SAĞLIK HİZMETLERİ PAZARLAMASI

Diğer bir bilgi türü olan toplumsal bilgi; toplumun bir bütün olarak sahip olduğu yazılı, basılı ve kayıtlı her türlü bilgi ortamında yer alan (gazete, kitap, dergi, CD vb.) bilgidir.

Pazarlama bilgi sistemi işletme için yararlı olan her türlü bilgi ile ilgilenir; pazarlama dış çevresi, tüketiciler, fiyatlar, reklam harcamaları, satışlar, rekabet, dağıtım masrafları bunların başlıcalarıdır.

Pazarlama bilgi sisteminde sistemin bilgi kaynakları olarak dört ana bileşen bulunmaktadır. Bunlar; iç kayıt sistemleri, pazar haber alma sistemi, pazarlama araştırmaları sistemleri ve pazarlama karar modelleridir.

Dünyada pazarlama araştırmalarının başlangıcı, modern anlamda kitle tüketimi ve kitle üretimi kavramlarının gelişmesiyle ortaya çıkmıştır.

Pazarlama araştırmaları gün geçtikçe daha fazla kullanılmakla birlikte işletmeler tarafından bu araştırmalardan yeterince yararlanılmamaktadır. Bunun başlıca sebepleri arasında şunlar sayılabilir: • Uzun zaman alması • Büyük masraflara yol açması • Kalifiye personel gerektirmesi ve bunları bulma güçlüğü • Sağladığı bilgilerin kesin tahminler olmaması • Kısa vadede etkisini göstererek somut fayda sağlayamaması

Bunun yanı sıra söz konusu şirketlerin gerçekleştirdiği diğer sağlık pazarlama araştırmaları konuları aşağıda yer almaktadır: • Hasta memnuniyeti, • Farmasotik (ilaçlarla ilgili) pazar araştırması, • Toplum sağlığının değerlendirilmesi, • Doktor-Hemşire-Personel tatmini ve çalışanların işyerine bağlılıklarını ölçen araştırmalar, • Sağlık hizmetlerinin ekonomik etkilerini ölçen çalışmalar, • Ürün, hizmet ve hizmet sağlayıcının tercih edilme ve seçilmesini etkileyen faktörler, • Tüketici algısı, imaj ve sağlık ürünleri ile hizmet sunucular hakkında farkındalık çalışmaları.

Tarihsel gelişim süreci içerisinde, pazarlama araştırması pazarlama bilgi sisteminden en az kırk yıllık daha uzun bir geçmişe sahiptir ve pazarlama bilgi sistemi 1960'larda ilk kez A.B.D.'de ortaya çıkmıştır.

Pazarlama araştırmaları konularına göre; tüketici ve tüketici davranışları araştırmaları, ürün araştırmaları, dağıtım kanalları ve dağıtım giderleri araştırmaları, ambalajlama araştırmaları, satış araştırmaları, fiyat araştırmaları, pazar analizi araştırmaları, güdüleme (motivasyon) araştırmaları, dış pazar araştırmaları ve reklam araştırmaları olarak gruplandırılabilir. Aşağıda bu araştırma türleri hakkında bilgi verilecektir.

Şekil 4.3 incelendiğinde pazarlama araştırması sürecinin problemin tanımlanması ve araştırma amaçlarının belirlenmesi, araştırma tasarımı, verilerin toplanması, sonuçların analizi ve değerlendirilmesi gibi temel aşamalardan oluştuğu görülmektedir.

İkincil veri kaynakları ise; önceden yayınlanmış olan benzer araştırmalar, istatistikler ya da konu ile ilgili süreli yayınlar, meslek odaları yayınları (Sanayi ve Ticaret Odaları gibi), diğer kuruluşlara ait yayınlanmış istatistikler (TÜİK, MPM, Dünya Sağlık Teşkilatı, UNICEF, OECD, Sosyal Güvenlik Kurumu), internet kaynakları, TV, radyo, gazete ve dergi haberleri, belediye ve hükümetlerin hazırladığı raporlar, kütüphane veri tabanları, sektör ve işletmelere ait yayınlar, kulaktan kulağa yayılan haberlerdir.

Pazarlama çevresindeki gelişmeler ve trendler pazarlama bilgi sisteminin bilgi kaynakları aracılığıyla izlenmektedir. Pazarlama bilgi sisteminde sistemin bilgi kaynakları olarak dört ana bileşen bulunmaktadır. Bunlar; iç kayıt sistemleri, pazar haber alma sistemi, pazarlama araştırmaları sistemleri ve pazarlama karar modelleridir.

Pazarlama bilgisi için gerekli olan veriler pek çok kaynaktan sağlanabilmektedir. Örneğin, şirket içi kayıtları, pazarlama bilgi faaliyetleri, pazarlama araştırması ve pazarlama karar destek sistemleri bunlar arasında yer almaktadır. Bu noktada örgütün, pazarlama bilgi sistemi yöneticilerinin istek ve ihtiyaçlarını konunun ekonomik boyutunu da dikkate alarak değerlendirmesi gerekmektedir. Bu hedefe ulaşmak için, işletme içinden pazarlama bilgi sistemi ile ilgili kurulun firmanın bilgi ihtiyaçlarını keşfetmek amacıyla yöneticilerin bir bölümüyle görüşmesi ve aşağıdaki sorulara yanıt araması gerekir.