RUSYA TARİHİ - Deneme Sınavı - 12

St. Petersburg şehrinin adı, Bolşevik Devrimi'nden sonra Leningrad olarak değiştirilmiştir. Doğru yanıt: D'dir.

15 Ağustos 1905'te yapılan Rusya Müslümanları toplantısına Kırım'dan katılan temsilci "İsmail Gaspıralı"dır. Doğru yanıt: B'dir.

Mutlak monarşi ile idare edilen Rusya İmparatorluğu devrine göre güçlü “Ohranka” adlı bir polis teşkilatı tarafından kontrol altında tutuluyordu.

10 yıldan fazla tahtta kalan III. Aleksandr’dan sonra yerine Kasım 1894’de Rusya İmparatorluğu’nun son çarı olan II. Nikola (1894-1917) geçti.

Rus tarihinde “Dekabrist”ler (hareket Aralık ayında yapıldığı için) diye adlandırılan ve ayaklanmaları Rusya tarihinde mühim bir yer almış olan grup ilk Rus devrimcileridir.

Engels, Friedrich (28.11.1820-5.8.1895): Bir fabrikatörün oğlu olup, K. Marks’ın en yakın dostu ve aynı ideali paylaştığı arkadaşı idi. Babasının Manchester’daki bürosunda çalışırken İngiltere’deki işçi problemleriyle tanıştı. 1844’te Karl Marks ile tanışarak onunla ömür boyu dost oldu. İngiltere’de Hizmet Sınıflarının Durumu (1845) adlı eseri bilimsel sosyalizmin ana eseri mahiyetindedir. Marks’a maddi yardımda bulunmuştur ve ölümünden sonra onun eserlerini dağıtmakta büyük hizmet göstermiştir. Komünist hareketlere, Marksizme büyük katkısı olan bir şahıstır.

Çar Nikola, halkın baskısına dayanamayarak “30 Ekim 1905 Manifesto’sunu” ilan etti. Böylece sosyalistlerin umdukları devrim için zemin kalmamıştı. Bu fermanla Rusya’da yaşayan herkes için söz, basın ve toplantı hürriyeti tanınmakta, demokratik oy hakkı verilmekte, “Duma”nın (parlamento) teşrii, yani yasa yapıcı bir kurum olacağı ve seçimler yapılacağı bildirilmekte idi.

Rusya Türkleri arasında ilk siyaset temsilcisi olarak Abdürreşid İbrahim (1853- 1944) görünmektedir. Abdürreşid İbrahim 1895’te yazdığı Çoban (Çulpan) Yıldızı adlı broşürü ile Rus otokrasisine (müstebit çarlığa) şiddetle hücum ederek, Rusya Türklerine yapılan baskıyı ve haksızlığı dile getirdi. Broşür, Rus sansürünce yasaklanmış olmasına rağmen kaçak olarak Rusya’ya sokuldu. Rus hükümetine karşı halkı mücadeleye çağıran bu belgenin Rusya Türkleri arasındaki tesirinin gücü hakkında fazla bir şey söylemeye imkan olmamakla beraber Rusya Türkleri tarafından yazılan ilk siyasi belge olması yönünden büyük ehemmiyeti vardır.

Nijni Novgorod’ta Oka Nehri üzerinde “Gustav Struve” vapurunda, imparatorluğun çeşitli vilayet ve bölgelerinden gelen, içlerinde her sınıftan temsilciler bulunan Müslümanlar, devletin ve kendilerinin durumlarını içine alan bütün meseleleri müzakere ederek, çeşitli kararları ittifakla almışlardır.

I. Duma, 27 Nisan 1906 tarihinde, Petersburg’daki “Tavrida Sarayı”nda açıldı.

III. Devlet Duması, 9 (22) Kasım 1907’de çıkardığı bir karar ile, bütün köylülerin müşterek malı addedilen “Mir”den (arazi müşterek mal olduğundan kimse hissesini satamıyordu) çıkarak kendi hisseleriyle küçük çiftlik (hutor) kurabileceklerini ilan etti.

2 Mart 1917’de, Çar II. Nikolay tahttan feragat ederek yerini kardeşi Mihail’e bıraktı; fakat Mihail de tahtı istemeyerek, yeni anayasayı hazırlayacak “Uçreditelni Sobraniye (Kurucu Meclis)” toplanan kadar Rusya’da idarenin “Geçici Hükümet”e ait olduğunu bildirdi.

"balşoy" kelimesi Rusçada büyük, geniş, önemli anlamlarına gelir. Bolşevik kelimesi aynı zamanda devrim öncesi yapılan toplantılarda  bir görüşü savunan "çoğunluk" anlamına gelen bir grubun adıdır. Doğru yanıt: E'dır.

1917 Rus Devrimi  4. Duma döneminde olmuştur. Doğru yanıt: D'dir.

I Duma'nın seçim şartlarına göre, en fazla milletvekilini Burjuva kesimi değil, köylüler çıkartacaktır. Doğru yanıt: B'dir.

Estonya, Bolşevik Devrimi sonrasında Rusya'dan ayrılan devletlerden biri değildir. Doğru yanıt: C'dir.

Witte, 1.Duma'nın başbakanlığını yapmış kişidir. Doğru yanıt: A'dir.

F. Engels 1844’te Karl Marx ile tanışarak onunla ömür boyu dost oldu. İngiltere’de "Hizmet Sınıflarının Durumu" (1845) adlı eseri bilimsel sosyalizmin ana eseri mahiyetindedir. Marx’a maddi yardımda bulunmuştur ve ölümünden sonra onun eserlerini dağıtmakta büyük hizmet göstermiştir. Komünist hareketlere, Marksizme büyük katkısı olan bir şahıstır.

Oylama neticesinde Lenin çoğunluğu aldığı için o gurup “Bolşevik” (çoğunluk), Martov gurubu ise “Menşevik” (azınlık) diye anıldı.

Stalin olarak da bilinir. İhtilalci, devlet adamı ve diktatördür. 1905’te Lenin’le tanıştı. 1907 ile 1917 yılları arasında sıksık sürgüne yollandı. Mart 1917’de Sibirya’daki sürgün yerinden Petrograd’a dönünce Komünist Partisi’nin liderleri safına katıldı. 1917-1923 yıllarında Milletler (meselesi) Halk Komiseri oldu. 1924’te Lenin’in ölümünden sonra partiyi ele geçirmeye çalıştı. Trotski, Sinovyev, Kamenev ve Buharin ile Rikov gibi belli başlı liderlerden kurtuldu. 1935-1938 yıllarında kanlı temizlik hareketine girişerek diktatörlüğünü tamamen yerleştirdi. Dış politikada başta Hitler’le anlaştı (1939); 1940’lı yılların başından itibaren ise Batılılarla ittifak kurarak (Tahran, Yalta ve Potsdam Konferansları) Sovyetler Birliği’nin gücünü arttırdı.