SAĞLIK EKONOMİSİ

OECD 2013 verilerine göre OECD ülkelerinde ortalama kişi başı yılda sağlık sisteminden yararlanma, diğer bir deyişle ortalama kişi başı doktora başvuru sayısı 6,7’dir. Türkiye’de ise bu veri 8,2 dir.

OECD 2013 verilerine OECD ülkelerinde ortalama kişi başı yılda sağlık sisteminden yararlanma, diğer bir deyişle ortalama kişi başı doktora başvuru sayısı 6,7’dir. Türkiye’de ise bu veri 8,2 dir. Türkiye’den daha fazla doktora başvuruya sahip olan ülkeler ise Rusya (9,4), Almanya (9,7), Slovakya (11), Çek Cumhuriyeti (11,1), Macaristan (11,8), Japonya (13,1) ve Kore’dir (13,2). Başvuru sayısının en düşük olduğu ülkelerin arasında İsveç (3), Meksika (2,7), Brezilya (2,7) ve Güney Afrika’nın (2,5) olduğu görülmektedir.

Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Ülkemizde 1946’da temeli atılan, 1960’larda şekillenen ve aile hekimliğine dayalı son dönem sağlık politikaları ile yeni bir dinamizm kazanan birinci basamak sağlık ağının gelecekte gittikçe artan oranda önem kazanacağını umuyoruz.

Sağlık ekonomisi açısından kapsayıcılık üç boyutta ele alınmaktadır:
1. Sosyal güvenlik şemsiyesi altına giren, diğer bir deyişle aldığı sağlık hizmetinin bedeli toplanan finansman havuzundan karşılanan nüfus,
2. Bedelinin karşılanması garanti edilen sağlık hizmetlerinin kapsamı ve
3. Hizmetlerin karşılığı olarak ödenen bedel.

OECD 2013 verilerine göre OECD ülkelerinde ortalama kişi başı yılda sağlık sisteminden yararlanma, diğer bir deyişle ortalama kişi başı doktora başvuru sayısı 6,7’dir. Türkiye’de ise bu veri 8,2 dir. Türkiye’den daha fazla doktora başvuruya sahip olan ülkeler ise Rusya
(9,4), Almanya (9,7), Slovakya (11), Çek Cumhuriyeti (11,1), Macaristan (11,8), Japonya (13,1) ve Kore’dir (13,2). Başvuru sayısının en düşük olduğu ülkelerin arasında İsveç (3), Meksika (2,7), Brezilya (2,7) ve Güney Afrika’nın (2,5) olduğu görülmektedir.

Sağlık Sistemi: Temel amacı sağlığı geliştirmek olan organizasyon yapısı ile bütün örgütlerin, kuruluşların ve kaynakların toplamıdır.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan 2000 yılı Dünya Sağlık Raporu, sağlık sisteminin dört ana fonksiyonundan söz etmektedir. Sağlık sisteminin ana fonksiyonlardan birincisi denetleme, planlama, politika üretme gibi anlamlar verebileceğimiz liderlik (vekilharçlık) ve yönetişim görevi, ikincisi altyapı ve insan kaynaklarını esas alan kaynak geliştirilmesi, üçüncüsü bireysel ve toplumsal alandaki bütün hizmetleri kapsayacak şekilde sağlık hizmetinin sunumu ve dördüncüsü de sağlık sisteminin finansmanıdır. Dünya Sağlık Örgütüne göre, aralarındaki farklılıklar ne olursa olsun, bütün sağlık sistemleri bu dört fonksiyonu icra edecek olan kurum ve kuruluşları tasarlamak, hayata geçirmek, değerlendirip kontrol etmek ve yeniden şekillendirilmekle mükelleftir.

Yönetim bilim alanında yıllardır yer alan “stewardship” (vekilharçlık) kavramı son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlık yönetimi alanına taşınmıştır. Sağlık sisteminde vekilharçlık, sağlık hizmetleri ile ilişkili olan her şeyin dikkatli ve sorumlu bir yönetimi olarak tanımlanabilir.

Dönüşüm liderliği üç kategoride ele alınmaktadır: yönetişim, düzenleme-kural koyma ve verinin enformasyona ve nihayet bilgiye dönüştürülerek kullanılması. Düzenleme ve bilgi kullanımı sağlığa özgün olmaksızın her türlü liderliğin ana araçlarındandır. Doğaldır ki, yönetişim de her türlü organizasyonda önem taşımaktadır

Sağlık hizmetlerini finanse eden Sosyal Güvenlik Kurumu benzeri yapıların ellerinde bulundurdukları ödeme gücü, çok önemli bir yönlendirme aracıdır. Hizmet sunumunu yerindelik açısından olduğu kadar, hizmetin kalitesi ve sonuçları bakımından da denetleme ve buna göre tavır belirleme güçleri vardır.

