RADYO VE TELEVİZYONDA PROGRAM YAPIMI - Deneme Sınavı - 2

Sayısal görüntülerin bilgisayar ortamına aktarılmasında oynatıcı ya da kamera kullanılır. Görüntülerin sayısal olarak kamera ya da oynatıcıdan bilgisayara aktarılması FireWire diye adlandırılan bir program aracılığıyla olur. FireWire, istenilen çekimin bulunabilmesi için bandın hızla ileri geri sarılmasının sağlar. Video oynatıcılar bandı bir hataya neden olmadan hızla ileri geri sarabilir. FireWire yüksek hızlı, kısa süreli standart bilgi transfer programıdır. Bu işlemde veriler kendi doğal sıkıştırılma ve çözülme özelliğine (codec) sahip olarak depolanır. FireWire kuramsal olarak görüntüleri sayısal ortama kayıpsız aktaran bir sistemdir. Bu nedenle kurgulanacak görüntü ve seslerin sayısal ortama depolanmasında etkilidir. FireWire yapımcıya ya da yönetmene yüksek maliyetli JPEG sıkıştırmaya başvurmadan yüksek kapasiteli sayısal kurgu yazılımı ya da harici bellekler satın almadan video transferi yapmaya izin verir.

Bazı kurgu teknikleri şunlardır: Paralel Kurgu, Montaj Kurgu, Akıcı Kurgu, Ritmik Kurgu, Çapraz Kurgu, Atlamalı Kurgu.

Çeşitli kesme yöntemleri vardır. Bunlar; eşlenmiş kesme, sıçramalı kesme, dışa kesme, tepki çekimi ve içe kesme olarak sıralanabilir. İçe Kesme: Genel çekimin arasına sokulan bir yakın çekim içe kesmeye örnektir. İçe kesme sahnede bulunan önemli bir ayrıntıya dikkat çeker. Örneğin; oyuncu kapının üzerindeki işarete bakar. İşaretin yakın çekimi araya girer, sonra tekrar ilk çekime dönülür.

Çekimlerle ilgili kurgu karar listesinde şu unsurlara yer verilir: • Stüdyo ya da stüdyo dışı çekimler (bant numaraları, gün mekân v.s) • Stok görüntüler (satılmak için profesyonel çekilmiş görüntüler) • Arşiv görüntüler (tarihi filmler ya da fotoğraflar) • Grafikler (Program adı, oyuncu listesi, krediler alt yazılar v.s) • Animasyon (iki ya da üç boyutlu animasyonlar) • Ses kayıtları (çekimden ayrı kaydedilen sesler) • Doğal ses öğeleri (müzik, özel efekt v.s)

Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın genel olarak televizyon programlarında kurgu işleminin basamakları şu adımlardan oluşur: • Görüntülerin izlenmesi, kütüklenmesi ve aktarılması. • Senaryodaki sıraya göre çekimlerin arka arkaya eklenmesi. • Kaba kurgunun yapılması. • Ses kurgusu ve eşlemesinin yapılması. • İnce kurgunun yapılması. • Yayın kopyasının çıkarılması.

Zaman hattı (time line) dikey olarak düzenlenmiş katmanlardan oluşur. Bu kurgucuya katmanlardan yararlanarak zaman hattının aynı bölümüne birden fazla, görüntü ya da ses birimi (clip) yerleştirme olanağı sağlar. Kurgucular birden fazla ses kullanarak bir kompozisyon yaratmak istediklerinde sesleri zaman hattındaki farklı katmanlara döşeyerek bunu gerçekleştirmeye çalışırlar.

Akıcı Kurgu: Çekimler arasında sürekliliğin sağlandığı bir kurgu tekniğidir. Bu kurgu tekniği, dizilerde, durum komedilerinde ve sinema filmlerinde kullanılır. Bu kurgu tekniğinde çekimler arasındaki geçişler öylesine yapılır ki, seyirci kurgunun varlığını hissetmez, bunun için çekimler arasındaki kesme noktaları hareketin başlangıcında ya da sonunda yapılır. Bu kurgu tekniği ile gerçeklik duygusu yaratılır, geleneksel olarak uzun çekimler ve geçiş türü olarak kesmeler kullanılır.

