SAĞLIK İŞLETMELERİNDE KALİTE YÖNETİMİ

Edward Deming, istatistiki kalite kontrolü geliştiren Amerikalı yönetim bilimcidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Philip Crosby (1926-2001), 1960’lı yıllarda kalite yönetimine “sıfır hata” kavramını kazandıran öncüdür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Japon bilim insanı olan Kaoru Ishikawa (1997), “kalite kontrol çemberleri” kavramını geliştirdi. Doğru cevap A seçeneğidir.

Uygunluk bir ürünün tasarım ve çalışma özelliklerinin belirlenen standartları karşılama derecesidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kaliteli bir üründe olması gereken özellikler; performans, özellikler, güvenilirlik, uygunluk, dayanıklılık, servis kolaylığı, estetik ve algılanan kalite olmak üzere sekiz başlık altında özetlenebilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Donabedian (1990) ise sağlık hizmetlerinde kalitenin yedi niteliğini şu şekilde tanımlamıştır.
1. Yeterlilik: Sağlığı iyileştirmek için en iyi bakım yeteneği,
2. Etkililik: Ulaşılabilir sağlık hizmetlerinin gerçekleştirilme derecesi,
3. Verimlilik: en düşük maliyetle en yüksek sağlık çıktılarını elde etme yeteneği,
4. Optimallik (Uygunluk): maliyet ve faydaların en uygun düzeyde dengelenmesi,
5. Kabul edilebilirlik: Erişilebilirlik, hasta-sağlık personeli ilişkisi, olanaklar, bakımın etkileri ve bakım maliyeti ile ilgili bütün hasta beklentilerinin kabul edilebilir düzeyde olması,
6. Meşruiyet (yasallık): Yukarıdakilerin tümünün sosyal ve etik kabullere uygunluğu,
7. Eşitlik (hakkaniyet): Sağlık hizmet sunumunda hakkaniyet.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Sağlıkta kalite standartlarının güncel rehberinde kalite hedefleri ise şunlardır:

1. Etkililik: Planlanan hedeflere ulaşmanın ölçüsüdür.
2. Etkinlik: İşleri doğru yapabilme kabiliyetidir.
3. Verimlilik: Üretilen hizmet miktarı ile bu hizmetlerin üretilmesinde kullanılan girdiler arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Hedeflere en az kaynak kullanımı ile ulaşılmasıdır.
4. Sağlıklı Çalışma Yaşamı: Sağlık çalışanları için ideal ve güvenli bir çalışma ortamı ve altyapısının sağlanmasıdır.
5. Hasta Güvenliği: Hizmet alan tüm paydaşların zarar görmelerine yol açabilecek ve önceden öngörülebilen tüm tehlikeleri, kabul edilebilir bir düzeyde risk seviyesinde tutmak için alınabilecek tedbir ve iyileştirme faaliyetleridir.
6. Hakkaniyet: Hizmet alanların başka hiçbir fark gözetilmeksizin sadece tedavi ve bakım ihtiyaçlarına göre eşit haklardan yararlanmasının kurumun tüm hizmet birimlerinde güvence altına alınmasıdır.
7. Hasta Odaklılık: Sunulan tüm hizmetlerde, istek, ihtiyaç, beklenti ve değerleri
dikkate alınarak hastanın teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinde aktif katılımının sağlanmasıdır.
8. Uygunluk: Yapılmasına karar verilen tıbbi işlem ve süreçlerde kişinin sağlığına zarardan çok fayda sağlanmasıdır.
9. Zamanlılık: Teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin hastanın ihtiyaçlarına göre en uygun ve kabul edilebilir bir zaman aralığı içerisinde sunulmasıdır.
10. Süreklilik: Tıbbi hizmetlerin kronolojik, disiplinler arası ve tedavinin tamamlanması sonrası devamlılığının sağlanmasıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Etkililik: Planlanan hedeflere ulaşmanın ölçüsüdür. Doğru cevap A seçeneğidir.

Türkiye’de ise sağlık kurumlarında kalite çalışmalarının ilk yasal adımları 2001 yılında Yataklı Tedavi Kurumları Kalite Yönetimi Hizmet Yönergesi ile başlamış olup, 2003 yılında Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte Ulusal Sağlık Kalite Standartlarının geliştirmesi ve uygulanması bütün sağlık kuruluşlarında yaygınlaştırılarak, günümüze kadar gelmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Joseph Juran; kalite yönetimi yaklaşımını tasarım, uygunluk ve ulaşılabilirlik (servis) olmak üzere üç temel ilkeye dayandırmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.