SAĞLIK ALANINDA İSTATİSTİK

Bir olayın tümleyeninin sonsal olasılıklarının hesaplanmasında ve karar analizinde kullanılan olasılık tekniği Bayers teoremidir. Doğru cevap C'dir.

Binom deneyinde bir denemenin sonucu diğer bir denemenin sonucunu olumlu ya da olumsuz bir şekilde etkilemektedir ifadesi yanlıştır. Doğru cevap E'dir.

İkinci sayma kuralı olan kombinasyon yardımıyla, N sayıda nesne arasından n adet nesnenin diziliş sırası dikkate alınmadan kaç farklı biçimde seçilebileceği yani bu seçimdeki olası sonuç sayısı belirlenebilmektedir. Buna göre, N sayıda nesneden n tanesi (n≤N) rastgele olarak seçilir ve n birim herhangi bir sırada yazılırsa buna n-dereceli kombinasyon adı verilir.

Üçüncü sayma kuralı olan permütasyon yardımıyla N sayıda nesne arasından n adet nesnenin seçim sırası önemli olduğunda kaç farklı biçimde seçilebileceği belirlenebilmektedir. Görüldüğü gibi, permütasyon ile kombinasyon arasındaki fark; seçim esnasında nesnelerin diziliş sıralaması kombinasyonda önemli değil iken permütasyonda bu sıralamanın önemli olmasıdır.

Olasılık hesaplamada kullanılabilecek üçüncü yöntem olan öznel ya da subjektif yöntem, olası sonuçların eşit olasılıklı olarak varsayılamadığı ve elde çok fazla veri bulunmadığı durumlarda başvurulan bir yöntemdir. Bir deneyin tekrarlanmasının güç olduğu durumlarda olasılık hesaplamak üzere öznel yöntem kullanılır. Olası sonuçların olasılıklarının belirlenmesinde öznel yöntem kullanıldığında, genellikle duruma ilişkin kişisel sezgiler ya da önceki tecrübeler gibi eldeki herhangi bir bilgiye başvurulabilir.

Verilen bir A olayının tümleyeni, örneklem uzayında A olayının dışında kalan tüm örneklem uzayı noktalarını içeren olay olarak tanımlanır ve AT olayının tümleyeni ile gösterilir.

Toplama kuralı, örneklem uzayında yer alan A ve B gibi herhangi iki olaydan en az birinin gerçekleşme olasılığının hesaplanmasında kullanılır. Bir diğer deyişle A olayının veya B olayının ya da her ikisinin birden gerçekleşme olasılığı araştırılırken toplama kuralından yararlanılır.

Örneklem uzayında yer alan A ve B gibi herhangi iki olay için bu olaylardan herhangi birinin gerçekleştiğinin bilinmesi, diğerinin gerçekleşme olasılığını değiştirmiyor ise bu iki olaya bağımsız olaylar adı verilir. Bunun tersi duruma, yani bu iki olaydan herhangi birinin gerçekleştiğinin bilinmesi diğerinin gerçekleşme olasılığını etkiliyorsa böyle olaylara da bağımlı olaylar denir.

Sayısal değerler yardımıyla bir deneydeki olası sonuçların tanımlanmasında bir araç olarak rassal değişkenler kullanılır. Dolayısıyla rassal değişkenlerin sayısal değerler olduğu kabul edilir. Buna göre, bir deneyin herhangi bir olası sonucunun sayısal değerine rassal değişken adı verilir.

Ortalama, olasılık dağılımlarının merkezi eğilimini gösteren tipik bir değerdir ve bir olasılık dağılımının ortalamasına, o olasılık dağılımının beklenen değeri adı verilir. Beklenen değer, bir rassal değişkenin aldığı değerlerin, bu rassal değişkenlere ilişkin olasılıklarla ağırlıklandırıldığı bir ağırlıklı ortalamadır.

Binom dağılımı, uygulamalarda çok sık rastlanan kesikli olasılık dağılımıdır. Dağılımın en önemli özelliği, aynı koşullarda tekrarlanan deneylerin her tekrarında yalnızca iki olası sonuç bulunur.

Bir deneyde olası tüm sonuçların belirlenmesiyle, bu deney için örneklem uzayı tanımlanmış olur. Dolayısıyla bir deneyin tüm olası sonuçlarından oluşan kümeye örneklem uzayı adı verilir. Doğru cevap A'dır.

Eğer bir rassal değişken, aritmetik ortalaması 0 ve standart sapması 1 olan normal dağılıma sahipse, bu rassal değişkenin standart normal dağılıma sahip olduğu söylenir. Normal dağılımın özel bir durumu olan standart normal dağılıma sahip bir rassal değişken genellikle z harfi ile belirtilir.

Olasılık hesaplamada kullanılan ikinci yöntem olan göreli frekans yöntemi, deney çok fazla sayıda tekrar ediliyorsa, eldeki verilerin olası sonucun gerçekleşme oranını tahmin etmeye elverişli olduğu durumlarda kullanılan bir yöntemdir. Olasılık hesaplama yöntemleri arasında deneysel bir yaklaşım olarak kabul gören göreli frekans yöntemine göre bir olayın gerçekleşme olasılığı, bu olayın uzun dönemde gerçekleşme oranına eşittir. Bu soruda sağlık ocağına kaydı olanların %95'ine ilişkin bilgi verilmekle birlikte kaydı bulunmayanlar için %5 yani 0,05 olduğu söylenebilir.

Bir deneyin herhangi bir olası sonucunun sayısal değerine rassal değişken adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Ortalama, olasılık dağılımlarının merkezi eğilimini gösteren tipik bir değerdir ve bir olasılık dağılımının ortalamasına, o olasılık dağılımının beklenen değeri adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Standart sapma değeri küçüldükçe eğri daha sivri ve dar bir görünüm alır. Doğru cevap A'dır.

Belirlenen bir x değeri ile dağılımın aritmetik ortalaması arasındaki farkın, dağılımın standart sapmasına oranına z değeri adı verilir. Doğru cevap E'dir.

P(A∪B)= P(A)+P(B)-P(A∩B) ise

P(A∪B)=0,4+0,7-0,3= 0,8'dir.

Kombinasyon ile N sayıda nesne arasından n adet nesnenin diziliş sırası dikkate alınmadan kaç farklı biçimde seçilebileceği yani bu seçimdeki olası sonuç sayısı belirlenebilmektedir.

Permütasyon ile N sayıda nesne arasından n adet nesnenin seçim sırası önemli olduğunda kaç farklı biçimde seçilebileceği belirlenebilmektedir.