SAĞLIK ALANINDA İSTATİSTİK

Gelişmiş ülkelerde doğum oranları da ölüm oranları da düşüktür.

Belirli bir bölgede sağlık olaylarının görülme sıklığını ölçmek için hız kullanılır. Olayın görülme sayısının, bölgedeki tüm nüfusa bölünmesi ile elde edilir.

Yaşa özel cinsellik oranı bir bölge veya ülkede incelenen yaş grubundaki erkek nüfusun aynı bölgedeki o yıl içindeki kadın nüfusuna bölünmesi ile bulunur. Yüzde olarak ifade edilir.

Belli bir yıl içindeki canlı doğum sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesiyle elde edilir ve her bin nüfusa kaç tane canlı doğum düştüğü kaba doğum hızını gösterir.

Belirli bir bölgede bir yıl içerisindeki evlenme sayısının o yıla ait yıl ortası nüfusa bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak yorumlanır.

Bölge sınırları dışındaki bir yerleşim yerinden bölgeye yapılan göçe içe göç denir.

Bir yıl içinde bir bölgede içe olan göç sayısı ile dışa olan göç sayısının toplamının o bölge yıl ortası nüfusuna bölünmesi ile bulunur. Her 1.000 kişide, kaç kişinin bölge içine geldiğini ve bölge dışına gittiğini gösterir.

Belirli bir yıl içindeki canlı doğum sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesiyle elde edilir ve her bin nüfusa kaç tane canlı doğum düştüğünü gösterir. Kaba doğum hızı çok duyarlı bir ölçüt değildir. Çünkü formülün paydasında doğurganlığa katkısı olmayan çocuk ve yaşlılar da dahil olmak üzere tüm nüfus yer almaktadır.

Nüfus yapısı cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, meslek grupları ve çeşitli yaş grupları yönünden dağılım konularını içine almaktadır. Doğum, ölüm, göçler, evlenmeler ve boşanmalar gibi olaylar ise nüfus dinamiğini etkilemektedir. Doğru cevap A'dır.

Nüfus, sınırları belirli bir alanda ve belirli bir zamanda yaşayan insan topluluğudur. Ülkemizde nüfus sayımlarını Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yapmaktadır.

Ü 1990’dan sonra ise nüfus sayımı 2000 yılında yapılmış ve her 10 yılda yapılmasına karar verilmiştir. Bu arada ilave olarak 1997 yılında bir sayım daha yapılmıştır. Fakat bu sayım nüfus tesbiti olarak adlandırılmıştır. Seçmen kütüklerinin güncelleştirilmesine yönelik bu sayımda, yerleşim yerleri itibariyle ikametgaha dayalı sayısal sonuçlar elde edilmiş, sosyal ve ekonomik bilgiler bu sayımda yer almamıştır.

Eğer 65 ve daha üzeri yaştaki insanlar (65+), toplumun %10’undan fazla ise bu tür toplumların nüfus yapısına yaşlı nüfus adı verilmektedir

Sanayileşmiş ülkeler: Ölüm oranları düşük, doğum oranları düşük

Nüfus Yoğunluğu: Bir bölgedeki toplam nüfusun o yerin yüz ölçümüne (km²) bölünmesi ile elde edilir. Bir bölgede km²ye kaç kişinin düştüğünü gösteren ölçüdür.

Belirli bir yılda, doğurgan çağda olan 15-49 yaş grubundaki her 1000 kadına düşen canlı doğum sayısını genel doğurganlık hızı gösterir.

Bebek ölüm hızı neonatal ve postneonatal dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. Neonatal dönem, 0-27 günlük dönemde ölen bebekler, postneonatal dönem ise 28-364 günlük
dönemde ölen bebekler için kullanılmaktadır. Ayrıca neonatal dönemde kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. 0-6 günlük ölen bebekler erken neonatal dönem, 7-27 günlük ölen bebekler ise geç neonatal dönem olarak adlandırılmaktadır.

Bölge sınırları içinden, bölge dışına yapılan göçe dışa göç denir. Başka bir tanımla bölgenin dışarıya göç vermesi ya da bölgeden başka bölgelere göç olayının gerçekleşmesidir.
Örneğin, Eskişehir’de yaşayan bir ailenin İstanbul’a göç etmesi, Eskişehir ili için dışa göç hareketidir. İstanbul ili için içe göç hakeketi olarak adlandırılan bu durum aynı zamanda ülkemiz için de iç göç hareketi olarak tanımlanır.

Net Göç Hızı (GGH) : Bir yıl içinde bir bölgede içe olan göç sayısından o bölgeye ait dışa olan göç sayısının farkının, o bölge yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle bulunur.

Günümüzde bölgenin ve ülkenin nüfus yapısını ayrıntılı olarak incelemeden yapılacak olan hizmet planlamasının başarılı olması neredeyse imkânsızdır. Nüfus bilgileri ilgili bölgeye ait hız ve oranların hesaplanmasında kullanılan önemli bir veri kaynağıdır. Bu açıdan nüfus ve nüfusun mevcut yapısı sağlık yöneticilerinin, planlayıcıların, ekonomistlerin ve istatistikçilerin en çok yararlandıkları veridir. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar nüfusumuzun sayı ve demografik özelliklerini belirlemek amacıyla pek çok nüfus sayımı yapılmıştır. Birincisi 1927 yılında, ikincisi 1935 yılında ve bu tarihten sonra 1990’a kadar her 5 yılda bir aksatılmadan nüfus sayımı tekrarlanmıştır. Doğru cevap B'dir.