitelerin Yapmış Oldukları Kontroller" nelerdir, örnekle açıklayınız.

Sağlık işletmelerinde sağlık hizmetlerinin özelliklerinden kaynaklanan bir çok farklı iş ve işleyiş yer almaktadır. Bu iş ve işleyişlerin kontrolünde komiteler önemli yer almaktadır. Sağlık işletmelerinde başta Enfeksiyon Kontrol Komitesi olmak üzere Temizlik Komitesi, Hasta Güvenliği Komitesi, Tesis Güvenliği Komitesi, Satın Alma Muayene Kabul Komitesi vb. komiteler aracılığıyla da hem idari hem de tıbbi iş ve işleyişler kontrol edilebilmektedir. Bu komitelerin kontrol görevlerine ilişkin bilgiler gerek “Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde” gerekse Sağlıkta Kalite Standartları rehberinde yer almaktadır.

S

Muhasebe kontrolleri hangi konulara odaklanmaktadır?

Finansal kayıtların ve tabloların güvenilirliği üzerinde doğrudan etkili olan muhasebe kontrolleri, işletme varlıklarının korunması, varlıklar üzerindeki fiziki kontroller, iç kontrol ile muhasebe verilerinin ve bilgilerinin doğruluğunun, güvenilirliğinin sağlanmasına yönelik yöntem ve önlemlerden oluşmakta olup belirlenen yetkiler dâhilinde yapılan işlemlerin genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre kaydedilmesi gibi konulara yöneliktir.

S

Kontrol sistemin esnek olması ne anlama gelmektedir?

Kontrol sistemi esnek olmalıdır. Birçok kontrol sistemi, plandaki beklentilerden sapma gösterir ve bir kısmı da tamamen ulaşılamaz olur. Bir kontrol sistemi esnek olmadığı sürece bu tip olaylar sırasındaki faaliyetlerin kontrolünü yapmakta güçlük çekecektir. Esneklik yönetimin ekonomik şartlara bağlı kalmadan işlemleri kontrol etmesine yardım eder. Böylece değişen amaç ve stratejiler ile standartlara uydurulabilme olanağı elde edilebilir.

S

Kontrol sisteminin kabul edilebilir olması ne anlama gelmektedir?

Çalışanlar tarafından kabul edilebilir bir kontrol sistemi gerekli ve uygun olarak görülür. Kontrol sisteminin kabul edilebilirliğinin ilk şartı, kontrol standartlarının, uygulayıcılar tarafından kabul edilebilir nitelikte olmasıdır. Standartlar çalışanlarca ne ölçüde kabul görüyorsa kontrol sistemi, o ölçüde etkili olacaktır. Bir kontrol sistemi çalışanlar tarafından geniş çapta ihmal ediliyorsa yönetici bunun neden kaynaklandığını bulmak zorundadır.

S

Kontrol sisteminin bütünlüğü ne anlama gelmektedir?

Bütün bir denetim, tüm amaçları ve davranışları içermelidir. Kontrol sistemi düzeltici önlemleri ortaya koyacak ve alt kademelerin veya uzmanların sorunlar yanında önerilerini de kapsayacak biçimde geliştirilmelidir.