Reklamcılık Sektörü ve Kurumlar

Günümüzde reklam ajansları reklam verenin ihtiyacına cevap verecek şekilde ikna edici iletişim mesajları üreten, bu mesajların yayınlanmasını sağlayan kurumlar haline gelmişlerdir. Kimi ajanslar sadece ikna edici mesajları üretirken, dolayısıyla yaratıcı çalışmalara odaklanırken, kimi ajansla medyada reklam için yer ve zaman satın alma işleri ile uğraşır olmuşlardır. Tüm bunların yanında reklam ajansları müşterileri için, marka stratejileri, pazarlama ve satış tutundurma çalışmalarını da yürütebilmektedirler. 

Genel ve bilinen bir tanımla reklamcı, inandırma yeteneği güçlü, görüşlerini açıklıkla anlatabilen ve yazıya dökebilen kişidir.

Günümüzde reklam ajansları, reklam metninin hazırlanması, yaratıcı çalışmaların yapılması, yapım, medyalarda yer ve zaman satın alınması, ürüne marka bulmak, ürün ambalajının dizayn edilmesi, halkla ilişkiler faaliyetlerinin yürütülmesi, pazarlama araştırmalarının sonuçlarının değerlendirilmesi gibi birçok hizmeti birarada yürütmektedir.

Belirli bir merkeze bağlı olarak diğer kentlerde ya da ülkelerde kurulmuş olan ajanslardan oluşturduğu bir reklam ajansı türüdür.

Bu tür ağın temel amacı, ajansın bulunduğu yöreye ait bilgilerin, ağın diğer üyelerine gönderilmesi ve merkezdeki ajans çalışmalarıyla ilgili bilgilerin de üye ajanslara iletilmesidir.

Basılı reklam ortamları, radyo, televizyon, sinema, açıkhava ve satış noktası reklamlarının yanı sıra, fuarlar ve sergiler, marka adı yaratma, kurumsal kimlik oluşturma, multivizyon gösterileri hazırlama, web sitesi tasarımı, televizyon programları yapımı ve halkla ilişkiler etkinlikleri gibi çok çeşitli hizmetleri ortak bir strateji çerçevesinde planlayan ve reklamverenlerin hizmetine sunan tam hizmet ajansları, bütünleşik pazarlama iletişimi anlayışı kapsamında hemen hemen tüm tutundurma karması elemanlarına ait çalışmaları gerçekleştiren ajanslardır.

Tam hizmet ajanslarından farklı olarak daha sınırlı ve belli alanlarda hizmet sunan butik ajanslar, yaratım hizmetleri üzerinde yoğunlaşan ve tam hizmet ajanslarının sunduğu medya planlama, araştırma gibi hizmetleri genellikle sunmayan reklam ajanslarıdır. Özellikle ekonomik durgunluk dönemlerinde ortaya çıkan butik ajanslar tam hizmet ajansları gibi birden fazla müşteriye hizmet vermektedirler

Tam hizmet ajanslarıyla aralarındaki en belirgin fark, butik ajansların stratejik uzmanlıkları yoktur ve kısa sürede bir iş bitirip diğerine geçmeyi hedeflerler. Medya satın alma, müşteri ilişkileri gibi ajans hizmetlerini gerektiği zamanlarda dışarıya yaptırırlar. Bu tür ajanslar ambalaj tasarımı, televizyon reklam üretimi gibi daha spesifik alanlarda uzmanlaştıkları için gerektiğinde tam hizmet ajanslarına iş üretirler.

Reklamın yayınlanacağı reklam ortamlarından yer ve zaman satın alma ya da reklamda yaratıcı çalışmalar, oyuncu sağlama gibi reklam verene reklamla ilgili istediği hizmetleri ayrı ayrı satın alma hakkını tanıyan reklam ajansı türüdür

Reklamverenin sadece kendi işletmesine hizmet vermesi amacıyla kurulan ve bu bağlamada hizmet veren ajans biçimidir.

Spesifik olarak belirlenmiş alanlarda uzmanlaşmış ve bu alanlara göre uzman kadroları bünyesinde barındıran ajanslardır. Uzman ajanslar; içecek, gıda, finans gibi belirli ürün gruplarında ve belli reklam ortamlarında yönelik yapılan reklamlarda uzmanlaştıkları gibi, reklamın seslendiği hedef kitle özellikleri yönünden de uzmanlaşma yoluna gitmiş olabilirler.

Çok genel olarak bir isim listesinden oluşan reklam örgütleridir. Küçük reklam ajanslarının sunamayacağı hizmetleri verebileceklerini iddia eden; metin yazarı, medya planlamacı, grafiker, illustrator vb. alanında uzman kişilerin ajansın temel kadrolu elemanları olmayıp, ancak reklamverenden alınan iş üzerine çağrılan bireylerin çalıştığı bir ajans türüdür. Kavram olarak free-lance tarzı çalışmaya benzemekle birlikte farklı uzmanların gerektiği zaman çalıştırılmasıdır

Bir reklam ajansında yer alan diğer birimlerini çok genel olarak şu şekilde gruplandırmak mümkündür;

• müşteri ilişkileri bölümü,

• yaratıcı bölüm,

• medya bölümü,

• stratejik araştırma ve planlama bölümü,

• idari ve mali işler.

