RUSYA TARİHİ - Deneme Sınavı - 8

Harezm bölgesinin başkenti Ürgenç olup, 2.400 km. uzunluğundaki Amu Derya’nın (Türkçe Ceyhun, Batı dillerinde Oxus) Hazar denizine dökülen bölgedir. Ortaçağlarda kanalarla sulama yapıldığından zengin tarım ürünleri üreten, İpek Yolunun geçtiği zengin bir bölge idi. Cengiz Han’ın burayı ele geçirmesine kadar Harezmşah Devleti hakimiyetindeydi. Bugün Özbekistan’ın bir parçasıdır. Doğru cevap A'dır.

İdil Bulgar (topluluk, kabile): Proto (ön) Bulgarların devamı olan Türk soylu Bulgarlar IV. Yüzyılda Orta Asya’dan Karadeniz’in kuzeyine göçmüşlerdir. Kısa bir süre Büyük Bulgarya’yı kurmuşlardır. 681’de güneyde Tuna Bulgar Devleti ve aynı yıllarda kuzeyde İdil-Kama Bulgar Devleti, (bugünkü Rusya Federasyonunun İdil boyunda) kurulmuştur. 922 yılında bu Bulgar devletinin yöneticisi Almas resmen İslamiyet’i kabul etmiştir. Böylece bu dini kabul eden ilk Türk Devleti olmuştur. Altın Orda 1237’de bu devleti kendine bağlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Metropolit, Slav (doğu) Ortodoks kilisesinde Patrik ile Başpiskopos arasında bulunan üst düzeydeki din adamıdır. Bölgesindeki dini faaliyetleri düzenler, denetler ve uygulatır. Patriğe karşı sorumludur. Rusya’da Ortodoks Kilisesi Hıristiyanlaştırma faaliyetlerinde çok aktif olmuştur. Çar tarafından kendilerine verilen malmülkleri, köleleri ve özek hakları bulunurdu. Altın Orda döneminde de kilise bağımsız hareket ederek, Rus milliyetçiliğini geliştirmede önemli rol oynamıştı. Doğru cevap D'dir.

1480’de III. İvan, Tatar hakimiyetine son vermiştir. Doğru cevap C'dir.

Altın Orda’ya gelen Moğolların buradaki yerli Türkler arasında erimesi, iki halkın kültürünün bir birine çok yakın olması sebebiyle de kolay olmuştu.

Altın Orda Hanları, değişik dinlere karşı çok toleranslı davrandıkları için ülkenin içlerine yerleşmek isteyen Rus halkına da hiç bir engel konulmamıştı. Bilhassa nehirlerin geçiş bölgelerinde gemi işletmelerinin bulunduğu bölgelerde, Rus yerleşim merkezleri teşekkül etmişti. Doğru cevap C'dir.

Cengiz Han İmparatorluğu’ndan çıkan bütün devletlerde olduğu gibi Altın Orda’da da eski yasa, hukukun temelini teşkil ediyordu. Bu yasa, yalnız hukuki ve cezai kaideleri içine almakla kalmayıp, yabancılarla münasebetleri, savaş düzeni, bir ordunun ve postanın sevk ve idaresini, nihayet vergi ve miras meselelerini de ihtiva ediyordu. Doğru cevap E'dir.

Kadınlar kalım (başlık) karşılığı evlendirilirlerdi. Kan akrabalığı olanlar evlenemezdi. Erkek, kardeşinin (ağabeyinin) veya babasının dul eşi (annesi olmamak şartı ile) evlenmek zorunda idi. Doğru cevap D'dir.

Tenke (para birimi): Bugün Rusçada para anlamında kullanılan Dengi adı Tenke sözünden üretilmiştir. Altın Orda döneminde tenke bir para birimi idi. Bugün dahi Tatarlar yerel konuşmalarında bu sözcüğü kullanırlar. Kazakistan’ın resmi para birimi de tenge’dir. Doğru cevap B'dir.

Tıp merkezi Harezm olmuştu. Bu şehirde bir şifahane mevcuttu. Doğru cevap C'dir.

Knez Aleksandr Yaroslaviç’in komutası altında Rus ordusu İsveçlileri mağlup etti. Savaşın yeri Baltık’ın doğu yakasında Neva yakınlarıydı. Bu savaştan sonra Aleksandr’ın adına bir şeref nişanı olarak “Nevskiy” eklendi. Doğru cevap A’dır.

XIV. Yüzyıl Rus kültüründeki kayda değer en önemli olgulardan biri Ortodoks Kilisesinin serpilip gelişmesidir. Doğru cevap C’dir.

Rusya’nın başlıca koruyucu azizlerinden biri olan Radonejli Aziz Sergius ile başlar. Sergius tarafından Moskova’nın kuzeyinde kurulan ve Kutsal Üçlü-Aziz Sergius Manastırı olarak bilinen manastır ülkenin en büyük dini ve kültürel merkezlerinden biri oldu. 1689 krizi sırasında I. Petro’ya sığınak görevi gördü. Doğru cevap B’dir.

Nehirlerin ticaret, ulaşım ve haberleşme alanlarında çok büyük öneminin olduğu Rusya’da Oka, Dnyepr, Don, İdil, nehirlerinin hepsinin ana kollarına olan yakınlığı, Novgorod gibi kuzey batısından ve Ryazan gibi güney doğusundan gelecek tehlikelere uzaklığı, derin ormanların içinde uç bölgelere ayrılması Moskova’nın üstünlükleriydi. Doğru cevap E’dir.

İstanbul’un Türkler tarafından ele geçirilmesi Rusya’yı tek Ortodoks devlet haline getirdi. Doğru cevap C’dir.

Mihail Romanov, Moskova’nın karışıklıklar içinde yıkılan otoritesini yeniden kurmaya çalıştı ve başarılı oldu. IV. İvan’ın halk tarafından beğenilen ilk eşinin akrabalarından ve Güçlükler Dönemine egemen olan ayırımcılık ortamında uzlaşılabilmesi için 16 yaşındaki Mihail Fyodoroviç Romanov 1613’de Çar seçildi. Doğru cevap A’dır.

Aleksey, Lehistan ve İsveç savaşları ile Rusya’nın batı sınırını geçen ilk Çar olmuştu. Doğru cevap D’dir.

Boyarların sadece ailelerince daha önce sahip olunan ya da kendilerinin aileleri içindeki statülerine eşdeğer ya da bunların üzerinde hizmet görevlerini kabul edebileceklerini öngören bir rütbe sistemi yani mestniçestvo olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Müziğe düşkün bir kişi olan III. Fyodor döneminde kilise müziği özellikle armonizasyon alanında köklü değişimler geçirdi. Doğru cevap A’dır.

Sahne oyunları da Çar Aleksey zamanında Rus sarayında sergilenmeye başlandı. Doğru cevap C’dir.

Knez Aleksandr Yaroslaviç’in komutası altında Rus ordusu İsveçlileri mağlup etti. Savaşın yeri Baltık’ın doğu yakasında Neva yakınlarıydı. Bu savaştan sonra Aleksandr’ın adına bir şeref nişanı olarak “Nevskiy” eklendi.