SAĞLIK İŞLETMELERİNDE DAVRANIŞ - Deneme Sınavı - 3

Çatışmanın farklı kaynakları bulunmaktadır. Bu kaynaklardan olan yapısal öğeler boyutunda yer alan kaynaklar şunlardır: Yapıcı olmayan davranış veya etkileşim biçimi; kaynakların dağılımında, sahipliğinde ve kontrolünde eşitsizlikler; yetki ve güç dengesizlikleri; İş birliğini engelleyici çevresel, fiziksel ya da coğrafi etkenler; zaman sınırlılıkları

Kaçınmacı çatışma yönetiminde yönetici çatışmadan kaçınmayı bir çözüm olarak görebilir. Bu tür çatışma ne çalışanlara ne de yöneticilere istenilen amaca ulaşmada yardımcı olur. Yalnızca, yöneticinin kazanma ihtimalinin düşük olduğu ya da söz konusu anlaşmazlığın önemsiz olduğu durumlarda işe yarayabilir. Düşük girişkenlik, düşük iş birliği vardır.

Çatışma Yönetim Stratejileri 3 gruba ayrılabilir: rekabete dayalı çatışma yönetimi, çatışmalara geçici çözümler getiren modeller ve çatışmalara kalıcı çözümler getiren modeller. Çatışmalara kalıcı çözümler getiren modeller arasında;

Problem Çözme
Kapsamlı Amaçlar Belirleme
Kaynakların Arttırılması
Yapısal Değişkenlerde Değişiklik
Davranış Değiştirme
Örgütsel Ayna

yer almaktadır.

Hastanelerde en sık karşılaşılan karşılaşılan çatışma nedenleri arasında  iletişim yetersizliği, karşılıklı görev bağımlılığı (işlevsel bağlılık), yönetim alanı ile ilgili belirsizlikler gibi nedenler yer almaktadır. Karşılıklı Görev Bağımlılığı (İşlevsel Bağlılık) nedenine göre hastaneler temel faaliyetleri bakımından tüm birimlerin birbiriyle koordineli bir biçimde iletişim kurmalarını dolayısıyla bağımlı olmalarını gerektiren örgütsel yapılardır. Çünkü her bir faaliyet bir diğer faaliyet birimini önemli ölçüde etkilemektedir. Faaliyetler arasındaki denge ve organizasyon sağlanamadığı takdirde kurumda karmaşa, anlaşmazlık
ve çatışma kaçınılmaz olacaktır. Bu sebeple hastanelerdeki işlerin yürütülen diğer işler arasındaki ilişkisinin çok yönlü ve senkronize bir biçimde yürütülmesi ortak amaca (hastanenin sağlıklı bir biçimde işlerini yürütmesi amacına) varmadaki en önemli adımlardan biridir.

Kaybet-kaybet modelinde ise; çatışmaya giren tarafların hepsinin kaybetmesi söz konusudur. Çatışma yaşandığında taraflar ikna edilerek çatışmadan çekilir ve hiçbir taraf istediğini alamaz. Bu strateji uygulandığında hiçbir tarafın dediği kabul edilmez. Bir diğer yol ise çatışan tarafların kurumun düzenleyici kural ve mevzuat çerçevesinde çatışmanın çözümü için yönetime başvurmasını sağlamaktır. Bu durumda da taraflar istediklerini
elde edemeyecektir.

Çatışmalara yaklaşımda kullanılan yöntemlerin bir kısmı çatışmalara kalıcı çözümler getirirken, diğer bir kısmı da geçici çözümler üretir. Geçici çözümler üreten yöntemler arasında yumuşatma, kaçınma, uzlaşma, güç kullanma gibi yöntemler bulunmaktadır.

Toplumu hastalık etkenlerinden uzak tutma ve hastalık etmenleri yok etme hizmetleri koruyucu sağlık hizmetlerindendir. Uzman hekim ve sağlık ekibi tarafından sunulan hizmetler ve yataklı ve ayakta sunulan tedavi hizmetleri tedavi edici hizmetler kapsamındandır. Kaybedilen bedensel ve zihinsel becerilerin yeniden kazandırılması hizmetleri. İse rehabilitasyon hizmetleridir. Bu durumda sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Örgütsel Ayna yöntemi, bağımsız grupların, karşı taraftaki grupların perspektifini anlayabilmeleri için kullanılan bir tekniktir. Böylece çatışma tarafları, karşı tarafın bakış açısını anlar ve daha efektif çalışır.

