SAĞLIK BİLİMLERİNDE VE YÖNETİMİNDE ETİK

Çiftlerin erkek çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemine yönelmesi toplumsal cinsiyete dair büyük bir etik sorun teşkil ederken, ikiz çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemine yönelmesi de üremeye olan müdahale yönelik bir etik ihlal olarak görülebilir.

Tedavi amaçlı klonlamada, oluşturulan embriyolardan elde edilen kök hücreler yardımı ile yeni organ ve doku üretimi sağlanmaktadır. Üretilen doku ve organlar, hastalıklı organ ve dokuların tamiri veya değiştirilmesinde kullanılmaktadır. Etik tartışmaların merkezinde, hastalık sonucu kaybedilmiş doku ve organların yerine klonlama ile yenilerinin üretilmesi amacı ile yapılan tedavi amaçlı klonlama bulunmaktadır. Diğer yandan klonlama çalışmaları sonucunda meydana gelebilecek insan kopyaları endişe yaratmıştır. Bu durum gerçekleştiği takdirde varolan “genetik çeşitliliğin” yok olacağı ve böylelikle “doğal dengenin bozulacağı” konusundaki endişeler giderilene kadar etik kuralların konulması, hukuksal düzenlemelerin yapılması kaçınılmaz olmuştur.

SAĞLIK BİLİMLERİ, KLİNİK VE HALK SAĞLIĞI ALANIDA
SORUNLAR
• Yüz Nakli, Organ klonlama,
• Biyonik Organlar, Makine Bedenler, Uzuvlar, 3-Boyutlu Yazıcılar,
gibi alt başlıklar daha çok gelecekte etik bağlamda ve toplumsal boyutta maddi -
manevi anlamda büyük sorunlar oluşturacağı öngörülmektedir.
• Sağlık Bilişimi, Sağlık Yönetim Bilişimi, Tele-Tıp, Tele Sağlık,
• Kronik Hastalıklar, Tıbbi-Toplumsal Tutum ve Damgalama,
• Yaşlılık Algısı, Nörodejeneratif Hastalıklar, Yaşlı Bakım Evleri,
• Hafıza Çalışmaları, Hipnoz, Alternatif Tedavi Söylemi,
• Psikiyatrik Hastalıklar, Psikotrop İlaçlar ve Bağımlılık,
gibi başlıkların bir kısmı aşağıda detaylı olarak günümüzde başlayan problemler
olarak sıralanabilir

Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS, Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) ve Medula sağlık yönetiminde bilişim hizmetlerindendir.

Sağlık Bilgisi Paylaşımı (HIE- Health Information Exchange): Sağlık çalışanları ve hastaların hastalara ait tıbbi bilgileri elektronik ortamda doğru ve güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan standartlar ve referans teknolojiler sistemidir.

İnsan gibi görmeme, insansızlaştırma, insanlıktan uzaklaştırma, canavarlaştırma insandışılaştırma gibi terimlerle tanımlanmaya çalışılan “dehumanization” terimi bazı bilimsel yayınlarda kullanılmıştır.

Modernizmin ve bilim devrimlerinin bir ürünü olan medikalizasyon, modern insanın herşeyi materyalist bir yaklaşımla tıbbi ve bilimsel olarak açıklama gereksinimi şeklinde özetlenebilir.

Mecburiyetten ziyade keyfi olarak uygulamaların artması, ikiz çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemini seçen çiftlerde üremeye olan müdahale, yine eşlerin ve çiftlerin erkek çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemini kullanarak üremenin doğasına müdahil olması, patolojik durumların haricinde, son zamanlarda cinsiyet kromozomlarının haricinde genetik manipülasyonlarda embriyo ve fetüste yapılması etik bir ihlal olarak konuşulabilir.

Kapitalizm, kadın ve erkek kimliği yaratır ve bu kimlikler üzerinden oluşturulan modern güzellik algısı, dayatmacı bir tutum sergileyerek her bir kadını ve erkeği normatif, toplumsal olarak beğenilen ve öngörülen modaya adapte eder. Estetik ameliyatlar, bedensel müdahaleler, spor salonları, sağlıklı ve organik yaşam, beslenme, yaşlanma, gençlik, güzellik, yakışıklılık, renk, cinsiyet, cinsel tercihler gibi kavramlar etrafında normatif bir güzellik ve cinsiyet algısı varmış gibi davranan toplumsal yaşam ve bu durumdan hem faydalanarak hem de toplumsal algıları suistimal eden kurumlar toplumsal cinsiyetin etik anlamda zafiyet göstermektedirler.

Kürtaj, Embriyonun veya fetüsün uterus dışında hayatta kalabilmesinden dolayı alınması nedeniyle gebeliğin sona ermesidir, veya uzman endikasyonu ile 10. haftadan önce sona erdirilmesidir. Kendiliğinden olması düşük olarak tanımlanır.

Etik bir sorun olarak da özellikle de az gelişmiş ülkelerde, genelde sağlık profesyonelleri tıbbi veya cerrahi mühaleden önce aldıkları hastadan imzalı onamlarla malpraktis durumlarında bile dava sonucu cezadan muaf olurlar.

GDO, Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar kavramının kısaltmasıdır.