SAĞLIK HİZMETLERİNDE ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME

Karmaşık sorunlarda karar verirken karar analizi ve karar ağacı gibi yöntemlere başvurulabilir. Karar analizi, sorunun tanımlanması, olası seçeneklerin ve olası olayların listelenmesi, her seçeneğin her olay için elde edeceği yararları gösteren karar tablosunun oluşturulması ve sonuçta bir karar yönteminin seçilmesi aşamalarından oluşmaktadır. Sorunların çözümü için analitik ve sistematik bir yoldur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Araştırmalar, kapsam ve içeriğine bağlı olarak yetkili kurumda görevli kişiler tarafından yapılabileceği gibi, akademisyenler veya bu konularda profesyonel hizmet veren araştırma şirketleri tarafından da yapılabilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını zorlaştıran faktörler:
1. Uygulayıcıların araştırmadan elde edilen kanıtları algılayış zafiyeti
2. Kurum kültürü
3. Araştırma sonuçlarını analiz etme ve mevcut duruma uyarlama konusunda uygulayıcıların beceri azlığı
4. Araştırmanın zaman alıcı ve maliyetli olması
5. Yöneticilerin farklı kaynaklardan aşırı bilgiyle yüklenmiş olması

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Bilgiyi hedef kitlelere ulaştırma yani yaygınlaştırma stratejisi, başlangıçtan itibaren araştırma projesinin bir parçası olarak kabul edilmelidir. En başarılı yaygınlaştırma stratejileri projeye başlanmadan önce tasarlanan stratejilerdir. Yaygınlaştırma stratejisi geliştirirken konuya ve alana özel adımların atılması gerekebilir. Hangi yöntem ve araç kullanılırsa kullanılsın, sonuçta belli bir araştırmanın sonuçlarının belirli bir muhatap kitleye aktarılması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Uzun süreli ve kapsamlı araştırmalarda araştırma sürerken araştırmada rol alan kişileri ve ilgili kuruluşları düzenli olarak bilgilendirmek ve bilgilerini güncellemek, araştırmaya ilgiyi diri tutmak bakımından etkili bir yoldur. Bu amaçla belli aralıklarla kısa araştırma bültenleri yayınlanmaktadır. Böyle bültenler, paydaşları düzenli bilgilendirerek araştırmayla ilgili spekülasyonların yapılmasını engellediği gibi, araştırmaya katılanalar ve paydaşlarla sürekli irtibat sağlanmasını temin etmektedir. Ayrıca çeşitli haber ajansları ve yayın kuruluşları, bu bültenleri kaynak alarak proje ve araştırmanın daha geniş kitlelere duyurulmasını sağlayabilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Rapor tamamlandıktan sonra veriler ve dokümanlar atılmamalı, daha sonra ikincil veri analizleri ya da başka amaçlarla kullanılma olasılığı olması nedeniyle uygun bir yerde saklanmalıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yöntem bölümünde ileri sürülmüş olan hipotezin nasıl test edildiğini göstermektedir. Bu bölümü okuyanların aynı yöntemleri uygulayabilmesini sağlayacak netlikte anlatılmalıdır. Öyleki, başkalarının aynı yöntemi uygulamaları hâlinde benzer bulguları elde edebilmeleri beklenir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tartışma bölümü raporu hazırlayanın en serbest davranacağı kısımdır. Araştırmanın, yapılan deney ya da müdahelenin şekline göre değişen bir tutumla ele alınabilir. Ulaşılan bulguların önemine değinilir ve bu bulguların tartışılıp yorumlanması yapılır. Elde edilen verilerin amaca hizmet edip etmediği tartışılır. Kısa söylemek gerekirse elde edilen bulguların ne işe yaradığı anlatılır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Rapor hazırlayan kişiden beklenen sadece bir bulgu aktarımı değil, elindeki bulguya dayalı analiz yapılmasıdır. Talep edilen raporun tipi, kapsamı, hangi bilgi ve bulguların öğrenilmek istendiği, çözülmesi gereken problemin ne olduğu, raporun neyi amaçladığı, hangi kritik hususlara değinilmesi gerektiği ve bütün bunlar için raporu hazırlayan kişinin hangi bilgilere ihtiyaç duyduğu netleştirilmelidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bilimsel yöntem, bir hipotez ortaya koyma, hipotezi test etme ve test sonucunda elde edilen bulguların başlangıçtaki hipotezi destekleyip desteklemediğine karar vermeyi gerektirmektedir. Bilimsel bir araştırmanın raporu, bu bilimsel yöntemi yansıtacak şekilde hazırlanır. Giriş metninde hipotez ortaya konur. Ardından hipotezin nasıl test edildiğini gösteren Gereç ve Yöntem bölümü yer alır. Bulgular başlığı altında, test sonucunda elde edilen yorumlanmamış ham veriler yer alır. Tartışma veya Sonuçlar bölümü, elde ettiğiniz bulguların hipotezinizi destekleyip desteklemediğini konu edinir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Karar verme, yapılacak işler konusunda durum değerlendirmesiyle mevcut seçenekler arasından bir seçim, sıralama ya da sınıflandırma yaparak belirsizlikleri yok edecek bir sonuca yönelmek demektir.