Çatışma yönetim sürecinde yer alan öğeler teşhis, müdahale, çatışma, etkinlik ve geri bildirim bulunmaktadır.

Örgütler yaşamsal faaliyetlerini sürdürmek için etkili ve kaliteli bir iletişime sahip olmalıdırlar. Örgüt büyüklüğü ve fiziksel yapısı, aşırı bilgi yüklemesi, geribildirim yetersizliği, statü farklılıkları, yönetim tarzı, hiyerarşi, rol ilişkileri, zaman baskısı gibi engeller örgütlerde iletişimi engelleyen etmenlerdir. Bu durumda sorunun cevabı A seçeneğidir. Çünkü kişisel özellikler iletişimi engelleyen psikolojik ve sosyal engeller arasında yer almaktadır.

Rahim ve Bonoma ise Thomas ve Kilmann tarafından iki boyutta tanımlanan çatışma çözme tarzları arasında hükmetme, ödünleme, uzlaşma, kaçınma ve tümleştirmedir.

Bir hemşirenin cinsel tacize uğrama riskini ar­tırabilecek diğer faktörler arasında çalışma rotasyonları, akşam/gece vardiyaları ve acil servislerde çalışma yer almaktadır.

#MeToo twitter akımını takip etmek ve burada paylaşım yapmak kadınların başa çıkma sürecinin bir parçası hâline geldi. #MeToo hareketi, kadınların cinsel taciz deneyimlerini paylaşmalarına, müttefiklerinden destek almalarına izin vermiştir ve organizasyonlara kadar nüfuz eden kadın düşmanı ve cinsiyetçi kültürlere ışık tutmaktadır.

Mobbing, ilk olarak kuşların sergiledikleri “kararsız kalabalık” hareketine değinmek için kuşbilimciler tarafından kullanılmıştır. Fakat, bu terim sonradan İsveçli psikolog Heinz Leymann tarafından alınarak ilk olarak 1980’lerde insan davranışını ifade etmek amaçlı kullanılmıştır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Bir kişi bir örgüt içindeki konumunun bilincindeyse ve ge­rektiğinde onu acımasızca kullanmaya çalışırsa, bu kişi büyük olasılıkla bir mobberdir. Bu durumda sorunun cevabı A seçeneğidir.

Yapılan diğer çalışmalar ise sağlık işletmelerinde mobbing’in çok fazla ve sürekli olduğunu ancak az bildirildiğini ya da bildirilmediğini göstermektedir. Bu durum da pek çok nedeni barındırabilir. Bunlardan en önemlisi ülkemizdeki yasaların çalışanları destekleyecek yapıya ve düzene sahip olmamasıdır

Sağlık ve Şiddet üzerine Dünya Raporu (WRVH) şiddeti kimin işlediğine göre üç kategoriye (kendi kendine yönlendirilmiş, kişiler arası ve toplu) ve şiddetin doğasına göre dört kategoriye (fiziksel, cinsel, psikolojik ve yoksunluk veya ihmal içeren) ayırmaktadır. Sorunun doğru cevabı A Seçeneğidir.

Üçüncül koruma, mağdurları ve failleri tedavi etmeyi ve rehabilite etmeyi amaçlamaktadır. Yaklaşımlar şiddet sonrasında rehabilitasyon, reintegrasyon ve travmayı azaltmak veya şiddetle ilişkili uzun vadeli sakatlığı azaltmak gibi uzun süreli bakıma odaklanır. Örnekler arasında istismara uğramış çocuklar için psikolojik tedaviler, yakın partner, ev içi veya aile içi şiddet mağdurları için tarama ve destek hizmetleri ve işkence mağdurlarının ihtiyaçlarının özel olarak tanınması yer almaktadır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Belirtilen müdahaleler, ev içi şiddet failleri veya cinsel suçlular gibi tespit edilebilir sorunları olan yüksek riskli bireylere odaklanır. Örneğin, bazı hapishaneler şiddet suçluları için zorunlu programlar yürütmektedir. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Şiddetle ilgili yayınlanmış kılavuzların ne­redeyse tamamı, önleyici tedbir olarak eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Çok sayıda kurum ve kuruluş, personel gruplarının farklı ihtiyaçlarını karşılamak için farklı türlerde eğitimi savunmuştur. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.