Görüntünün siyahtan başlayarak giderek belirginleşmesi açılma diye adlandırılır. Bu geçiş türünde ekrandaki görüntü karararak yok olur, aynı anda izleyen görüntü siyahtan açılarak ekranda belirginleşir. Açılma, bir olayın, sahnenin başlangıcını simgeler. Süresi belli olmayan zaman atlamalarında ve mekan değişimlerinde de bu yöntem kullanılabilir.

------

Satılmak için profesyonel olarak çekilmiş görüntülere stok görüntü denir.

Çelilen görüntülerin zaman kodu listesinin çıkarılması kurgu öncesi hazırlık aşamasında yapılır.

Timecode, kurguda kaydedilen ses ve görüntünün kesin yerini belirleyen ve ses ile görüntünün senkronlanmasını sağlayan sistemdir.

Okuma cihazı ve kayıt cihazı arasında, kurgu yerlerinin kesin bir biçimde belirlenmesini ve kurgu işleminin yapılmasını sağlayan kurgu kontrol cihazı bulunur.

Soruda belirtilen ifadeler analog kurgu teknolojilerinin tanımlayıcı özellikleridir. Seçeneklerde verilen sayısal kurgu ise bir kurgu teknolojisidir ancak sorudaki ifadeler bu teknolojinin özelliklerini belirtmemektedir. Diğer seçenekler ise kurgunun türlerini belirtmektedir.

Sayısal kurgu maliyeti düşürür

Kısa çekimlerin, geçiş türü olarak kesmeler ve özel efektlerin kullanıldığı ve genellikle reklam ve video klip gibi kısa süreli programlarda izleyiciye hareket ve aksiyon duygusunu aktarmaya yönelik kullanılan kurgu türü ritmik kurgudur. Bu kurgu türünde görüntüler müziğin ritmine göre kullanılmaktadır. Sorunun çözümünde örnekteki bilgiler doğrultusunda çıkarımda bulunulması gerekmektedir.

Sıçramalı kesme aynı açıdan alınan farklı ölçekteki iki çekim arasında yapılan bir kesme türüdür. Aynı oyuncunun iki yakın çekiminin (bel çekimden yüz çekime) arka arkaya kurgulanması ile gerçekleşir. Bu tür bir kurgu dramatik açıdan konuyu vurgularken sürekliliğin bozulmasına neden olur. Sorudaki örnekten yola çıkarak çıkarımda bulunulmalıdır.

İfadelerde verilen bilgiler görüntü üstü sesin tanımlayıcı unsurlarıdır. Sorunun çözümünde bu unsurların bilinmesi ve bu unsurların hangi ses öğesini tanımladığı ayırt edilmelidir.

Tıkı görüntü kurgusunda olduğu gibi ses kanallarının miksi için de yeni bir ses kanalının yaratılması gerekir. Ses kurgusu yapılırken öncelikle ses öğeleri, ses miksi için farklı ses kanallarına yerleştirilir. Daha sonra farklı kanallardaki bu sesler görüntüye bağlı olarak miks aşamasında tek bir ses kanalına kaydedilir. Programın farklı bir dilde yayınlanması düşünülüyorsa farklı kanallara yerleştirilen sesler istenilen dilde seslendirilme yapılabilmesi için ayrı bir proje dosyasında tutulur.

Çapraz Kurgu: Çapraz kurgu, farklı olaylar, karakterler ya da mekanlar arasında yapılan ve kesmelerle geliştirilen bir anlatım tarzıdır. Çapraz kurgu, kovalama sahnesi gibi aksiyonun yoğun olduğu sahnelerde kullanılır.