SAĞLIK İŞLETMELERİNDE HALKLA İLİŞKİLER

Giriş

Başta devlet politikalarını kanıta dayalı oluşturma süreçleri olmak üzere eğitimin geliştirilmesi online eğitim süreçleri, sağlık alanında yapılan iyileştirmeler, doğaya verilen tahribatın önlenmesi, israfın azaltılması ve önlenmesi,
sosyal platformlarda uygulanan reklamlar tüketici tercihlerini yönlendirme, yolsuzlukların azaltılması gibi birçok önemli alanlarda davranışsal yaklaşımlar ve halkla ilişkilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Davranışsal yaklaşımlar

GİRİŞ

Halkla ilişkilerin sağlık alanında en önemli işlevlerden biri olan “güven duygusu” ancak davranışsal yaklaşımlarla sürdürülebilirliği  sağlanmaktadır.

GİRİŞ

Sağlık politikaları tarihsel olarak, kültürel değerlere göre farklılaşarak, ekonomik güç seviyesinde değişerek ve ayrıca coğrafik ve siyasal özelliklerden dolayı ayrılarak ülkeden ülkeye çeşitlilik gösterir.

Amerika modelinde; birey çözümü piyasada bularak sağlık hizmetlerinden yararlanırken devlete en son başvurmaktadır.

Halkla ilişkilerde davranışsal yaklaşımların temel felsefesi,
insanların kendileri için daha iyi seçimler yapmalarını sağlamak olmalıdır.

Davranışsal halkla ilişkiler alanında çalışan Patrick Jackson ise davranış değişikliği üzerine odaklanan halkla ilişkiler modeli geliştirmiştir.

Bu model beş temel bölümden oluşmaktadır. Bunlar;
• Farkındalık oluşması,
• İnsanların örtük ilgi süreci,
• Örtük ilginin halkla ilişkiler etkinlikleriyle tetiklenmesi,
• Nihai davranış öncesi küçük bazı tutum ve davranış değişiklerinin yaşanması,
• Son olarak davranış değişikliğinin gerçekleşmesi durumudur.

Cevap: Nihai davranış öncesi önemli ölçüde büyük tutum ve davranış değişiklerinin yaşanması.

Sağlıkta halkla ilişkilerde psikolojiden yararlanma gerçekliği, bütünleşik yapıdaki hedef kitle analizi, mesaj tasarımı, algı yönetimi ve kurum içi motivasyon konularında teorilerle de desteklenmiş çeşitli halkla ilişkiler uygulamaları çerçevesinde gelişmesini sürdürmüştür.

Şekil 7.3 Kanıta dayalı politikalar öncesi öğrenme alışkanlıkları

%90

Kaynakların azalması, nüfusun artması ve yaşam ömrünün uzaması ile hasta sayısının artması, beslenme alışkanlıklarının bozulması ile yeni hastalıkların baş göstermesi, hekim başına düşen hasta sayının artması gibi bir çok neden sağlık alanında kanıta dayalı politikaların önemini ortaya çıkarmaya başlamıştır.

Cevap: Artan kaynaklar

Kanıta dayalı sağlık politikalarında fikir benimsenir, uyarlanır ve harekete geçirilir.
Bu nedenle kanıtı araştırmak, kanıtı kullanmak ve uygulamak belirli aşamalardır.

1923-1946 yıllarında, ilk sağlık bakanı Dr. Refik Saydam sağlık politikası olarak bulaşıcı hastalıklarla mücadele konusunda toplum yararına önemli katkılar sağlamıştır. Ardından 1946-1960 yılları arasında ilk yazılı sağlık planı olarak kabul edilen “Birinci On Yıllık Milli Sağlık Planı” uygulanmıştır.

Davranışsal yaklaşımlarda bireyin duygu, düşüncelerinin davranışı nasıl etkilediği konusu psikoloji biliminde de önemli bir alandır. Bu nedenle halkla ilişkiler davranış değişikliği konusunda psikoloji alanıyla da ilgilenmektedir. Davranışsal halkla ilişkiler alanında çalışan Patrick Jackson ise davranış değişikliği üzerine odaklanan halkla ilişkiler modeli geliştirmiştir. Bu model beş temel bölümden oluşmaktadır.

Bunlar;

Patrick Jackson’un Davranışsal Halkla İlişkiler Modeli’nin ilk süreci farkındalığın oluşturulmasıdır. Bireyler herhangi bir konuda düşünmeye başladıklarında örtük ilginin yaratılması aşaması gelişmektedir. Düşüncenin eyleme dönüşmesi, planlı olarak gerçekleştirilen tetikleyici etkinlikler/ olaylar “Halkla İlişkiler Modeli”nin üçüncü aşamasıdır. Jackson’a göre ilginin tetiklendiği bu aşama, davranış değişikliğinin ilk adımıdır ve iletilere duyarsız kalınmadığı, broşür, bilbord ve iletişim materyallerine dikkat etmenin oluşmaya başladığı ve etkinliklere katılımın gösterildiği dördüncü adımı geçişle programın son hedefi olan davranış değişikliğidir.