Karar vericinin davranışını yönlendiren sürece etkili olan başlıca değişkenler şunlardır: 1. Karar vericinin önünde her karar için çok sayıda seçenek bulunur. 2. Tercih edilen her seçeneğin neden olacağı bir dizi sonuç söz konusudur. 3. Sonuçların neler olacağı konusunda her zaman bir belirsizlik vardır. 4. Karar vericinin olası sonuçları ön görme ve buna göre farklı tercihleri yapması söz konusudur. 5. Karar verici, her biri farklı ve belirsiz sonuçlara giden alternatif yollardan birisini seçme durumundadır. Doğru cevap C'dir.

Karar analizi: Sorunun tanımlanması, olası seçeneklerin ve olası olayların listelenmesi, her seçeneğin her olay için elde edeceği yararları gösteren karar tablosunun oluşturulması ve sonuçta bir karar yönteminin seçilmesi aşamalarından oluşan sorunların çözümü için analitik ve sistematik bir yol olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Uygulayıcıların kendi ihtiyaçlarına cevap verecek olan araştırma sonuçlarını talep etmesi araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını kolaylaştıran faktörlerdendir. Diğer seçenekler araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını zorlaştıran faktörlerdir. Doğru cevap E'dir.

Kurum kültürü araştırmanın sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını zorlaştıran faktörlerden biridir. Diğer seçenekte verilenler araştırmanın sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını kolaylaştıran faktörlerdendir. Doğru cevap B'dir.

Politika özeti: Bir araştırma projesinin sonuçları ve bu sonuçlardan çıkarılan politika önerilerini uzman olmayan muhataplara aktarmak için hazırlanan kısa belgedir. Doğru cevap C'dir.

Uzun süreli ve kapsamlı araştırmalarda araştırma sürerken araştırmada rol alan kişileri ve ilgili kuruluşları düzenli olarak bilgilendirmek ve bilgilerini güncellemek, araştırmaya ilgiyi diri tutmak bakımından etkili bir yoldur. Bu amaçla belli aralıklarla kısa araştırma bültenleri yayınlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Bilginin derlenmesi, sıralanması, değerlendirilmesi ve düzenlenmesi rapor yazanın özen göstermesi gereken kritik hususlardır. Rapor için bilgi derlerken iki çeşit bilgi kaynağına başvurulabilir. Birincil bilgi kaynağı testler, anketler, görüşmeler, diyaloglar gibi kaynaklardır. İkincil bilgi kaynağı basılı materyaller, önceden hazırlanmış raporlar ve istatistiklerdir. Doğru cevap E'dir.

Giriş bölümünde çalışmanın arka plan bilgileri verilir, tartışılacak problem kısaca anlatılır ve araştırmanın amacı belirtilir hipotez ve hipotezler açıklanır. Doğru cevap A'dır.

Araştırmada elde edilen sonuçların ışığında durumu daha iyi hale getirmek için nasıl bir eyleme geçilmesi gerektiği hususundaki görüşler, önerileri oluşturur. Doğru cevap C'dir.