Sağlık İşletmelerinde Taciz, Mobbing, Şiddet

Taciz, bir kişiyi (veya o kişinin akrabalarını, arkadaşlarını veya iş arkadaşlarını) ırkı, ten rengi, dinî, cinsiyeti, ulusal kökeni, yaşı veya engelliliği nedeniyle aşağılayan, düşmanlık veya nefret gösteren sözlü veya fiziksel davranışlardır. 

Cinsel taciz rahatsız edici, aşağılayıcı veya göz korkutucu, istenmeyen cinsel davranışlardır. 

Psikolojik taciz veya mobbing, bir duruma tepki vermenin veya bir kişiye karşı davranışta bulunmanın etik olmayan veya yıkıcı bir yoludur. Psikolojik taciz, bir veya daha fazla kişi tarafından doğrudan veya dolaylı olarak üçüncü bir kişiyi hedef alan olumsuz veya düşmanca davranış olarak tanımlanır. Bu, uzun bir süre boyunca tekrar tekrar ve sistematik olarak ortaya çıkan ve bir kişiye saldırmayı veya aşağılamayı, onu izole etmeyi veya dışlamayı ve kademeli olarak iş yerinden veya eğitim programından çıkarmayı amaçlayan bir davranıştır. 

Cinsel taciz insanların hem normal hem de iş yaşamlarında en çok maruz kaldığı taciz tipidir.

Hukuk akademisyenleri ve hâkimler cinsel tacizi tanımlamak için quid pro quo ve düşmanca çalışma ortamı tacizleri olarak iki alt tip taciz tanımını kullanmaya devam etmektedirler.

Kadınlar “suçlama korkusu, inançsızlık, eylemsizlik, misilleme, aşağılama, dışlanma ve kişinin kariyerine ve itibarına zarar verme” nedenleri olarak tacizi bildirmemeyi tercih etmektedirler.

Mobbing, psikolojik şiddeti ve fiziksel şiddetin ötesindeki etik olmayan iletişimi içeren davranışların bütünüdür

Bir kişinin kendi otoritesine veya kontrol alanına yönelik bir tehdit fark ettiğinde genellikle mobbing’e yönelmesidir.

Mobbing mağdurları, mobbing uygulayanlar, mobbing izleyicileri.

Zor çalışma şartları, nöbet süreleri, maddi imkânsızlıklar, maaşların yetersizliği, terfi ve kariyer yolunda uğranan haksızlıklar, sağlık kurumlarında en fazla çalışan unvan olan hemşirelerin çok küçük yaşlarda meslek yaşantılarına başlamaları sebebiyle herhangi bir tacize karşı savunmasız olmaları, kişilerin yönetime yakınlıklarını göz önünde bulundurarak haksızlık ve ayrımların uygulanması.

Yaralama, ölüm ya da psikolojik ve gelişimsel bozukluklara neden olabilecek şekilde fiziksel zorlama, tehdit ve gücün amaçlı olarak uygulamasına şiddet denilmektedir.

Sağlık ve Şiddet üzerine Dünya Raporu (WRVH) şiddeti kimin işlediğine göre üç kategoriye ayırır: kendi kendine yönlendirilmiş, kişiler arası ve toplu şiddet.

Sağlık ve Şiddet üzerine Dünya Raporu (WRVH) şiddeti doğasına göre dört kategoriye (fiziksel, cinsel, psikolojik ve yoksunluk veya ihmal içeren) ayırmaktadır.

Cinsiyete dayalı şiddet, genelde kadınları ikincil statüde gören ve bu eşitsiz güç dengesinin korunmasına hizmet eden anlayışın hakim olduğu durumlarda gerçekleşmektedir.

WHO, gençlik şiddetini 10-29 yaş arası bir kişi tarafından veya ona karşı işlenmiş olan cinayet ve ölümcül olmayan saldırılar olarak tanımlamaktadır.

Yapısal şiddet, sömürücü ve adaletsiz sosyal, politik ve ekonomik sistemlerden kaynaklanan fiziksel ve psikolojik zararı ifade etmektedir. 

İkincil önleme şiddet içeren olaylar gerçekleştiğinde acil servisler gibi hızlı müdahalelere odaklanarak zararı azaltmayı amaçlamaktadır.

Şiddeti ele alan evrensel müdahaleler, bireysel riski dikkate alınmaksızın genel nüfus veya grupları (belirli cinsiyet veya yaş aralığı gibi) ele almaktadır. Örnekler arasında okullarda zorbalığa karşı eğitim ve öğretim programlarının geliştirilmesi ve alkole bağlı şiddeti önlemek için alkol satışlarının düzenlenerek fiyatlarının artırılması ile nüfusun alkol tüketiminin azaltılması yer almaktadır

İş yerinde şiddet tanımları genellikle fiziksel saldırı veya sözlü tehditler ile birlikte zorbalık ve cinsel tacizi de içermektedir.

Belirli meslek gruplarının iş yeri şiddetine maruz kalma riskinin daha fazla olduğu genel kabul görmektedir. Bunlar arasında kamuya açık hizmet sektörlerindeki çalışanlar (sağlık, eğitim), toplum ortamlarında yalnız çalışanlar (gece çalışanları, taksi şoförleri), nakit veya ilaç temin eden personel (marketler, eczaneler, benzin istasyonları), güvenlik personeli ve yasal sistemle ilgili olanlar (polisler, avukatlar) yer almaktadırlar