SAĞLIK İŞLETMELERİNDE İLETİŞİM

• Spesifik:  Bir sağlık iletişimi kampanyası hazırlanırken belirlenecek özel bir hedef grupta, hangi sağlık davranışı değişikliğinin sağlanmasına yönelik olarak bir çalışma olacağının tanımlanmasıdır. Örneğin üniversite öğrencilerinin Kızılaya düzenli olarak kan bağışında bulunmasının amaçlanması vb.

• Ölçülebilir: Sağlık iletişimi kampanyası sonucunda beklenen değişikliğin sayılarla veya yüzdelerle nicel bir şekilde hesaplanabilir olmasıdır. Örneğin kampanya sonucunda Kızılay’a daha önce kan bağışında bulunmamış üniversite öğrencilerinin %15’inin kan bağışında bulunmasının amaçlanması vb.

• Ulaşılabilir: Sağlık iletişimi kampanyası sonucunda amaçlanan davranış değişiklikleri, psikososyal ve kültürel açıdan kabul edilebilir olmalıdır. Bu, bir anlamda amacın “ulaşılabilir” olması; onun başarılması zor olmakla birlikte mükemmel performansla üstesinden gelinebilir olması anlamına gelir.

• Gerçekçi: Mevcut kaynaklar çerçevesinde kampanya oluşturulmalı, önceki deneyimlerle çelişmemeli ve kampanya çabalarıyla uyumlu olmalıdır. Örneğin kampanya sonucunda üniversite öğrencilerinin tamamının kan bağışında bulunması, gerçekçi bir amaç olmayacaktır.

• Zamana bağlı: Yürütülecek sağlık iletişimi kampanyası sonucunda hedef kitlede beklenen davranış değişikliği ya değişikliklerinin önceden belirlenen bir zaman dilimi içerisinde gerçekleşmesinin amaçlanmasıdır. Örneğin kampanya başladıktan sonra ilk üç ay içerisinde üniversite öğrencilerinin %5’inin ilk altı ay içerisinde %10’unun bir yılın sonunda ise %15’nin kan bağışında bulunmasının amaçlanması vb.

1. Sağlık iletişimi kampanyaları maksatlıdır (Başka bir ifade ile spesifik sonuçlar amaçlar).

2. Sağlık iletişimi kampanyaları geniş bir kitleye yöneliktir. (Elbette büyüklük/genişlik, göreceli bir terimdir ve kampanyayı, birebir veya bire-birkaç düzeyde kişiler arası iknadan ayırır.)

3. Sağlık iletişimi kampanyalarının birkaç haftadan uzun yıllara kadar değişen, az çok spesifik olarak tanımlanmış bir zaman sınırı vardır.

4. Sağlık iletişimi kampanyaları, bir dizi organize iletişim faaliyetini içerir.

• Ele aldığınız sağlık sorununu anlama

• Sağlık iletişimi için uygun rolleri belirleme

• İstenen değişiklikleri gerçekleştirmek veya desteklemek için gerekli yaklaşımları belirleme

• Mantıksal bir program geliştirme süreci oluşturma

• Açıkça tanımlanmış hedefleri destekleyen bir iletişim programı oluşturma

• Öncelikleri belirleme

• Sorumlulukları belirleme

• İlerlemeyi değerlendirme

• Felaketleri önleme

1-Sağlık Sorununun ya da Problemin Değerlendirilmesi ve Olası Bir Çözümün Tüm Bileşenlerinin Tanımlanması

2-İletişim hedeflerinin belirlenmesi

3-Hedef kitlenin tanımlanması ve hakkındaki bilgilerin öğrenilmesi

4-Hedef kitlelere ulaşmak için en uygun mecraların, kanalların ve etkinliklerin tespit edilmesi

5-Potansiyel ortakların belirlenmesi ve ortaklık planlarının geliştirilmesi

6- Her Hedef Kitle İçin Bir İletişim Stratejisi Geliştirilmesi; Bir İletişim Planı Hazırlanması

Sayfa 74'teki "Tablo 3.1 İletişim Kanalları ve Aktiviteler: Artılar ve Eksileri" inceleyiniz.

Bir konu veya sağlık sorunu ne kadar iyi anlaşılırsa, başarılı bir iletişim kampanyası da o kadar iyi planlanır. Bu adım verilerin toplanmaya başladığı aşamadır. Bu ilk veri toplama aşamasında amaç, sağlık sorununu tanımlamak ya da sorundan kimin etkilendiğini, neler olduğu ve ne olması gerektiğini açıkla- maktır. Bu adımda, hem sorun hem de konu hakkında neler yapıldığına ilişkin veriler gözden geçirilir ve toplanır (NCI, 2004: 16).