Müşteri ilişkileri direktörünün görevleri;
• Müşterinin işini ve pazarlama hedeflerini tam olarak kavramak,
• Müşterinin hedeflerine uygun reklam ve iletişim stratejileri tasarlamak,
• Tasarlanan bu stratejileri müşteri ile görüşüp tartışmak,
• Ajanstaki tüm takım elemanlarının, müşterilerin hedeflerini ve iletişim stratejisini anlamalarını
sağlamak,
• Stratejilerin ajans içerisinde uygulanmasını ve yürütülmesini organize etmek,
• Uygulamaları müşteriye sunmak ve tartışmak,
• Televizyon reklam filminin yasal işlemlerini takip etmek, biçiminde sıralanabilir.

Reklam ajanslarının yürüteceği iletişim ve reklam uygulamalarında gerekli olan bilgilerin bulunması,
düzenlenmesi ve incelenmesi olarak genel bir biçimde özetlenebilecek görevleri üstlenen araştırma
bölümü reklam etkinliği açısından oldukça önemli bir konumdadır. Müşteri işletmenin iletişim sorunlarına stratejik bakış açısının geliştirilmesinde sorumlu olan bu bölüm Pazar araştırması, hedef kitle belirleme, pazar bölümlerinin belirlenmesi gibi bir ürünün
konumlandırılmasında oldukça önemli araştırmaları yapmaktadır. Buna ek olarak;

Doğru stratejilerin saptanması için gerekli araştırmaları önermek ve araştırmaları yürütmek.

Müşteri ilişkilerine rekabet analizi için gerekli malzeme desteğini sağlamak.

Müşteri işletme için marka analizlerini yapmak

Tüm ajansı özellikle müşteri ilişkilerini ulusal ve global arenada pazarlama ve reklam sektöründeki
gelişmeler hakkında haberdar etme amacıyla periyodik bir biçimde yazılı olarak bilgilendirmek diğer üstlenilen görevlerdendir.

Yaratıcı birimin görevleri iki unsur üzerinde belirtilebilir:
• Yaratıcı kavram (creative cancept) yada kampanyanın ana fikrinin ne olacağını belirlemek.
• Yaratıcı kavram fikrinin nasıl söyleneceğine ilişkin kararları almak: Başka bir ifadeyle
reklam mesajının sözel öğeleri (metin-copy) ile görsel öğelerini (tasarım, taslak, layout) içeren
fikirleri tasarlamak ve oluşturmaktır.

• TV prodüksiyon programı için gereken bilgileri (storyboard, çekim teknikleri, dekor vb.)
  hazırlamak, bu çekimler için gerekli bütçeyi hazırlamak ve müşteri ilişkilerine bildirmek, reklam
  çekimlerine katılmak ve müşteri grubuna müşteriye sunum için kaset hazırlamak,
• Fotoğraf çekimleri için bütçe hazırlamak ve müşteri ilişkilerine bildirmek, onay alınması
  durumunda fotoğraf çekimlerine katılmak, ilgili fotoğrafları müşteri onayı için müşteri
  temsilcisine vermek,
• Küçük bütçeli fotoğraf prodüksiyonlarını, kasting dahil organize edip bütçe onayını müşteri
  ilişkilerine vermek, onay sonrasında prodüksiyonu gerçekleştirmek,
• Yapım sonrası nihai maliyetleri, müşteri ilişkilerine bildirmek,
• Yaratıcı grubu televizyon alanındaki yeni hizmetlerden, yeni fotoğrafçılardan haberdar etmek,
  özel eleman kullanımında anlaşma ve pazarlık yapmak,
• Film arşivi tutmak (prodüksiyon şirketi ve yönetmenlerini)
• Ajansın bütün genel prodüksiyonlarının gösterimini yönetmek (basılı reklamların slaytları, genel
  gösteri slaytları, ajans sunumu), bantların ve slaytların kopyalarını çıkarmak.

Medya araştırmacısının görevleri daha detaylı olarak,
• Bütün medya için yeni liste fiyatları ve indirim politikalarını temin etmek,
• Rekabet harcama verilerini (direkt takip ve dışarıdan şirketler aracılığıyla) temin etmek,
• Rakip reklam faaliyetlerini (televizyon ve basılı) takip etmek,
• Ajans ve müşteriler için dönemlik, medya trendlerini gösteren çalışmalar hazırlamak, biçiminde
sıralanabilir.

Uluslararası Reklamcılık Derneği bütün tüketicilerin
çıkarlarının korunmasını, tüketicinin güvende olmasını ilke olarak benimser ve bu ilkenin sorumluluğunu her an taşır. Reklam sektörünü geliştirmek ve bu kapsamda okullarda ve okullar dışında eğitim çalışmalarına destek olmak, Uluslararası Reklamcılık Derneğinin yüklendiği görevlerin başında
gelmektedir. Uluslararası Reklamcılık Derneği, konferans dizileri, toplantılar düzenler, eğitim ve araştırma çalışmalarını destekler. Üyelerini uluslararası gelişmeler hakkında devamlı olarak bilgilendirmek, çalışma ve ilgi alanlarındaki gelişmeleri duyurmak, bilgi, deneyim ve ustalıklarının elden
ele geçmesini hızlandırmak için çaba harcamaktadır.

