SAĞLIK ALANINDA İSTATİSTİK

İstatistiksel hipotez ise bir ya da daha fazla ana kütleye ilişkin olarak ileri sürülen ve
teorik bir dağılım varsayımı altında, parametrik değerin belirli bir değere eşit olduğunu
veya iki ya da daha fazla ana kütle parametresinin birbirlerine eşit olduğunu belirten ve
geçerliliği istatistiksel testlerle denetlenen bir önermedir.

Hipotez testinin 6. adımı "İstatistiksel Kararın Verilmesi"dir. Dolayısıyla kararsızlık söz konusu değildir.

İkiden fazla ana kütle ortalamasının karşılaştırılmasında Varyans Analizi (ANOVA) yöntemi kullanılır. ANOVA ile dağılımların toplam değişkenliğini çeşitli bileşenlere ayırma yöntemi yardımıyla bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkileri incelenebilmektedir. Bu bölümde, uygulamalarda çok sık kullanılan Tek-Yönlü Varyans Analizi yöntemi kısaca açıklanmaya çalışılacaktır.

İkiden fazla ana kütle ortalamasının karşılaştırılmasında Varyans Analizi (ANOVA) yöntemi kullanılır. ANOVA ile dağılımların toplam değişkenliğini çeşitli bileşenlere ayırma yöntemi yardımıyla bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkileri incelenebilmektedir.

Basit rassal örnekleme, sistematik örnekleme, tabakalı örnekleme, küme örneklemesi uygulamalarda en sık kullanılan olasılıksal örnekleme yöntemlerindendir.Diğer seçenekler olasılıksal olmayan örnekleme çeşitlerindendir. Doğru cevap A'dır.

Örneklem seçimi sonucunda hesaplanan istatistik aracılığı ile ana kütle parametresinin aldığı değer olarak kabul edilen bir aralık ya da bir sayı elde etme işlemine tahminleme adı verilir.

Ana kütle parametresinin tahmininde güven aralıkları kullanıldığında, bu tahminin doğruluk derecesi, verilen herhangi bir aralığın parametreyi içermesi olasılığının incelenmesi yoluyla belirlenebilir. Bu olasılık güven düzeyi olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

İstatistiksel hipotez testi sürecinde izlenmesi gereken temel adımlar; 1-) Hipotezlerin kurulması 2-) Anlam düzeyinin seçilmesi 3-) Red bölgesinin belirlenmesi 4-) Kritik değerin bulunması 5-) Gerekli test istatistiğinin hesaplanması 6-) İstatistiksel kararın verilmesi şeklindedir. Doğru cevap E'dir.

İkiden fazla ana kütle ortalamasının karşılaştırılmasında Varyans Analizi (ANOVA) yöntemi kullanılır. İkiden fazla ana kütle ortalamasının karşılaştırılması için F-testinden yararlanılır. Doğru cevap C'dir.

Test istatistiğinin örnekleme dağılımı üzerinde, H₀ hipotezini reddetmek üzere tanımlanan bölgeye red bölgesi adı verilir. Doğru cevap D'dir.

İncelenen özellikleri yönünden genellemeler yapılması istenen bir ana kütleden, belli yöntemlerle örneklemin seçilmesi ve bu örneklemin incelenmesi sonucunda hesaplanan istatistiklerin genelleme amacıyla kullanılması işlemlerinden oluşan sürece örnekleme adı verilir.

İlgilenilen sonlu ana kütlenin bütün birimlerine ilişkin bilgilerin sistemli olarak elde edilmesi ve kaydedilmesi sürecine tam sayım denilir.

Örnekleme kullanılarak gerçekleştirilen bir araştırmanın planlanması ve uygulanması sürecinde izlenmesi gereken temel adımlar; incelenecek ana kütlenin tanımlanması, ölçülecek olası birimleri içeren örnekleme çerçevesinin hazırlanması, ana kütlenin yapısına uygun örnekleme yönteminin belirlenmesi, örneklem büyüklüğünün belirlenmesi, örnekleme birimlerinin seçilmesi ve örneklem seçimi sürecinde belirlenen yönteme göre parametre tahmini şeklinde sıralanabilir.

Ana kütledeki bazı birimlerin seçilen örneklemde yer alma şansının bulunmadığı ya da seçilme olasılığının tam olarak belirlenemediği örnekleme yöntemlerine olasılıksal olmayan örnekleme yöntemleri adı verilir.

Uygulamalarda en sık kullanılan olasılıksal olmayan örnekleme yöntemleri: Kolayda Örnekleme, Kota Örneklemesi, Kartopu Örneklemesi ve Karar Örneklemesi’dir.

Önceden yapılan gözlemlere ya da tecrübelere dayalı olarak ortaya atılan ve doğruluğu bilimsel araştırmalarla sınanmaya çalışılan önermeye hipotez adı verilir.

İstatistiksel hipotez testi sürecinde izlenmesi gereken temel adımlar;

1-) Hipotezlerin kurulması

2-) Anlam düzeyinin seçilmesi

3-) Red bölgesinin belirlenmesi

4-) Kritik değerin bulunması

5-) Gerekli test istatistiğinin hesaplanması

6-) İstatistiksel kararın verilmesi şeklindedir.

Sıfır hipotezi, istatistiksel hipotez testlerinin temelini oluşturur.

İkiden fazla ana kütle ortalamasının karşılaştırılmasında Varyans Analizi (ANOVA) yöntemi kullanılır.

İlgilenilen sonlu ana kütlenin bütün birimlerine ilişkin bilgilerin sistemli olarak elde edilmesi ve kaydedilmesi sürecine tam sayım denilir.