SAĞLIK HUKUKU - Deneme Sınavı - 3

Her türlü tıbbi müdahale kural olarak bir zorunluluk (endikasyon) hâline dayanmalıdır.

Geçerli bir rızadan söz edebilmek için, tıbbi müdahaleye rızasını beyan eden hastanın ehil olması, ayırt etme gücüne sahip olması gerekmektedir. Tam ehliyetli ve sınırlı ehliyetliler ile sınırlı ehliyetsizler, her türlü tıbbi müdahaleye tek başlarına rıza gösterebilmektedir. Tam ehliyetsizler ise ayırt etme gücüne sahip olmamaları nedeniyle rıza açıklamasında bulunamayacaklarından, rızanın bu kişiler adına kanuni temsilcilerinden alınmış olması gerekmektedir.

Çok çeşitli sebeplerle büyük acılar yaşayan bir hastanın, artık
daha fazla bu acılara tahammül edememesi sebebiyle hekime başvurarak ölümüne rıza göstermesi, kişinin temel haklarından biri olan yaşama hakkının ortadan kaldırılmasına yönelik olduğundan hukuka aykırı olarak kabul edilmektedir. Bu noktadan hareketle hukukumuzda ötenazinin yasak olduğu vurgulanmalıdır

Hastaya yapılacak tıbbi müdahalenin anlamı, türü, önemi, kapsamı, yarar ve zararları, muhtemel sonuçları hakkında detaylı bilgi verilmiş olması,  hastanın “aydınlatılmış” olması anlamına gelir. Tıbbi müdahaleye alınan rızanın hukuka uygun olması için AYDINLATILMA ön koşuldur.

Aydınlatma yükümlülüğünün kanıtlama yükümlülüğü (ispat külfeti), TMK m.6’da
kabul edilen genel ispat kuralının istisnası niteliğinde borçlu aleyhine kusur karinesini kabul eden TBK m.112 doğrultusunda “hekim” üzerindedir. Bu hüküm gereğince, aydınlatma yükümünü ihlal ettiği iddia edilen hekim, hastasına uyguladığı tıbbi müdahelede üzerine düşen bütün özeni yerine getirdiğini, meslek kurallarına aykırılığın kendisinden kaynaklanmadığını ispat etmedikçe, hekimin hukuki sorumluluktan kurtulması mümkün olamayacaktır

Anayasa’nın 56. maddesinde yer alan ve “Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması” başlığı altında;
“Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.
Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. ifadeleri yer alır.

Ekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi bir yılı aşmayan antlaşmalar, devlet maliyesi bakımından bir yüklenme getirmemek, kişi hâllerine ve Türklerin yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunmamak şartıyla, yayımlanma ile yürürlüğe konabilmektedir.

Anayasa “kanun” kavramına tam bir tanımlama getirmemektedir. Kanun, TBMM tarafından icra edilen görevler arasında bir yasama işlemi olarak kabul edilmektedir. Bu yasama işlemi neticesinde TBMM’nin iradesi tecelli etmektedir. Bu durumda kanunlar,Anayasanın yetki verdiği TBMM tarafından (m.87), Anayasada öngörülen kanun yapma usul ve esasları doğrultusunda (m.88) kabul edilen ve Cumhurbaşkanınca Resmî Gazete’de yayımlanarak yürülüğe giren genel, soyut ve sürekli nitelikli yazılı hukuk kuralları olarak tanımlamak mümkündür.

Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kabul edilen kanunları onbeş gün içinde yayımlamaktadır

Kanun metninde kanunun hangi tarihte yürürlüğe gireceği
konusunda herhangi bir hüküm bulunmuyor ise kanun, Resmî Gazetede yayımlandığını
günü izleyen günden itibaren 45 gün sonra yürürlüğe girmektedir.

Sağlık hukuku ile çok yakından ilgili tıp hukukunun birbirine karıştırılmaması gerekmektedir. Sağlık hukuku insan temel hak ve özgürlükleri kapsamında geniş çerçeveli bir hukuk alanı iken tıp hukukundan insanın yalnızca tıp bilimlerinin ilgilendiği alanlar bakımından hak ve özgürlükleri dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla sağlık hukuku her açıdan, tıp hukuku kavramından daha geniş bir anlama sahiptir.

Deontolojinin getirdiği yükümlülükler tartışmasız ve zorlayıcı bir nitelik taşımaktadır. Yazılı olsun veya olmasın kökleşmiş ilkeleri ve kuralları içeren ve bunları tartışmasız “normatif bilgi” olarak aktaran bir alandır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sağlık kurum veya kuruluşu değildir.

Hekim ve hasta ilişkisinde, hekimin uymak zorunda olduğu gelenek ve kuralları düzenler.

Hipokrat yemininin hekim açısından getirmiş olduğu düzenlemeleri, İnsan Hakları
Evrensel Beyannamesi salt insan hakları temelinde değerlendirmiştir.

Hasta haklarına ilişkin ilk uluslararası belge niteliğini taşıyan bildirge, Dünya Tabipler Birliğinin 34. Genel Kurulunda kabul edilen “Lizbon Bildirgesi”dir.

Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme hakkı, ülkemizde 1998 yılında yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliği’nde yer almaktadır.

Hekimlerin, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun’un 46. maddesi gereğince, mesleki ve sürekli uğraşıları sebebiyle tanıklıktan çekinme hakkı bulunmaktadır. Bir yükümlülük değildir.

Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kabul edilen kanunları onbeş gün içinde yayımlamaktadır. Cumhurbaşkanı, yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde, TBMM’ne geri göndermektedir. Doğru cevap B'dir.

Cumhurbaşkanı yardımcılığı makamı tesis edilmiş, Cumhurbaşkanına yürütme yetkisine ilişkin konularda “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” çıkarma yetkisi tanınmıştır. Ancak Cumhurbaşkanının, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevlerle ilgili konularda, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkaramayacağı açıkça düzenlenmiştir.Benzer şekilde, Cumhurbaşkanının, Anayasa’da mühasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda ve kanunda açıkça düzenlenen konularda kararname çıkaramayacağı, kararnamenin kanunlardan farklı hükümler içermesi halinde, kanun hükümlerinin uygulanacağı, TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, kararnamenin hükümsüz hale geleceği, Cumhurbaşkanının, kanunların uygulanmasını sağlamak ve bunlara aykırı olmamak kaydıyla yönetmelikler çıkarabileceği düzenlenmiştir. Doğru cevap A'dır.