Reklamcılar Derneği'nin kurumsal amacı, Türkiye'de reklamcılık mesleğinin ve reklam ajanslarının gelişerek ve güçlenerek devamını sağlamaktır.

Reklamcılar Derneği'nin bu uğurda yararlanacağı kaynaklar şunlardır:
• Üyelerinin iletişim ve sunum sürecindeki becerisi, yaratıcı birikimi;
• Kendi parasal gücü;
• Uluslararası örnekler ve mesleki ittifaklar.

Reklam Yaratıcıları Derneği, reklam sektöründe yer alan reklam yaratım yönetmeni, reklam yazarı,
reklam sanat yönetmeni ve grafikerlerin güçlerini birleştirerek mesleki çıkarlarını korumak, reklam
yaratıcılarının aralarındaki mesleki bir dayanışma oluşturarak, bilgi, deneyim ve düşünce alışverişinde
bulunabilmeleri için olanak sağlamak, reklam yaratım düzeylerinin yükselmesi için çaba göstermek,
uluslararası reklam çalışmalarında Türkiye’yi temsil etmelerini sağlamak, reklam yaratım düzeylerinin
yükselmesi için çaba göstermek, uluslararası reklam çalışmalarında Türkiye’yi temsil etmelerini
sağlamak, Türkiye’deki yerli, yabancı veya yabancı ortaklı reklam ajanslarında çalışan üyelerinin
haklarını korumak, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve yasaya dayalı telif haklarının korunması
yönünde girişimlerde bulunmak amaçları doğrultusunda çalışmalarda bulunmaktadır.

Grafikerler Meslek Kuruluşu Derneği’nin temel amaçları arasında “grafiker” meslek gruplarının güçlerini
birleştirerek çağdaş koşullarda çalışmalarını, grafikerlik mesleğinin belirlenmesini, sınırlarının çizilmesini
sağlamak, bu konuda gerekli kanun düzenlemeleriyle ilgili girişimlerde bulunmak, grafik sanatlarının
ülkemizde gelişmesine, özgürleşmesine kitlelere tanıtılmasını sağlamak gibi konular yer almaktadır.

Reklamda özdenetimin misyonu; reklamın ilgili tarafları olarak reklamveren -reklam ajansı- mecra
üçlüsünün tüketiciye karşı toplumsal sorumluluğu bulunduğu ve tüketiciyi koruma kavramına sahip
çıkılmasının uzun vadede bu üçlünün çıkarına olduğu bilinciyle,
• Pazarlama iletişiminin, evrensel hale gelmiş uluslararası kaynaklara dayanan kurallara göre
yürütülmesi ve bunun sürekliliğinin sağlanması, özdenetim bilincinin yerleştirilmesi

• Kurallara aykırı reklamların kamu denetimine gerek kalmadan reklamveren -reklam ajansımecra üçlüsünün özdenetimi ile durdurulması ve/veya düzeltilmesidir.

Reklamın, tüketiciye ve topluma karşı sorumluluğu çerçevesinde yasal, ahlaki, dürüst ve doğru olması
gerektiğinin bilinciyle, Reklamverenler Derneği (RVD), Reklamcılar Derneği (RD) ve Uluslararası
Reklamcılık Derneği (IAA)'nce oluşturulan Reklam Özdenetim Platformu (Platform), Uluslararası Ticaret
Odası'nın dünyaca kabul görmüş Reklam Uygulama Esasları'nı Türkiye'de uygulamaya koymak üzere
"REKLAM ÖZDENETİM KURULU" (RÖK) kurmuştur.

Radyo ve Televizyon Yayınlarının Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik’in çeşitli maddelerinde sayılan
sesli ve görüntülü mecralarda yer alacak reklamlara ilişkin ilkeler özetle şöyle sıralanabilir;
• Anayasa’nın genel esaslar kısmında yer alan ilkelere, demokratik kurallara ve kişi haklarına,
genel ahlak, toplum huzuru ve Türk aile yapısına,
• İnsanların ırk, cinsiyet, sosyal sınıf ve dini inançları dolayısıyla hiçbir şekilde kınanmaması
ilkesine,
• Aksi yargı kararı kesinleşmedikçe hiç kimsenin suçlu olarak ilan edilemeyeceği ilkesine,
• Kişi yada kuruluşların cevap ve düzeltme haklarına saygılı olunması ilkesine,
• Adalet ve tarafsızlığa, yasalara saygılı olma esasına,
• Kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliği
taşıyan yayın yasaklarına,
• Özel amaçlara hizmet eden ve haksız rekabet yaratıcı yayın yapılmaması esasına uygun olmak
zorundadır.