Kaynakların azalması, nüfusun artması ve yaşam ömrünün uzaması ile hasta sayısının artması, beslenme alışkanlıklarının bozulması ile yeni hastalıkların baş göstermesi, hekim başına düşen hasta sayının artması gibi bir çok neden sağlık alanında kanıta dayalı politikaların önemini ortaya çıkarmaya başlamıştır. Toplum sağlığını geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla ülkeler çeşitli sağlık politikaları uygulamaktadır.

Üretilen bilginin hız ve miktarındaki artış; bilgi kaynaklarının ulaşılabilirlik, güvenilirlik, güncellik, kullanım kolaylığı açısından farklı olması; başta sağlık bilimleri olmak üzere araştırmalarda maliyet, etkinlik, kalite kavramlarının giderek önem kazanması; araştırmaların analizine yönelik yeni çalışma türlerinin oluşması; araştırmaların kanıt değerlerini inceleyip değerlendirerek yeniden geliştirilmesi ve kalıcı hâle getirilmesi gibi nedenler kanıta dayalı politikalar oluşturulmasını önemli ve gerekli kılmıştır.

Rastgele kontrol deneylerinde karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, rastgeleliği sağlamak olarak karşımıza çıkmaktadır; zira istatistiksel yorumlama için yeterli sayıda rastgele denek seçmek ve deney ortamını yeterli istatistiksel açıklama gücünü (statistical power) sağlayacak şekilde tasarlamak gerekmektedir. Rastgele kontrol deneylerinde karşılaşma ihtimali yüksek olan bir diğer sorun da, Hawthorne Etkisi olarak bilinen, deney altındaki insanların, deneyde olduklarının bilinci ile hareket etmeleri sonucu doğan istatistiksel sapma olabilmektedir.

Bilgi temelli model, sorun için acil araştırma politikası uygulamasının yapıldığı modeldir. Araştırma bulguları kanıta dayalı politikalar oluşturmak için kullanılır. Genel olarak ideal bir model olarak görülmektedir. Örneğin; aşılama politikası.

Temelde politika oluşturma sürecinde uygulanan bazı modeller vardır.Sağlık politikalarında modeller :Bilgi-Temelli Model: Bu model, sorun için acil araştırma politikası uygulamasının yapıldığı modeldir. Araştırma bulguları kanıta dayalı politikalar oluşturmak için kullanılır. Genel olarak ideal bir model olarak görülmektedir. Örneğin; aşılama politikası.

Problem-Çözme Modeli: Ampirik kanıt sağlamak için geliştirilen bir modeldir. Politik bir problemi, araştırma sonunda elde edilen kanıtlarla çözer. Yaygın olarak kullanılan bir modeldir. Sağlıkta eşitsizliklerin çözümünde kullanıldığı görülmektedir.

 İnteraktif Model: Politika uygulayıcılar, sosyal bilimciler, yöneticiler ve araştırmacıların birlikte hareket ettiği bir modeldir. Araştırmanın yanı sıra politik tecrübe, bilgi birikimi gibi unsurlarında kanıta dahil olduğu görülmektedir. En kapsamlı model olarak kabul edilmektedir.

 Politik Model Siyasi kazanç sağlamanın önemli olduğu bir modeldir. En çok tartışılan ve reddedilen modeldir.

Aydınlanma Modeli Kümülatif araştırmayı desteklemektedir. “Böylece, insanların bakış açıları şekillendirilmekte ve etkilenmektedir.”

Taktik Model “Kanıt, hükümetin eylemsizliğini desteklemek, doğrulamak ya da bir politika konusunda verilen taahhüttün gecikmesi ya da reddedilmesi durumlarında kullanılmaktadır.

Toplumun bilgi ve bilinç düzeyinin yükselmesinde, sağlık standartlarının yükseltilmesinde, sunulan sağlık imkânlarının geliştirilip iyileştirilmesinde ve sağlık giderlerinin, maliyetlerinin düşürülmesinde kanıta dayalı sağlık politikalarının adil, tutarlı ve başarılı bir araçtır.

Sağlık politikalarında halkla ilişkilerin davranışsal araçlarla sürdürülmesi örgütsel düzeyde iş verimliliğini artırma, yönetsel becerileri geliştirme, iletişimi ve etkileşimi artırma gibi noktalarda önem göstermektedir. Örgütsel amaçların gerçekleşmesinde tahminleme yapılmasında ve karar aşamalarında, geleceğe dönük planlamalarda destekleyici rol oynamaktadır.

İnteraktif Model: Politika uygulayıcılar, sosyal bilimciler, yöneticiler ve araştırmacıların birlikte hareket ettiği bir modeldir. Araştırmanın yanı sıra politik tecrübe, bilgi birikimi gibi unsurlarında kanıta dahil olduğu görülmektedir. En kapsamlı model olarak kabul edilmektedir.