Bu adımda a) mevcut veriler incelenir, b) mevcut faaliyetler ve boşluklar belirlenir, c) ihtiyaç duyulan yeni veriler toplanır, d) çözüme ilişkin tüm bileşenler tanımlanır, e) sağlık iletişimi kampanyasının soruna ve kuruluşunuza uygun olup olmadığı belirlenir (NCI, 2004: 17-20).

ve savunma stratejilerini, bir sağlık sorununun veya sosyal sorunun geniş çaplı kapsamının belirlenmesini veya harekete geçirilmesini sağlamak amacıyla kullanmaktır. Savunuculukta yalnızca bireysel sağlık davranışları üzerine değil, daha geniş biçimde kamu sağlığına ilişkin sorunlar üzerine odaklanılır ve sağlıkla ilgili sorunların bireysel odaklı ve basite indirgenmiş açıklama ve uygula- maları yerine, sorunun sosyal ve/veya politik ve aynı zamanda karmaşık olduğu gerçeği üzerinde durulur (Sezgin, 2011: 135).

Medyada savunuculuk çalışmaları, toplumda yer alan politikaları ve toplumun gelişmesi gibi konuları ele alan kitle iletişim araçlarının stratejik bir biçimde kullanılmasıdır. Medyada savunuculuk, bireysel düzeydeki bir davranış değişikliğini hedeflemek yerine toplumsal sağlığı etkileyen politikaların değişimine veya fırsat eşitsizlikleri gibi konulara önem vermektedir (Bulduklu ve Koçak, 2010: 93-94). “Kamu sağlığı lobiciliği” olarak da adlandırılan medyada savunuculuk, gruplara (topluluklara) medyada görünürlük, meşruluk ve aynı zamanda da hikâyelerini kendi ağızlarından anlatabilme olanağı tanıyarak onları desteklemekte ve güçlendirmektedir. “Özellikle de sistemin daha kıt kaynaklara sahip olanlar için daha iyi çalıştırılması stratejisiyle güç açığının kapatılmasında etkin olabilmektedir” (Çınarlı, 2008: 60). Başka bir ifadeyle medyada savunuculuk, daha çok toplumun dezavantajlı gruplarında sağlık hizmetlerini geliştirmeyi ve bu gruplarda davranış değişikliği meydana getir- meyi amaçlar.

“Engellilerin karşılaştığı zorluklara değinmek ve empati duygusu yaratabilmek amacıyla tanınan kişilerin medya yüzü olarak kullanımı, sağlık sorunlarına yönelik ses getiren çeşitli kampanyalara öncülük edilmesi ve organizasyonuna, geniş kitlelere yayılımına aracılık edilmesi medyada savunuculuk çalışmalarına örnek oluşturmaktadır” (Şengün, 2016: 40). Medyada savunuculuk İngiltere, Avustralya, Kanada ve ABD’de sigara içiminin kontrol edilmesi çalışmaları ile yakından ilişkilendirilmiştir. Özellikle politika yaratma süreçlerinde halkın sürece katılması medyada savunuculuk çalışmala- rında hedeflenmektedir (Sezgin, 2011: 134-135).

Sağlık iletişimi kampanyaları maksatlıdır.

Sağlık iletişimi kampanyaları geniş bir kitleye yöneliktir. 

Sağlık iletişimi kampanyalarının birkaç haftadan uzun yıllara kadar değişen, az çok spesifik olarak tanımlanmış bir zaman sınırı vardır.

Sağlık iletişimi kampanyaları, bir dizi organize iletişim faaliyetini içerir

Doğru cevap B seçeneğidir.

1) Planlama ve Strateji Geliştirme

2) Kavram, Mesaj ve Materyal Geliştirme ve Ön Test Yapma

3) Program Uygulama

4) Etkinlik Değerlendirme ve Düzeltmeler Yapma

Doğru cevap C seçeneği, bir başka deyişle Materyal Geliştirmedir.

• Sağlık çalışmalarının hedeflerini desteklemelidir.

• Makul ve gerçekçi (ulaşılabilir) olmalıdır.

• İstenen değişikliğe, etkilenecek nüfusa ve değişikliğin gerçekleşmesi için ihtiyaç du- yulan süreye uygun şekilde belirlenmelidir.

• İstenen sonuçlara yönelik ilerlemeyi izlemenize olanak tanıyacak şekilde ölçülebilir olmalıdır.

• Kaynak tahsisini yönlendirmek için (hedeflerin) öncelikleri saptanmalıdır.

Doğru cevap C seçeneğidir.