RADYO VE TELEVİZYONDA ÖLÇÜ BAKIM

Doğal ışık kaynaklarına güneş ve ay örnek olarak verilebilir. Yapay ışık kaynaklarına ise mum, gaz lambası, fener, sokak lambaları, ev, ofis, vitrin ve bina aydınlatmalarında kullanılan ışık kaynakları örnek sayılabilir.

Stüdyolarda kullanılan yumuşak ışık kaynakları genellikle camsızdır. Tungsten-halojen çubuk ampullü ve 3.200K renk ısısındadır. Kare ya da dikdörtgen bir gövde içerisinde yansıtıcısı, yansıtıcıya bakan gövdeye gömülü çubuk ampulleri ve ampul soketi bulunur. Gövdenin dışında ise askı aparatı, kolu, kumanda mekanizmaları, filtre ve yönlendirme çerçeveleri, çerçeve kanalı açma kapama anahtarı, kablosu ve elektrik fişi yer alır. Bu tür ışık kaynakları yumuşak, yani dağınık  ışık verirler. Sert ışık kaynakları gibi gövdelerinin içinde bir odaklama mekanizması ve önlerinde cam ya da mercek bulunmaz. Yumuşak ışık kaynakları, gövde içerisinde yansıtıcıya yönlendirilmiş çubuk şeklinde ampullerden oluşurlar. Önlerinde ışığı kısmi olarak yönlendirmeye yarayan kafes şeklinde çerçeve (eggcrate) ve çerçeve kanalları vardır.

Cyclorama perde aynı zamanda “sema perdesi” olarak da isim alır.

Led ışık kaynakları yüksek yoğunluk, yüksek kontrast ve tutarşı renkler sağlar. Aynı zamanda düşük güç tüketimi ve ısı dağıtımına da sahiptirler. LED ışık kaynakları gövdelerinde bulunan üç ana renk (RGB, Red-Green-Blue) Kırmızı-Yeşil-Mavi Led ışıklardan oluşur.

Ev, ofis ya da derslik gibi stüdyo dışındaki kapalı mekanlarda kullanılan ışık türlerine “Taşınabilir Halojen Işıklar (Portable Halogen Lights)”  denir.

Sürvolte Ampuller: Daha yüksek renk ısısında daha güçlü bir ışık elde etmek amacıyla normalden daha yüksek bir voltajla çalışacak şekilde tasarlanmış ampullerdir. Fotoğrafçılıkta uzun yıllar kullanılmış “photoflood” ampuller sürvolte ampul örneğidir. Sürvolte ampuller, özellikle elektrik akımının zayıf olduğu mekanlarda tercih edilirler.

TV stüdyolarında değişik askı düzenekleriyle tavana asılmış çok sayıda ışık kaynağı vardır. Bu ışık kaynaklarının bir düzen içinde çalışmasını sağlayan, onların şiddetini ve gücünü ayarlayan sistem “ışık kontrol masası” ve “dimmer”lardır.

Televizyon stüdyolarında kullanılan ışık askıları şunlardır:  Manuel pantograf, motorlu pantograf,  ayarlanabilir teleskopik çubuk, C pense (C Clamp), ışık asansörü (Hoist).

Kelvinmetre ışığın renk ısısını ölçen cihazdır. Doğal ya da yapay herhangi bir ışık kaynağından gelen ışığın renk değerini ölçmek için kullanılır.

Bir ışık teknisyeninin başlıca görevi stüdyo ve dış mekanlardaki aydınlatmaları yapmaktır. Işık teknisyeni aydınlatma çalışmalarını genellikle doğayı örnek alarak, senaryoda istenen ya da belirtilen zaman ve mekana göre yapmalıdır. Yapımın amacına uygun nitelikte aydınlatmanın yapılabilmesi için ışık teknisyeninin sorumlu olduğu pek çok görev vardır.

Günümüzde yüksek çözünürlüklü (HD, High Definition) görüntü teknolojileri de göz önüne alındığında ışığın önemi daha da artmaktadır. Işık görüntünün boyutunu, objenin kimliğini ve dokusunu ortaya çıkartır. Görüntü ise zamanı ve mekanı belirlediği gibi ilgiyi de yönlendirir.Doğru cevap C'dir.

