SAĞLIK HUKUKU - Deneme Sınavı - 15

B seçeneği: Hekim, hastasına özenle davranmak durumundayken hastanın da kendi hakkından fazlasını talep hakkı bir anlamda önlenecektir.

C seçeneği: Hekim, tedavi öncesinde ve esnasında hastasına gerekli açıklamaları yapacak ve hastanın kişilik haklarından kaynaklanan bağımsız rızasını alacaktır.

D seçeneği: Kişi, hasta olmasına rağmen kendi geleceğine karar verme hakkını elinde tutmaktadır. 

E seçeneği: hasta-hekim arasında sağlanan bu haklar ve görevler ilişkisi bir yandan hastanın yararına iken diğer yandan da hekime bir güvence teşkil etmektedir

A seçeneğinde yer alan "Hasta haklarının güvenceye alınması, sağlık hizmetlerinde birtakım standartların yakalanması ve bu standartlar sayesinde hastaya verilecek hizmetlerin kalitesini arttırmaktadır" ifadesi ise doğrudur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

1. Hastanın sağlık durumu, tıbbi durumu, tanısı, prognozu, tedavisi hakkındaki ve kişiye özel diğer tüm bilgiler, ölümden sonra bile gizli olarak korunmalıdır.

2. Hastaya ait bu bilgiler, yalnızca hastanın açık izni veya mahkemenin kesin isteği üzerine açıklanabilir. Hastanın tedavisi ile ilgili diğer sağlık personeline ihtiyaç söz konusu olduğunda hastanın onayı olduğu varsayılarak davranılır.

 3. Hastanın kimliğine dair bilgiler korunmalıdır. Bu bilgilerin korunması usulüne uygun yapılmalıdır.

 4. Hastalar, tanıları, tedavileri ve bakımları ile ilgili kayıtlara, diğer dosyalara, teknik kayıtlara ve tıbbi dosyalarına bakabilme ve kendi dosyalarının ve kayıtlarının kopyasını alabilme hakkına sahiptir. Bu hak üçüncü kişilerin bilgilerine bakabilmeyi içermez.

 5. Hastalar, kendileriyle ilgili tıbbi ve kişisel bilgilerin uygunsuz, eksik, çift anlamlı, eski olması veya tanı, tedavi ve bakım amacıyla ilgili olmaması durumunda bu bilgileri yenileme, daha açık hâle getirme, bazı kısımlarını çıkarma, tamamlama, düzeltme hakkına sahiptir.

 6. Hastanın tanı, tedavi ve bakımı için gerekli olmadıkça ve ek olarak hasta izin vermedikçe hastanın özel ve aile hayatına girilemez.

7. Tıbbi girişimler ancak kişinin özel hayatına saygı gösterilmesi durumunda yapılabilir. Bunun anlamı, önerilen girişimin hastanın onayı veya isteğine göre ve kişinin ihtiyacı durumunda yapılabileceğidir.

 8. Sağlık kurumlarına başvuran hastalar, özellikle sağlık personelinin kişisel bakımlarını veya muayene ve tedavilerini yapacağı durumda, kurumların özel hayatlarının korunmasını sağlayan fiziksel özelliklere sahip olmasını bekleme hakkına sahiptirler.

Bu bağlamda, E seçeneği doğrudur.

1.  Her insan, ayrımcılık yapılmaksızın yeterli tıbbi bakım görme hakkına sahiptir.

2.  Her hasta herhangi bir dış müdahale olmaksızın özgürce klinik ve etik kararlar verdiğini bilen bir hekim tarafından bakılma hakkına sahiptir.

3.  Hasta her zaman yararına en uygun biçimde tedavi edilmelidir. Uygulanan tedavi genel kabul gören tıbbi ilkelere uygun olmalıdır.

 4.  Kalitenin sağlanması her zaman sağlık bakım sisteminin bir parçası olmalıdır. Özellikle hekimler tıbbi hizmetlerde kalitenin sağlanmasında sorumluluklarını kabul etmelidir.

5.  Özellikle tedavi bakımından hizmet sınırlılığı olan durumlarda potansiyel hastalar arasında bir seçim yapılması gerekiyorsa bu seçimin bütün hastaların hakkını dikkate alarak eşit bir şekilde yapılması gerekir. Bu seçim tıbbi ölçütlere göre ve ayırım yapılmaksızın yapılmalıdır.

 6.  Hasta, sağlık bakımı sürekliliği hakkına sahiptir. Hekimin hastayı tedavi eden diğer sağlık kurumları ile koordinasyon sağlama yükümlülüğü vardır. Hekim ileri tedavi endikasyonu olan durumlarda hastaya yeterli destek ve tedavi için seçenekler sunmadan, uygulanmakta olan tedaviyi sonlandıramaz.

Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

 1. Her insan kendi sağlığını korumakla mükelleftir. Sağlığın korunması kişilerin sorumluluğundadır.

2. İnsanlar kendi sağlıklarına dikkat ederken aynı zamanda sağlıklı bir yaşam için kendisine tavsiye edilen hususlara riayet etmelidir.

3. Kişi ancak bedenen, fiziken ve moral bakımından uygun olması durumunda kan verebilir veya organ bağışında bulunabilir.

