SAĞLIK İŞLETMELERİNDE FİNANSAL YÖNETİM

Türkiye’deki sağlık personelinin yüzde 23’ünü özel hastaneler karşılamaktadır.

Risk paylaşımı; ödeyiciler arasında sağlık hizmetini az kullanandan çok kullanana kaynak aktarımı mekanizmasını ifade etmektedir.

Bu finansman yönteminde geri ödeme kurumu özel sağlık sigortası olup bireylerin ya da kurumların sağlık risklerini sigortalaması söz konusudur (Tatar, 2011: 114). Amerika Birleşik Devletleri’nin yanı sıra, Avustralya ve İsviçre gibi ülkeler bu yönteme ağırlık vermektedirler (İstanbulluoğlu vd., 2010: 91). Bu yöntemde kişiler, sosyal statü ve ekonomik güçlerine göre, kendi istek ve iradeleri ile çeşitli özel sağlık sigortalarına aylık peşin ödemelerde bulunurlar (Tengilimoğlu vd., 2009: 238).

Sosyal sağlık sigortası sistemlerinin bazı temel özellikleri şöyle sıralanabilir (İstanbulluoğlu vd., 2010: 92; Tengilimoğlu vd., 2009: 235):

• Üyelik zorunludur.

• Fonlar özerk/yarı özerk kurumlar tarafından toplanır.

• İlk uygulama, işçi ve işveren katkıları ile başlamış, zamanla devlet de finansmana katılmıştır.

• Tespit edilen primler genellikle işçiyle işveren arasında paylaştırılmaktadır.

• Genel vergilerin, sosyal sağlık sigortaları ile finansmanda önemli bir rolü bulunmaktadır.

• Sigorta kuruluşları bazı ülkelerde kâr amacı taşımakta iken bazı ülkelerde taşımamaktadır.

Vergilere dayalı finansman sisteminin bazı temel özellikleri şöyle sıralanabilir (Tengilimoğlu vd., 2009: 235):

• Devlet kontrolü vardır.

• Özel sektörün payı oldukça sınırlıdır.

• Bütçeler kullanılır.

• Tüm vatandaşlar için ücretlere sınırsız erişim vardır.

• Sistem tarafından belirlenen kullanıcı katkıları vardır.

Sağlık hizmeti sunucularına yapılacak ödeme yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

• Sabit bütçe

• Hasta başına ödeme

• Hizmet başına ödeme

• Vaka başına ödeme

• Teşhise dayalı ödeme (Tanıya Dayalı Gruplar)

Türkiye’deki sağlık sistemi daha önceki konularda bahsedilen sağlık sistemi sınıflandırmalarının hiçbirine mutlak olarak uymamaktadır. Dolayısıyla karma bir yapıya sahip olduğu ifade edilebilir (Yurdadoğ, 2007: 592). Belirli bir kesim için sağlık sigortacılığı (Bismarck Modeli) uygulanırken diğer taraftan kamu yardımı (Beveridge Modeli) modeli uygulanmakta ve sistemin finansmanında özel harcamalar da pay almaktadır (Atasever, 2018: 14).

Acil ve yoğun bakım tedavileri sadece devlet hastanelerinde değil, tüm hastanelerde ücretsiz hâle getirilmiştir.

İkinci Basamak Sağlık Kurumları, ilgili mevzuatında tanımlanan ayaktan veya yataklı teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmeti verilen sağlık kurumlarıdır.

Yatak kapasitesi 50’nin altında olan hastanelerde Başhekimle birlikte yalnızca idari ve mali işler müdürü görev almaktadır. 50 yatak ve üstünde Sağlık bakım hizmetleri müdürü de görev almakta, 400 yatak ve üstü hastanelerde destek ve kalite müdürü de eklenmektedir. Yatak kapasitesi 1000’in üzerine çıktığında ise bu müdürlüklere teknik işler müdürü de eklenmektedir.