SAĞLIK İŞLETMELERİNDE DAVRANIŞ

Sağlık işletmelerinde de taciz olaylarına özellikle cinsel taciz vakalarına sıklıkla rastlanmaktadır. Sağlık hizmetlerinde cinsel taciz sorunun yüksek yaygınlığı dünyanın birçok ülkesinde bildirilmiştir ve özellikle bu durumu hemşireler diğer meslekteki kadınlara kıyasla daha fazla yaşamaktadırlar. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

"B" seçeneğinde verilen "İşle ilgili konulardaki anlaşmazlıklar" tacize girmez. Diğer seçeneklerde verilenler işyerinde yaşayan taciz davranışlarıdır.

Bir hemşirenin cinsel tacize uğrama riskini ar­tırabilecek diğer faktörler arasında çalışma rotasyonları, akşam/gece vardiyaları ve acil servislerde çalışma yer almaktadır.

#MeToo twitter akımını takip etmek ve burada paylaşım yapmak kadınların başa çıkma sürecinin bir parçası hâline geldi. #MeToo hareketi, kadınların cinsel taciz deneyimlerini paylaşmalarına, müttefiklerinden destek almalarına izin vermiştir ve organizasyonlara kadar nüfuz eden kadın düşmanı ve cinsiyetçi kültürlere ışık tutmaktadır.

Mobbing, ilk olarak kuşların sergiledikleri “kararsız kalabalık” hareketine değinmek için kuşbilimciler tarafından kullanılmıştır. Fakat, bu terim sonradan İsveçli psikolog Heinz Leymann tarafından alınarak ilk olarak 1980’lerde insan davranışını ifade etmek amaçlı kullanılmıştır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Bir kişi bir örgüt içindeki konumunun bilincindeyse ve ge­rektiğinde onu acımasızca kullanmaya çalışırsa, bu kişi büyük olasılıkla bir mobberdir. Bu durumda sorunun cevabı A seçeneğidir.

Yapılan diğer çalışmalar ise sağlık işletmelerinde mobbing’in çok fazla ve sürekli olduğunu ancak az bildirildiğini ya da bildirilmediğini göstermektedir. Bu durum da pek çok nedeni barındırabilir. Bunlardan en önemlisi ülkemizdeki yasaların çalışanları destekleyecek yapıya ve düzene sahip olmamasıdır

Sağlık ve Şiddet üzerine Dünya Raporu (WRVH) şiddeti kimin işlediğine göre üç kategoriye (kendi kendine yönlendirilmiş, kişiler arası ve toplu) ve şiddetin doğasına göre dört kategoriye (fiziksel, cinsel, psikolojik ve yoksunluk veya ihmal içeren) ayırmaktadır. Sorunun doğru cevabı A Seçeneğidir.

Üçüncül koruma, mağdurları ve failleri tedavi etmeyi ve rehabilite etmeyi amaçlamaktadır. Yaklaşımlar şiddet sonrasında rehabilitasyon, reintegrasyon ve travmayı azaltmak veya şiddetle ilişkili uzun vadeli sakatlığı azaltmak gibi uzun süreli bakıma odaklanır. Örnekler arasında istismara uğramış çocuklar için psikolojik tedaviler, yakın partner, ev içi veya aile içi şiddet mağdurları için tarama ve destek hizmetleri ve işkence mağdurlarının ihtiyaçlarının özel olarak tanınması yer almaktadır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Belirtilen müdahaleler, ev içi şiddet failleri veya cinsel suçlular gibi tespit edilebilir sorunları olan yüksek riskli bireylere odaklanır. Örneğin, bazı hapishaneler şiddet suçluları için zorunlu programlar yürütmektedir. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Şiddetle ilgili yayınlanmış kılavuzların ne­redeyse tamamı, önleyici tedbir olarak eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Çok sayıda kurum ve kuruluş, personel gruplarının farklı ihtiyaçlarını karşılamak için farklı türlerde eğitimi savunmuştur. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Mobbing ile başa çıkma yolları açısından mağdurlar, genel olarak çok fazla seçenekleri olmadığını ve mobbing ile başa çıkmanın ve buna karşı savaşmanın sınırlı yollarını gördüklerini söylemektedirler. Mobbing mağdurları genellikle işlerini kaybtme korkusuyla çatışmaktan kaçınırlar ve mobbing sürecini kabul
ederek çalışma hayatlarına devam etmeye çalışırlar. Ancak, bu genellikle mağdurların durumu kabul edip “etkisiz” pozisyonlarda çalışmaya devam etmeleri, kendi istekleri veya kurum kararıyla işlerini bırakmaları veya “en iyi şansla” aynı yapıdaki başka bir birime transfer edilmesiyle sonuçlanır. 

