REHBERLİK

Rehberlik alanı, tarihsel gelişim sürecinde başka bazı alanlardan etkilenmiş; o

alanları da etkilemiş, yani farklı disiplinlerle yakın etkileşim içinde olmuştur. Bu disiplinler; ekonomi, psikoloji,sosyoloji, eğitim, felsefedir.

Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Bugün dünyada psikolojinin klinik psikoloji, sosyal psikoloji, endüstri psikolojisi, ekolojik psikoloji, gelişim psikolojisi, psikometri gibi çok sayıda uygulamalı alt dalları bulunmaktadır. Psikolojik danışma ve rehberlik alanı da psikolojinin uygulamalı bir dalı olarak rehberliğin merkezinde psikolojik danışma bulunmaktadır.

Rehberlik anlayışının ilk filizlenmesi 1890’da California eyalet okullarında öğrencilerin incelenmesi, işe yerleştirilmeleri ve izlenmeleri gibi uygulamalarla başlamıştır.

Türkiye’de rehberlik çalışmaları 1950’li yıllarda başlamıştır. Amerikalı uzmanlardan Tompkins, Beals ve Mills Türkiye’ye gelmiş, eğitim sistemimizi ve okulları inceleyerek rehberlik alanında pilot çalışmalar başlatmışlardır. Ankara Demirlibahçe ilkokulu’nda 1955’te ilk “Rehberlik Merkezi” açılmıştır.

Rehberlik hizmetlerinde bireysel farklara saygı esastır. Derece farkıyla da olsa birey, diğer insanlardan her yönüyle farklıdır. Dolayısıyla herkese rehberlik hizmeti verilebilir ama bireysel farklılıklar gözetilerek verilmelidir.

Programı merkeze alan eğitim anlayışı öğrenciler arasındaki bireysel farkları dikkate almaz. Öğrenme öğretme sürecinde öğrenci değil, öğretmen daha aktiftir. Ders programlarını öğrencilerin ilgi, yetenek, kişilik özellikleri, ihtiyaçları, gelişim sorunları v.b. göre düzenlenmez. Bu anlayışa göre, programlar belli işleri görmek üzere insan yetiştirmeyi hedefler ve öğrencilerin de bu program aracılığıyla işin gerektirdiği nitelikleri kazanması beklenir. Burada öğrenci farklı ilgi, yetenek, kişilik özellikleri, ihtiyaçları, gelişim sorunları olan gelişmesi gereken değerli bir varlık olarak değil, adeta bir “nesne” olarak görülmektedir.

Buna karşın öğrenciyi merkeze alan eğitim anlayışı öğrenme öğretme sürecinde öğrencinin daha etkin olmasını, programların öğrencilerin ilgi, yetenek, kişilik özellikleri, ihtiyaçları, gelişim sorunları v.b. göre düzenlenmesini öngörür. Öğrencilerin kendi niteliklerine uygun bir meslek edinmelerinin yanı sıra, kişisel gelişimleri ve mutlu olmaları da temel hedeftir.

Rehberlik, hizmetin sunulduğu alana göre “Kişisel Rehberlik”, “Eğitsel Rehberlik” ve “Mesleki Rehberlik” olarak üçe ayrılmaktadır.

Rehberliğin geliştirici işlevi, gelişimsel psikolojik danışma ve rehberlik anlayışına dayanır. Gelişimsel psikolojik danışma ve rehberlik yaklaşımı bireyin çeşitli gelişim dönemlerindeki akademik, zihinsel, sosyal, duygusal, cinsel ve fiziksel gelişiminin bütünlüğünü ve sürekliliğini esas alır.