SAĞLIK İŞLETMELERİNDE İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

1938 Sonrası Dr. Behçet Uz Dönemi olarak da adlandırılmaktadır.

1954 yılında 6134 sayılı yasa ile il özel idarelerine, belediyelere ve vakıflara bağlı hastaneler Sağlık Bakanlığına bağlanarak hastane hizmetleri tek elde toplanmış (SSK ve Üniversite hastaneleri hariç), tamamen merkezi hükümetin görev ve sorumluluğu hâline getirilmiştir.

1961'den sonraki dönemde tedavi edici hizmetler, koruyucu hizmetleri tamamlayan bir öge olarak görülmüş; hastanecilik hizmetleri ikinci plana itilerek evde ve ayakta tedaviyi sağlayan, küçük topluluklara kadar yayılan bir sağlık örgütünün kurulması öngörülmüştür.

İnformal Eğitim: 

• Değişik zaman ortam ve biçimlerde

• Plana bağlı değil

Sağlık kurumlarında eğitimin devam etmesinde genel amaç; sağlık personelinin performansını arttırmak, oluşabilecek iş kazalarını öngörmek ve engellemek, moral ve motivasyonu arttırmak, stresli çalışma ortamlarına uyum sağlanmasıdır. Yani uymun azaltılması değildir.

Sağlık eğitimi, tüm paydaşların yararına olacak şekilde önlemeye, sağlıkta eşitliği artırmaya ve sağlık hizmetlerinin bulunabilirliği ve erişilebilirliği gibi olumsuz sağlık sonuçlarını azaltmaya odaklanır. Arttırmaya odaklanmaz.

Hizmetiçi eğitim etkinlikleri ve kurslar yaygın eğitim kapsamında değerlendirilmektedir.

Sağlık kurumlarında eğitimin bireysel ve kurumsal olmak üzere iki yararı bulunmaktadır.

Sağlık eğitimindeki genel ilkelerden Doğru uygulama ilkesi: Eğitim yaşantıları gerçek yaşama benzer olmalı ve eğitimde gerçek yaşamdakine yakın araç gereçler ve örnekler kullanılmalıdır.şeklinde açıklanır.

Tamamlama eğitimi: Görev yeri değiştirilecek personel için yeni görevinin gerektirdiği her türlü yeterliliği kazandırmak amacıyla uygulanır. İhtisas ve meslek eğitimi niteliğindedir.

Sağlık Bakanlığının görevleri; toplumun hayatını beden, ruhen ve sosyal bakımdan tam iyilik hâli içinde sürdürmesini sağlamak için fert ve toplum sağlığını korumak ve bu amaçla ülkeyi kapsayan plan ve programlar yapmak, uygulamak ve uygulatmak, her türlü tedbiri almak, gerekli teşkilatı kurmak ve kurdurmaktır.

“Kişilerin toplumların toplumların sağlıklarını korumak, hastalandıklarında tedavilerini yapmak, tam olarak iyileşemeyip sakat kalan bireylerin başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak ve bunun yanında toplumların sağlık düzeylerini yükseltmek için yapılan planlı çalışmaların tamamına sağlık hizmetleri denilmektedir.”

Bu dönemde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının esas görevinin koruyucu hekimlik olduğu kabul edilmiş ve örgütlenme buna göre yapılmış, genel bütçe olanakları bu yöne aktarılmıştır. Yerel yönetimler hastane açmaya özendirilmiş; bu idarelere örnek olmak üzere Ankara, İstanbul, Sivas, Erzurum ve Diyarbakır gibi büyük illerde Bakanlığa bağlı numune hastaneleri açılmıştır. Her ilçede hükûmet tabipliği kurulmuş; o gün için sağlık sorunu olan sıtma, verem, trahom, cüzzam gibi bulaşıcı hastalıklarla mücadele için dikey programlar başlatılmıştır.

1945 yılında “Olağanüstü Sıtma Savaş Yasası” çıkarılması zorunlu görülmüştür. Aynı yıl önemli bir gelişme de Sosyal Sigortalar Kurumunun kurulmasıdır. Bu kuruma sigortalı işçiler için sağlık örgütü kurma, işletme ve sağlık personeli atama yetkisi verilmiştir. 1946-50 yılları arasında bakanlık yapan Dr. Behçet Uz tarafından hazırlanan 1. On Yıllık Milli Sağlık Planı, 1946 yılında toplanan 9. Milli Tıp Kongresi’ne sunulmuştur. Bu plana göre ülke 7 sağlık bölgesine ayrılacak ve her bölgenin örgütlenmesi kendine yeterli hâle getirilecekti.

Bu yasa ancak 1 Ocak 1984 tarihinden itibaren Türkiye genelinde uygulanmaya başlanmıştır.

Bu yasanın kabul ettiği başlıca ilkeler şunlardır:

Sağlık kurumlarında eğitimin devam etmesinde genel amaç; sağlık personelinin performansını arttırmak, oluşabilecek iş kazalarını öngörmek ve engellemek, moral ve motivasyonu arttırmak, stresli çalışma ortamlarına uyum sağlanması, mesleki bilinci arttırmak, personelin mesleğe olan bağlılığını güçlendirmektir.

Personele kurumun amaç, ilke ve politikalarını bir bütünlük içinde kavratacak becerileri kazandırmak, hizmetin nitelik, nicelik ve verimliliğini arttırarak hizmet sunumundaki hataları azaltarak can kaybına veya sakatlığa yol açmamak ve böylece hizmet alana üst düzeyde yarar sağlamak, iş birliği yapabilme yeteneğini geliştirmek, gelişmekte olan teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmasını sağlamak gibi çok yönlü amaçları bulunmaktadır.

Sağlık hizmetlerinde sürekli eğitimin amacı, hiçbir ayrıcalık olmadan sağlığın korunması ve geliştirilmesini sağlamak, hasta bakımını gerçekleştirmek, sağlık mesleğini yüceltmektir ve topluma nitelikli hizmet verilmesini sağlamaktır.

Sağlık eğitimi programları; bilgilerini artırarak ve refahlarını önemseme konusundaki tutumlarını etkileyerek bireylerin ve toplulukların fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal sağlıklarını iyileştirerek daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.

Sağlık alanında kullanılan cihazlar maliyeti oldukça yüksek parçalardır, bu cihazların en doğru şekilde kullanılması için kurum yüksek teknik becerilere sahip personele ihtiyaç duyar bu da verilecek eğitimler ile sağlanabilir.