Sağlıkta Yalın Yönetim

Yalın Üretim, israfları ve katma değer yaratmayan faaliyetleri en aza indirmek ve üretimi en üst düzeye çıkarmak için bir dizi yöntem, felsefe ve araç anlamına gelir.

İsraf müşteriye değer katmayan bir işlem veya adımdır.

Yalın üretimdeki israf tipleri kusurlu ürün, fazla üretim, beklemeler, atıl kalan kullanılmayan yetenek, gereksiz taşıma, stok, gereksiz hareket ve fazladan (gereksiz) işlemlerdir.

Kusur ürünün kullanıma uygun olmadığı durumlarda ortaya çıkar. Bu durumda ürün ya yeniden işlenmeli ya da hurdaya çıkarılmalıdır.

Çalışanların potansiyellerini, yeteneklerini veya becerilerini ortaya çıkarmalarına fırsat verilmemesidir.

İlk olarak Lean Enterprise Institute kurucuları James P. Womack ve Daniel T. Jones (1997) tarafından açıklanan beş yalın ilkesinin temel amacı, israf olarak kabul edilen ve gerçekten değer yaratmayan faaliyetlere odaklanan adımları sürekli olarak tanımlayıp ortadan kaldırarak mükemmel bir değer akışı oluşturmaktır. Bu beş temel yalın prensibi değer tanımlama, değer akışı haritalama, akış oluşturma, bir çekme sistemi kullanma ve mükemmelliği takip etmedir.

Değer akışı haritalama işletmenin her bölümü için uygulanan süreçlerin her adımını özetleyen fiziksel haritadır. Bu adımda amaç, müşterinin değerini referans noktası olarak kullanmak ve bu değerlere katkıda bulunan tüm faaliyetleri tanımlamaktır.

Çekme tabanlı bir sistem, ürünlerin ihtiyaç duyuldukları anda ve sadece gereken miktarlarda oluşturulduğu tam zamanında teslimat ve üretime olanak tanır.

Kaizen kelimesi “sürekli gelişim” anlamına gelir. Japonca “değişim” veya
“düzeltmek” anlamına gelen “kai” ve “iyi” anlamına gelen “zen” kelimelerinden gelir. Ekiplerin proaktif olarak birlikte çalışmasını ve şirket içindeki alanları için sorumluluk almasını sağlar.

Kaizen’in faydaları:
1. İsrafları azaltır: Stoklar ve çalışanların
kabiliyeti daha verimli olarak kullanılır.
2. Çalışanların memnuniyeti ve bağlılığı:
Bu sürece işlerin nasıl yapıldığını en iyi
bilen kişiler olan çalışanların tamamının dahil edilmesi, onların motivasyonun artırır ve onlarda iyi bir iş yapma
taahhüdüne yol açar.
3. Müşteri memnuniyeti: Çalışanların bağlılığı daha kaliteli ürün ve daha az hata
anlamına gelir

5S Sistemi Japonca kelimeden (seiri, seiton, seiso, seiketsu ve shitsuke) oluşan organizasyonel bir yöntemdir.
Bu kelimelerin anlamları ayıklama, düzenleme, temizlik, standardize etme ve sürdürmedir. İsrafları azaltmak, üretkenliği ve verimliliği artırmak amacıyla beş adımlı bir süreci temsil ederler.

5S sisteminin faydaları:
1. Daha az depolama alanı: Kullanılmayan materyallerden, araçlardan ve ekipmanlardan kurtulmak ve organize etmek, deponun uygun kullanılmasını ve depoda boş alan açılmasını sağlar. Alandan elde edilecek tasarruf, alan kullanımı için yapılan maliyetlerden de (kiralama, ısıtma ve/veya soğutma, temizlik, alanın bakımı vb.) kurtulmayı sağlayacaktır.
2. Temizlik: Yapılan temizlik faaliyetleri ile bakım ve arıza süresinde azalmalar sağlanabilir. Aynı zamanda temizlik eylemi ile çalışmama süresini azaltmak için koruyucu bakım yapılması sağlanır.