 4. Sağlığın korunması maksadıyla kişiler basit tedbirler almak suretiyle kendi bakımlarını yapmak durumundadır

"Hasta, tedavi olduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır" şeklindeki yükümlülük hastanın hastane kurallarına uyma ile ilgili yükümlülüğüdür.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Hekimin Temiz, Çağdaş Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Çalışma Hakkı

Hekimin Yeterli Eğitim Alma ve Bilimsel Gelişmeleri Takip Edebilme Hakkı

Hekimin Mesleğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı

Hekimin Mesleğini Baskı Altında Olmadan, Özgürce Uygulama Hakkı

Hekimin Tedaviyi Seçme Hakkı

Hekimin Tedaviyi Üstlenmeme, Hastayı Reddetme ve Tedaviyi Yarıda Bırakma Hakkı

Hekimin Hastasından Saygılı Davranmasını ve Güvenmesini Bekleme Hakkı

Hekimin Hastasına Yeterli Zaman Ayırma Hakkı

Hekimin Yeterli Ücret Talep Etme Hakkı

Hekimin Meslek Dayanışması ve Yardımlaşma Talep Etme Hakkı

Hekimin Yönetimsel Kararlara Katılma Hakkı

Hekimin Tıbbi Etik İlkelerine Bağlı Olunmasını İsteme Hakkı

Hekimin Sağlığını Koruma ve Mesleki Risklerden Sakınma Hakkı

 Hekimin Tanıklıktan Çekinme Hakkı 

Hekimin Tavsiye ve Tedavisine Uyum Sağlanmasını İsteme Hakkı

 Hekimin Hastaya İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı 

Hekimin Cezalandırma Eyleminde Bulunmayı Reddetme Hakkı

Hekimin Acil Durumlarda Rıza Dışı Tedavide Bulunma Hakkı

Bu açıdan A, B, C, D seçenekleri hekimin haklarını yer alır. E seçeneğinde ise hekimin yükümlülüğüne yer verilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Kişilik hakları son derece geniş bir kavram olup kapsamına yaşam hakkı, beden bütünlüğü, sağlık hakkı, kişinin şeref ve onuru, özel hayatın korunması, resim ve isim üzerindeki haklar gibi konular dâhil olmaktadır. Kişilik hakları da özellikleri gereği, mutlak hak statüsündedir. Kişilik hakları içinde yer alan bazı hususların maddi anlamda parasal bir karşılığı olmasa da birtakım kişisel hakların ihlal edilmesi durumunda tazmin edilmesi beklenmektedir.

Kişilik hakları kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar kategorisindedir. Kişilik hakları, kişiye sıkı sıkıya bağlı olmasından dolayı devredilemeyen ve vazgeçilemeyen haklardandır.

Hekimin Temiz, Çağdaş Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Çalışma Hakkı

Hekimin Yeterli Eğitim Alma ve Bilimsel Gelişmeleri Takip Edebilme Hakkı

Hekimin Mesliğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı

Hekimin Mesleğini Baskı Altında Olmadan, Özgürce Uygulama Hakkı

Hekimin Bilgi Alma Hakkı

Hekimin Tedaviyi Seçme Hakkı

Hekimin Tedaviyi Üstlenmeme, Hastayı Reddetme ve Tedaviyi Yarıda Bırakma Hakkı

Hekimin Hastasından Saygılı Davranmasını ve Güvenmesini Bekleme Hakkı

Hekimin Hastasına Yeterli Zaman Ayırma Hakkı

Hekimin Yeterli Ücret Talep Etme Hakkı

Hekimin Meslek Dayanışması ve Yardımlaşma Talep Etme Hakkı

Hekimin Yönetimsel Kararlara Katılma Hakkı

Hekimin Tıbbi Etik İlkelerine Bağlı Olunmasını İsteme Hakkı

Hekimin Sağlığını Koruma ve Mesleki Risklerden Sakınma Hakkı

Hekimin Tanıklıktan Çekilme Hakkı

Hekimin Tavsiye ve Tedavisine Uyum Sağlanmasını İsteme Hakkı

Hekimin Hastaya İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı

Hekimin Cezalandırma Eyleminde Bulunmayı Reddetme Hakkı

Hekimin Acil Durumlarda Rıza Dışı Tedavide Bulunma Hakkı

7. Hastanın Tedaviye Katlanması ve Rıza Göstermesi

“Madde 15- (Başlığı ile birlikte değişik:RG-8/5/2014-28994)

Hastaya; 

a) Hastalığın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği,

b) Tıbbi müdahalenin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi,

c) Diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile hastanın sağlığı üzerindeki muhtemel etkileri,

ç) Muhtemel komplikasyonları,

d) Reddetme durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskleri,

e) Kullanılacak ilaçların önemli özellikleri,

f) Sağlığı için kritik olan yaşam tarzı önerileri,

g) Gerektiğinde aynı konuda tıbbî yardıma nasıl ulaşabileceği, hususlarında bilgi verilir.”

Bu hüküm gereğince, hastaya sağlık durumu, uygulanacak tıbbi işlemler, bu işlemlerin muhtemel olumlu olumsuz etkileri, alternatif müdahale yöntemleri, tedavinin kabul edilmemesi halinde meydana gelebilecek muhtemel sonuçlar ve hastalığın gidişatı bakımından sözlü veya yazılı bilgilendirme yapılmalıdır.

“Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü Sözleşmesi” 2002 yılında Roma’da kabul edilmiştir.

Hasta hakları bağlamında, temel haklar statüsünde doğrudan veya dolaylı birtakım hakların düzenlendiği, bunların birçoğunun da koruma kapsamında değerlendirildiği ifade edilmiştir. Statü Sözleşmesi’nde 14 temel hak üzerinde durulmuş ve bunlar aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:

Hasta haklarını konu alan 6 madde şu şekilde belirlenmiştir:

Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.