Stüdyo ışık kaynakları, televizyon stüdyo tavanlarındaki askı düzeneklerine (pantograf, teleskobik çubuk, asansör vb.) bağlanmış halde bulunurlar.  Gövde renkleri ışığın yansımasını engellemek amacıyla siyahtır ve ışık kontrol masasına bağlı olarak çalışlar.Doğru cevap A'dır.

Stüdyo ışık kaynakları dört başlıkta toplanabilir:

Sert Işık Kaynakları. (Spotlar)

Yumuşak Işık Kaynakları.

Soğuk Işık Kaynakları.

Cyclorama Perde ve Fon Aydınlatma. Doğru cevap C'dir.

Stüdyo ışık kaynakları, televizyon stüdyo tavanlarındaki askı düzeneklerine (pantograf, teleskobik çubuk, asansör vb.) bağlanmış halde bulunurlar.Doğru cevap A'dır.

Sert ışık kaynakları “spot” olarak da tanımlanırlar. Doğadaki güneşin aydınlatma şekline benzetilebilir. Bu tür ışık kaynakları sert ve gölgeli görüntüler elde etmeyi sağlar. Kullanılan dekora, mekanın büyüklüğüne ve yapılacak aydınlatmanın türüne göre değişik güçte ve büyüklükte olabilirler (650 Watt, 1.000 Watt ve 2.000 Watt gib).

Yumuşak ışık güneşten gelen ışığın bulutlardan kırılarak, binalardan, yollardan kısacası nesnelerden yansıyarak gelen halidir. Bu tür ışıklar, nesneler üzerinde daha yumuşak bir aydınlatma ve keskin olmayan gölgeler bırakırlar. Stüdyo aydınlatmalarında ise sert ışıklardan dolayı oluşan gölgeleri yumuşatmak için kullanılırlar.Doğru cevap D'dir.

LED ışıklar (Light Emitting Diode, Işık Yayan Diyot) elektrik enerjisini ışı¤a dönüştüren yarı iletken devre elemanlarıdır. LED ışık kaynakları yüksek yoğunluk, yüksek kontrast ve tutarlı renkler sağlarlar. Aynı zamanda düşük güç tüketimi ve ısı dağıtımına da sahiptirler. Bu özelliklerinden dolayı, günümüz teknolojileri tarafından tercih edilmektedirler.Doğru cevap E'dir.

Sürvolte Ampuller: Daha yüksek renk ısısında daha güçlü bir ışık elde etmek amacıyla normalden daha yüksek bir voltajla çalışacak şekilde tasarlanmış ampullerdir. Fotoğrafçılıkta uzun yıllar kullanılmış “photoşood” ampuller sürvolte ampul örneğidir. Sürvolte ampuller, özellikle elektrik akımının zayıf olduğu mekanlarda tercih edilirler. Küçük ve hafif ışık kaynaklarıyla güçlü ve renk ısısı yüksek ışık elde etmek için kullanılırlar. Mavi camlı türleri de vardır. Doğru cevap A'dır.

Aydınlatmada kullanılan aksesuarlar ışık askı düzeneklerinin ve sehpaların tamamlayıcı donanımlarıdır. Bu aksesuarların bir kısmı ışık kaynaklarında sürekli kullanılırlar (kepenk, tel filtre ve çerçeve gibi). Bir kısmı da gerektiğinde ışık kaynağına ilave edilerek kullanılan yardımcı donanımlardır (ışık penseleri, kesiciler, yansıtıcılar, döner kafalar, kollar vb). Bütün bu aksesuarlar yapılan aydınlatmanın daha kaliteli olmasını sağlar.Doğru cevap D'dir.

Ayarlanabilir Teleskopik Çubuk: Stüdyo tavanındaki sabit demir borular ya da raylar üzerinde hareket edebilirler. Değişik boyutlarda, iç içe geçmiş çelik borularla uzayıp kısalabilen, motorlu ve manuel çalışan ışık askısıdır.Doğru cevap C'dir.