RUSYA TARİHİ

8 Aralık 1991'de Sovyetler Birliği'nin resmen dağılmasından sonra 12 Temmuz 1991- 31 Aralık 1999 arasındaki Rusya Federasyonu ilk başkanı Boris Yeltsin'dir.

Sovyetler Birliği’nin siyasal yapısındaki çözülmeler öncelikle Baltık ülkelerinin bağımsızlık ilanları ile başlamıştır. Litvanya Parlamentosu 11 Mart 1990, Letonya Parlamentosu 04 Mayıs 1990 ve Estonya Parlamentosu da 08 Mayıs 1990’da ülkelerinin bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Baltık ülkelerini 23 Ağustos 1990’daki bağımsızlık ilanıyla Ermenistan takip etmiştir. Ukrayna 24 Ağustos 1991’de, Belarus 25 Ağustos 1991’de bağımsızlığını ilan etmiştir. Azerbaycan’da 30 Ağustos 1991’de, Özbekistan ve Kırgızistan’da 31 Ağustos 1991’de, Türkmenistan’da 27 Ekim 1991’de ve Kazakistan’da da 16 Aralık 1991’de bağımsızlıkla ilgili halk oylamalarına gidilmiş ve müteakiben bu ülkelerin de bağımsızlık ilanları gerçekleşmiştir

Bu programa Şok Tedavi ismi verilmektedir.

Primakov doktrini Yevgeni Primakov’un hem dışişleri hem de başbakanlığı döneminde özellikle dış politika alanına ilişkin oluşturduğu düşünceler bütünüdür. Primakov doktrininin özetle dört önemli unsuru bulunmaktadır: ABD’nin girişimlerine karşı olmak, Rusya’nın dünya ekonomisine eklemlenmesi, yakın çevre ülkelerine yakın ilgi ve çok kutuplu dünya düzeninin kurulması.

Vladimir Putin 26 Mart 2000’de gerçekleştirilen seçimlerde oyların %53’ünü alıp, 5 Mayıs 2000’de yemin ederek resmen devlet başkanı olmuştur. 14 Mart 2004’de gerçekleştirilen seçimlerde de
Putin oyların % 71,3’ünü olarak ikinci başkanlık dönemine başlamıştır.

Vladimir Putin 2000’li yılların başından itibaren Rusya Federasyonu’nun dağılma ve parçalanma tehlikesini bertaraf etmek için özel çaba sarfetmiş, bu bağlamda Çeçenistan sorununu en önemli sorunlardan biri olarak değerlendirmiştir. Putin, Çeçenistan’ın bağımsızlığının öncelikle toprak kaybı dolayısıyla toprak bütünlüğünü bozacağı, ikinci olarak da diğer federe cumhuriyetlere örnek teşkil edebileceği gerekçesiyle Çeçen sorununun bir an önce çözülmesinden yana bir tavır takınmıştır.

İlk iki proje ekonomiyle alakalıyken, son proje kültürle alakalıdır.

Rusya’daki iktidarında yöneticilerini seçtiği iki ana grup bulunmaktadır. Bunların ilkini Putin’in Sovyet istihbarat örgütü KGB’de görev yaptığı dönemden tanıdığı siloviki olarak da tabir edilen istihbarat ve güvenlik kurumlarının eski çalışanları; ikinci grubu ise -Dmitriy Medvedev gibi- St. Petersburg’da bulunduğu sürede tanıdığı teknokrat
ve bürokratlar oluşturmaktadır.

15 Nisan 2009’da “Çeçenistan’da terörizme karşı operasyonların sona erdiği” Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından açıklanmış ve bu tarih 1999 yılında başlayan İkinci Çeçen Savaşı’nın sonu olarak kabul edilmiştir.

Vladimir Putin ve Medvedev Birleşik Rusya Partisi'ne mensupturlar.

BORİS YELTSİN DÖNEMİ (1990-1999)

Şok Terapi: Rusya’da 1990’ların başından itibaren Yegor Gaydar ve Anatoli Çubais tarafından uygulanan ve doğrudan pazar ekonomisine geçilmesinin sağlanmasını hedefleyen uygulamalar (devlet planlamasına son verilmesi, fiyatların serbest bırakılması, özelleştirilmesi vs.) bütününü içeren bir programdır.

Bu dönemin hemen başlarında (Aralık 1994) Birinci Çeçenistan Savaşı başlamış ve savaş 31 Ağustos 1996’da imzalanan Hassavyurt Anlaşması ile sona ermiştir.

Primakov doktrini Yevgeni Primakov’un hem dışişleri hem de başbakanlığı döneminde özellikle dış politika alanına ilişkin oluşturduğu düşünceler bütünüdür. Primakov doktrininin özetle dört önemli unsuru bulunmaktadır: ABD’nin girişimlerine karşı olmak, Rusya’nın dünya ekonomisine eklemlenmesi, yakın çevre ülkelerine yakın ilgi ve çok kutuplu dünya düzeninin kurulması.

Vladimir Putin 26 Mart 2000’de gerçekleştirilen seçimlerde oyların %53’ünü alıp, 5 Mayıs 2000’de yemin ederek resmen devlet başkanı olmuştur.

Daha önce seksen dokuz bölgeye bölünmüş olan Rusya Federasyonu yeni bir kanunla yedi idari bölgeye bölünüp, özerk bölgelerin de bu yedi federal idari bölgeye dâhil edilerek yetkilerinin sınırlandırılması (dikey iktidar) sağlanmıştır.

Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında siyasi diyaloğun geliştirilme çabasının temel belgesi dönemin Türkiye Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile Rusya Dışişleri Bakanı Igor Ivanov arasında 2001 yılında imzalanan Avrasya Eylem Planı olmuştur.

Bununla birlikte dünya ekonomisiyle tam bütünleşme ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği önemli hedefler olarak belirlenmiş ve 2011 yılı sonunda Rusya DTÖ üyesi olmuştur.

Bu dönemde Rusya ile ABD ve NATO arasındaki diğer önemli bir sorun ise ABD’nin Avrupa’nın güvenliğini öne sürerek kurmak istediği ve NATO bünyesi altında gerçekleştirmeye çalıştığı Füze Kalkanı Projesi (FKP)’dir

Rusya sorunun transit ülkeden kaynaklandığını ileri sürerek doğrudan alıcıya ulaşabileceği boru hatlarının inşasına yönelmiş ve mevcut Kuzey Akım Projesi’ni hızlandırarak 08 Kasım 2011’de paralel hattın ilki kullanıma sokulmuştur.