Mobbing mağdurlarının çok az bir kısmı bu konuyu bir üst amirlerine aktaracak cesarete sahip olmaktadır. Bunun altında yatan en önemli nedenler sosyal baskı, itibarın ya da işin kaybedilme riski olarak sıralanabilir. Mobbing durumunda yöneticiler beklenene göre daha pasif kalmakta veya üst yönetimi
ekarte ederek kendisinin uygun gördüğü çözüm önerisini uygulamaya çalışmaktadır. Bu çözümler genelde kısa vadeli olup, mobbing mağdurunun çalışma ortamının değiştirilmeye çalışılması ile sonuçlanmaktadır. Bu çözüm önerisi mobbing mağdurları tarafından memnuniyetsizlikle karşılanmaktadır. 

Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir. Mağdurlar bu durumdan rahatsız olmaktadır ancak yukarıda verilen nedenlerden dolayı bildirmekte zorlanabilmektedirler.

İş arkadaşları, amirler ve yöneticiler gibi mobbing sürecine doğrudan doğruya
karışmayan ancak bir şekilde süreci algılayan bazen de sürece katılan kişilere verilen ad mobbing izleyicileridir.

Mobbing uygulayanlar: Çalışılması zor kişilerdir. Düşmanlık duyguları yüksek insanlardır. Güçlü düşmanlarını zayıflatmak ve yok etmek için ellerinden geleni yaparlar; ancak düşmansız da duramazlar.

Sağlık sektöründe mobbinglerin fazla olmasının nedenlerinden bazıları şunlardır: 

I- Kadın çalışanların sayısının fazla olması 

III-Kadın çalışanların daha düşük seviyelerde işlerde çalışmaları 

IV- Hemşirelerin çoğunlukla kadınlardan oluşması 

V- Sağlık sektörünün hiyerarşik bir yapıya sahip olması

Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir. "II- Sağlık sektöründe çalışan erkeklerin eğitim seviyesinin düşük olması" nedenler arasında değildir. Tersine, erkek çalışanların eğitim seviyesinin daha yüksektir ve bu da hiyerarşik yapıya katkı sağlamaktadır.

Sağlık sektöründe mobbinglerin fazla olmasının nedenlerinden bazıları şunlardır: 

II-Sağlık çalışanların izole ortamlarda çalışmaları

III-Erkek çalışanların daha yüksek seviyelerde işlerde çalışmaları

IV-İki güne varan vardiyalarla nöbet tutma nedeniyle koşulların yıpratıcı olması

V-Hemşirelerin erken yaşta çalışma hayatına başlamaları

Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir. "I-Sağlık sektöründe hiyerarşik bir yapının olmaması" nedenlerden biri değildir, tam tersine hiyerarşik bir yapı vardır ve bu yapı mobbinglerin artmasına neden olmaktadır.

Yaş (genç yaşta olmak), cinsiyet (kadın olmak), eğitim durumu (düşük olması), mesleki kıdem (mesleğe yeni başlamış olmak) mobbinge maruz kalma ihtimalini etkileyen etkenlerdir. Ancak boy nadiren mobbinge maruz kalmaya neden olabilse de, mobbinge maruz kalma ihtimalini genel olarak etkileyen bir durum değildir.

Kendilerini bir topluluğun üyesi olarak tanımlayan kişiler tarafından başka bir
gruba veya bir grup kişiye karşı politik, ekonomik veya sosyal hedeflere ulaşmak amacıyla uygulanan ve şiddetin araçsal olarak kullanıldığı şiddet türü toplu şiddettir. 

Genelde kadınları ikincil statüde gören ve bu eşitsiz güç dengesinin korunmasına hizmet eden anlayışın hakim olduğu durumlarda gerçekleşen; kadınlara karşı kamusal alanda veya özel hayatta uygulanan fiziksel, cinsel, psikolojik zarar verme veya acı çekme ile sonuçlanan veya sonuçlanması niyetiyle yapılan tehdit, zorlama veya özgürlüğün keyfi olarak yoksun bırakılması eylemlerini içeren her türlü şiddet cinsiyete dayalı şiddetin tanımıdır.

Sömürücü ve adaletsiz sosyal, politik ve ekonomik sistemlerden kaynaklanan fiziksel ve psikolojik zararı ifade eden; adaletsiz yasalar ve sistemler ile bir grubu güçsüzleştiren, ötekileştiren ve haklardan mahrum bırakan şiddet türü yapısal şiddettir.