3.Güvenlik: Alet ve ekipmanları ihtiyaç duyulan yerlere yakın yerlerde konumlandırmak hareketi en aza indirir ve iş kazalarını dolayısıyla yaralanmaları azaltır. Elektrik ile ilgili, kimyasal veya mekanik tehlikeleri ortaya çıkarabilecek dağınıklığı ortadan kaldırır.

Kanban üretimi programlamayı ve birçok alanda iyileştirmeyi teşvik ederek süreç içinde çalışmayı en aza indirgemeyi hedefler. Kanban Japonca tabela veya billboard anlamına gelir.

Kanban yaklaşımının faydaları:
1. Esneklik: Kanban yaklaşımı ile öncelikler her zaman en son bilgilere dayanarak yeniden değerlendirilmektedir.
2. Sürekli teslimat: Sürekli olarak daha küçük ürün grupları sunulması müşterilerin tam olarak
istediklerinin sunulmasını ve çalışanların süreçleri sürekli olarak yeni iş gereksinimlerine göre
güncellemesini sağlar.
3. İsrafların azaltılması: Fazla üretim, gereksiz hareket, kusurlu ürün ve bekleme gibi israflar azalırken üretkenlik ve verimlilik artar

Yalın yönetim temel olarak “israfsız değer yaratmayı” amaçlamaktadır.

Hastanede hastaya yapılan ve herhangi bir değer sağlamayan hareket veya çabadır.

Değer Tanımlama:  Hastaneler için değer hasta açısından belirlenmelidir.
Değer Akışını Belirleme ve Haritalama: Hastanede bulunan servis sınırları ötesinde değer akışları tespit edilerek, akış içerisinde değer yaratmayan adımlar kaldırılmalıdır.
Akış Oluşturma: Hastanede yapılan toplu işler ve ortaya çıkan kalite sorunları gibi gecikme nedenlerinin ortadan kaldırılarak, sürecin düzgün akması sağlanmalıdır.
Çekme Sistemi Kullanma: Bir sonraki sürece veya servise doğru itilmemeli, işin ve malzemelerin gerektiği zaman çekilmesine izin verilmelidir.
Sürekli İyileştirme: Kaizen yaklaşımı benimsenerek sürekli gelişim sağlanmalıdır.

Fazla Üretim: Hastaya fayda sağlamayan tedaviler, doktorlar ve hemşireler tarafından ayrı ayrı doldurulan ve aynı bilgileri içeren dosyalar
Stoklar: Stoklarda gerektiğinden fazla bulundurulan ve tarihi geçmiş ilaç ve malzemeler.
Nakliye: Laboratuvarların ya da kan alma alanlarının polikliniklerden uzak olması nedeniyle hastaların yürüdüğü mesafe
Hareket: Gerekli yer ve zamanda bulunamayan malzemelerin, formların, dosyaların bulunabilmesi için yürünen mesafe
Bekleme: Hastaların randevuları, görüntüleme ve kan alma işlemleri için beklemeleri.
Hatalar: Tıbbi hatalar, cerrahi komplikasyonlar.
Gereksiz İşlem: Doktor orderlarındaki veya reçetelerdeki yazının okunamaması sonucu yaşanan tekrarlar
İnsan Potansiyeli: Arz ve talep dengelerinin dikkate alınmadan planlama yapılarak hasta hacmi düşük servis ve polikliniklerde kapasite fazlası personel çalıştırılması

Ameliyata girecek bir doktorun ellerini iyi bir şekilde yıkaması, kullanılacak araç ve gereçlerin operasyondan önce tanımlanması ve belirli bir düzen içinde yerleştirilmesi, araçların her gün her cerrahi olay için standart bir şekilde sayılması ve kontrol edilmesi 5S uygulamasının örnekleridir.

Değer akışı maliyetlemesi, müşteriye değer sağlamak için gereken tüm işlem adımları için maliyetlerin belirlenmesi ve oluşturulması sürecidir.