Sağlık alanında sorumluluk üstlenen mesleklerin, başlıca dört grup altında ele alınmaktadır. Bunların başında doktorlar gelmektedir. İkincisi farklı mesleki unvanları kapsayan hemşirelik, üçüncüsü diş hekimliğidir. Dördüncü grupta çok sayıda sağlık çalışanını kapsayan sağlık meslekleri ele alınmaktadır. Bu gruplar arasında doktorlar, tüm dünyada neredeyse standartlaşmış bir meslek grubunu oluşturmaktadır. Hemşirelik, hasta bakımını ve bazı girişimleri üstlenen, ebe, hemşire ve uzman hemşire gibi farklı unvanlar altında da olsa az çok ülkeler arası kıyaslanabilir bir meslek grubunu oluşturmaktadır. Diş hekimliği, çoğu ülkede tıbbın dışında ele alınmakta ve genellikle pratisyen diş hekimliğini kapsamaktadır. Türkiye gibi bazı ülkelerde uzman diş hekimliği de bulunmaktadır. Diğer sağlık meslekleri ise çok geniş bir yelpazede yer alan farklı uzmanlık alanlarını kapsar. Genelde sağlık profesyonelleri tabiri bu grup için kullanılır

Yaşlanan nüfusla birlikte sağlık hizmetlerinin değişen karakteri, yaşlı insanların sağlığı ile ilgilenen geriatri gibi bilim dallarının önemini artıracaktır. Geriatriden başka genel dahiliye, kardiyoloji, romatoloji, göğüs hastalıkları, fizik tedavi ve rehabilitasyon, onkoloji, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara odaklanan kognitif nöroloji gibi tıp dalları da yaşlanan nüfusla birlikte gelecekte önemi artan tıp disiplinleri olacaktır.

OECD 2013 verilerine OECD ülkelerinde ortalama kişi başı yılda sağlık sisteminden yararlanma, diğer bir deyişle ortalama kişi başı doktora başvuru sayısı 6,7’dir. Türkiye’de ise bu veri 8,2 dir. Türkiye’den daha fazla doktora başvuruya sahip olan ülkeler ise Rusya (9,4), Almanya (9,7), Slovakya (11), Çek Cumhuriyeti (11,1), Macaristan (11,8), Japonya (13,1) ve Kore’dir (13,2).

OECD 2013 verilerine OECD ülkelerinde ortalama kişi başı yılda sağlık sisteminden yararlanma, diğer bir deyişle ortalama kişi başı doktora başvuru sayısı 6,7’dir. Türkiye’de ise bu veri 8,2 dir. Türkiye’den daha fazla doktora başvuruya sahip olan ülkeler ise Rusya (9,4), Almanya (9,7), Slovakya (11), Çek Cumhuriyeti (11,1), Macaristan (11,8), Japonya (13,1) ve Kore’dir (13,2). Başvuru sayısının en düşük olduğu ülkelerin arasında İsveç (3), Meksika (2,7), Brezilya (2,7) ve Güney Afrika’nın (2,5) olduğu görülmektedir.

Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri: Koruyucu, tanı koyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini kapsayan, kişilerin sağlık sisteminden ilk hizmeti alış noktasıdır.

Sağlık finansmanı alanına giren hedefler şöyle sıralanmıştır:
1. Finansal risklere karşı koruma sağlamak,
2. Sağlık sisteminin finansman yükünün olabildiğince hakkaniyetli dağıtılmasını temin etmek,
3. Sağlık hizmetlerinden ihtiyaca göre hakkaniyet ölçüsünde yararlanılmasını sağlamak,
4. Sağlık harcamalarında saydamlık ve hesap verebilirliği temin etmek,
5. Hizmet sunumunda kalite ve verimliliği teşvik etmek ve sağlık finansman sisteminin yönetim verimliliğini oluşturmak.

Finansal Sürdürülebilirlik: Sistemin hedeflerinden sapmaksızın bütçe dengelerinin korunabilmesi

Ülkemizde 1946’da temeli atılan, 1960’larda şekillenen ve aile hekimliğine dayalı son dönem sağlık politikaları ile yeni bir dinamizm kazanan birinci basamak sağlık ağının gelecekte gittikçe artan oranda önem kazanacağını umuyoruz.

Maliyet minimizasyon analizi, iki veya daha fazla sağlık hizmetinin sonuçları aynı olduğu zaman kullanılan ekonomik değerlendirme yöntemidir

Maliyet minimizasyon analizi, iki veya daha fazla sağlık hizmetinin sonuçları aynı olduğu zaman kullanılan ekonomik değerlendirme yöntemidir.