REKREASYON YÖNETİMİ

Bu fonksiyonlar başlangıçta planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol şeklinde dört başlık altında toplanmıştır. Yönetim fonksiyonlarına zaman içerisinde koordinasyon da eklenmiş ve yönetim süreci beş fonksiyon bağlamında ele alınmaya başlanmıştır.

Çağdaş yönetim anlayışı iki yaklaşım içermektedir. Bu yaklaşımlardan biri “sistem yaklaşımı”, diğeri ise “durumsallık yaklaşımıdır”.

Sistem yaklaşımının problem çözmeye ilişkin altı basamağı aşağıdaki gibidir;
• Problemi teşhis etmek ve değerlendirmek,
• Problemi çözümlemek,
• Kavramsal bir sistem modeli geliştirmek,
• Modeli test etmek,
• Yeni bir model önermek,
• Nitelikli sistem çözümü için model uygulamak.

Rekreasyon ve turizm hizmetlerinin yönetimi temel olarak beş unsurdan oluşmaktadır;
• İnsanlar; bireyler, aileler ve toplumlar
• Kamu sektörü, özel sektör ve gönüllü organizasyonlar
• Rekreasyon ve turizm hizmetleri ve tesisleri; tesisler, etkinlikler, yöneticiler ve diğer çalışanlar
• Çevre; doğal ve inşa edilmiş fiziksel çevre
• Süreçler; sosyo-politik, sosyo-ekonomik ve yönetimsel süreçlerdir.

Rekreasyon hizmetlerinde yönetimin sorumlulukları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
• Yaygınlık,
• Eşsizlik,
• Karmaşıklık,
• Servis uzantısı,
• Verimli çalışma (etkililik),
• Esnek olma,
• Maliyetin etkin olmasıdır.

Rekreasyon yönetiminde planlama; açık alan planlaması, tesis planlaması, etkinlik planlaması, park ve orman alanlarının planlaması ve kıyı alanlarının planlaması gibi spesifik bölümlere ayrılmaktadır.

Ekibin etkili olmasını belirleyen başlıca faktörler aşağıda sıralanmıştır:
• Liderlik,
• Gerekli faaliyetlerin niteliği,
• Ekip üyelerinin bilgi, beceri ve motivasyonu,
• Grup boyutu,
• Grubun gelişim evresi,
• Grup yapışıklığı (grup ne derece birbirine yapışıyor),
• Grup ve örgütsel normlar,
• Bireyler tarafından oynanan roller,
• Grubun çalıştığı çevre.

Kontrol, hazırlanan plan çerçevesinde alınan kararların ne ölçüde başarıya ulaştığını göstermektedir.

Rekreasyon sistemleri için ileri sürülen koordinasyon yöntemleri şunlardır;
• Etkili Koordinasyon
• Gönüllü Koordinasyon
• Personel Bağlantıları
• Komitelerin Kullanımı
• Personel Toplantıları

Organizatör gönüllüler, operasyonel faaliyetlerde ve etkinliğin hemen öncesinde yapılan hazırlıklarda görev alırlar ve etkinlik boyunca hizmetlerine devam ederler.

Turizm, spor, boş zaman ve rekreasyon kavramları birbirinden farklıdır. Ancak bu kavramlar çoğunlukla birbirlerinin yerine veya yanlış kullanılmaktadır. Bu karmaşanın ne- deni ise kavramların kapsadıkları alanlar itibarıyla iç içe geçmiş olmalarıdır. Örneğin boş zaman, rekreasyonu da içine alan bir kavram iken, bir spor aktivitesi rekreaktif bir amaç veya turistik bir gezi rekreaktif bir nitelik taşıyabilmektedir.

Günümüzde gelişmekte olan ve özellikle gelişmiş ülkelerde rekreasyon etkinlikleri yeni yaşam biçimleri yaratmaktadır. Bu etkinliklerin en önemli aşamalarından birini de turizm oluşturmaktadır. Turizm, dinlenme ve eğlenme amacı taşıyan boş zamanları değerlendirme ihtiyacından kaynaklanmaktadır.

Yönetim kavramı farklı bilim dalları tarafından farklı şekillerde tanımlanmaktadır. Yönetim bilimi ile uğraşanlar yönetimi bir otorite sistemi olarak tanımlarken, sosyologlar bir sınıf ve saygınlık sistemi, iktisatçılar ise doğa, iş gücü ve sermaye ile birlikte üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerinden biri olarak tanımlamaktadır.

Yönetim, örgütlerin etkin ve verimli bir şekilde amaçlara ulaşabilmeleri bakımından zorunlu bir işlevdir. Yönetim kavramına ilişkin diğer bir önemli unsur ise yönetim fonksiyonlarıyla beraber yönetimin bir süreç olarak incelenmesidir. Bu fonksiyonlar başlangıçta planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol şeklinde dört başlık altında toplanmıştır. Yönetim fonksiyonlarına zaman içerisinde koordinasyon da eklenmiş ve yönetim süreci beş fonksiyon bağlamında ele alınmaya başlanmıştır.

Tarihsel süreç boyunca yaşanan ekonomik, sosyal, kültürel, teknolojik ve siyasal değişmelerin sonucunda birçok yönetim teorisi ortaya çıkmıştır. Yönetim kuramları temel olarak şu şekilde sıralanabilir;

En genel tanımıyla rekreasyon yönetimi, yönetim fonksiyonları açısından boş zaman değerlendirmeyle ilgili etkinliklerin planlaması, organizasyonu, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve denetimi şeklinde ifade edilebilir.

1950 ve 1960 yılları arasında rekreasyon etkinliklerinin artmasını sağlayan önemli bir faktör bireylerin ekonomik anlamda daha rahat araba sahibi olabilmeleridir. Ayrıca ekonomiyi canlandırmak ve “Büyük Buhran”dan çıkışı sağlamak amacıyla yapılan otoyollar da insanlara seyahat özgürlüğü getirmiştir. Tüm bu gelişmeler rekreasyon alanlarına ulaşımı kolaylaştırmış, pek çok insanın avcılık, balık tutma ve doğa gezileri gibi rekreasyon etkinliklerine katılımını sağlamıştır.

Günümüzde rekreasyon hizmetlerinde yönetimin sorumlulukları ise aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;

• Yaygınlık,
• Eşsizlik,
• Karmaşıklık,
• Servis uzantısı,
• Verimli çalışma (etkililik),
• Esnek olma,
• Maliyetin etkin olmasıdır.

Koordinasyon rekreasyon yöneticisi için karmaşık bir görevdir ve oldukça yüksek bir yönetim becerisi gerektirir. Koordinasyondan her düzeydeki yöneticilerin sorumlu olduğu unutulmamalıdır. Bununla birlikte bütün rekreasyon sistemleri belli bir forma ve yapıya sahiptir. Koordinasyon, çalışanların karar verme sürecine katılımlarının sağlanmasıyla en üst düzeyde başarıya ulaşır. Rekreasyon sistemleri için ileri sürülen koordinasyon yöntemleri şunlardır;

Yönetim sürecinin son aşamasını kontrol (denetim) fonksiyonu oluşturmaktadır. Kontrol, hazırlanan plan çerçevesinde alınan kararların ne ölçüde başarıya ulaştığını göstermektedir. Bu açıdan kontrol, ne yaptığımızı, nereye ulaştığımızı ve nerede bulunduğumuzu belirlemeye yarayan bir fonksiyondur.