RADYO VE TELEVİZYONDA ÖLÇÜ BAKIM

Elektrik akımının oluşabilmesi için elektrik devresinin kapalı olması gerekir. Doğru cevap D' dir.

En iyi iletkenler altın ve daha sonra gümüştür, bakır alüminyumdan daha iletkendir. Doğru cevap E' dir.

Klimalar daha çok, çalışanların olmadığı kapalı mekanlarda tercih edilir. Fakat stüdyo, kontrol odası ve kurgu odaları gibi hem çalışan kişilerin hem de cihazların bulunduğu kapalı mekanlara soğutma sistemleri kurulmalıdır. Çünkü klimalar yalnızca kapalı mekanlardaki havayı dışarıya vermeden, kendi içinde çevirerek soğutur. Soğutma sistemleri ise klimaların yaptığı işleve ek olarak, çalışanların oksijen ihtiyacı için gerekli olan taze havayı dışarıdan alıp kapalı mekan içine verir. Klimalar kapalı ortamlarda havayı dışarı vermeden, kendi içinde çevirerek soğutur bu sebeple çalışanların olmadığı ortamlarda tercih edilir. Doğru cevap C' dir.

Sigortaların elektrik voltajındaki dalgalanmaları dengelemek gibi bir işlevi yoktur. Doğru cevap A' dır.

Şehir şebekesinin olmadığı dış çekimlerde jeneratör tercih edilir, UPS aküleri düşük akımda şarj edilmelidir. Bataryalar tekrar şarj edilebilir. Jeneratörler ani elektrik gücü yüklenmelerine karşı regülasyon sağlamalıdır. Doğru akım üreten jeneratörlere "dinamo" denir. Doğru cevap C' dir.

1 kV üzerindeki gerilimlerde, şehiriçi dağıtım trafoları arasında, direk inişlerinde ve yer altında "Orta Gerilim Kabloları" kullanılır. Doğru cevap B' dir.

Pensampermetre elektriği kesmeden akımı ölçmek gibi avometreden farklı işlevler yerine getirebilir. Doğru cevap A' dır.

40 volttan büyük gerilimlerin insan vücudu üzerinde tehlikeli sonuçlar doğurabileceği tespit edilmiştir. Doğru cevap B' dir.

Elektriğe çarpılmakta olan bir kişiye rastlandığında ilk düşünülmesi gereken elektrik akımını kesmektir. Bu mümkün olmadığında bir yalıtkan ile kazazedeye müdahale edilebilir. Doğru cevap C' dir.

Doğru akımın taşınmasında enerji kayıp miktarları fazla olduğundan taşınması ekonomik değildir. Doğru akımı alternatif akıma dönüştürmek için özel ve pahalı düzeneklere ihtiyaç vardır. Alternatif akımın hem maliyeti ucuz hem de bakımı kolaydır. Otomobil araçlarının elektrik donanımlarında doğru akım kullanılır. Doğru cevap E' dir.

Bir maddenin iletkenliğini atomlarının son yörüngesinde bulunan elektron sayısı belirler. Bu son yörüngedeki elektron sayısı 4’den küçük olan maddeler “iletken”, 4’den büyük olan maddeler de “yalıtkan” olarak tanımlanır. Alüminyumun son yörüngesinde 3 elektron vardır. Diğer iletken maddeler arasında daha zayıf bir iletken olmasına rağmen hafif, ucuz ve bol olduğundan dolayı, elektrik iletim hatlarında yoğun olarak kullanılmaktadır.

Yarı iletkenler, ısı, ışık ve manyetik etki altında bırakıldıklarında ya da gerilim uygulandığında iletkenlik özelliği kazanırlar. İletkenlik özellikleri geçici olup, dış etki ortadan kalkınca elektronlar tekrar atomlarına dönerler. Yarı iletkenlere örnek olarak indiyum, germanyum, silisyum, selenyum gibi elementler ve bakır oksit, galliyum arsenid, indiyum fosfür, kurşun sülfür gibi bileşikler verilebilir.

İletken malzemelerin elektrik akımının geçişini zorlaştırması “direnç” ya da “rezistans” olarak tanımlanır. Rezistans ya da direnç “R” harfiyle gösterilir ve birimi “Ohm” dur. Ohm birimi “Ω” sembolüyle tanımlanır.

Şehir şebekesinin neden olabileceği elektrik kesintileri, gerilim dalgalanmaları, harmonikler gibi olumsuzluklardan elektrikle çalışan cihazları korumak için kesintisiz güç kaynakları (UPS) kullanılır. UPS’ ler, elektrik kesintilerinde kendi içlerindeki aküleri kullanırlar ve kullanıcılarına kesintisiz elektrik enerjisi sağlarlar.

TV yapım sistemlerinde gerekli olan elektrik enerjisi şehir şebekesinin yanında elektrik gücü sağlayan kesintisiz güç kaynakları, piller ve bataryalar ve jeneratörler aracılığıyla sağlanır.

Klima ve soğutma sistemlerinin seçimi yapılarken mekânlardaki kapıların ve camların ısı geçirgenliği, camların yönü, mekân duvarlarının izolasyonu, mekânı kullanacak kişi sayısı, mekânda kullanılan sıcak ya da soğuk ışık kaynaklarının özellikleri, mekân içindeki cihazların ortam havasına olan ısı etkileri gibi fiziksel özelliklere dikkat edilmelidir.

Orta Gerilim Kabloları şehir içi dağıtım trafoları arasında, direk inişlerinde ve yeraltında uygulanır. NYY kablolar ev ya da iş yerlerindeki panolara kadar yeraltına döşenerek uygulanır. NYA tipi kablolar sabit sistemlerde kablo boruları ya da kanallarından geçirilerek kullanılır. NYM kablolar NYA kabloların, ortak bir koruyucu dış kılıf içinde toplanmış halidir. E şıkkında bulunan NAT tipi bir kablo bulunmamaktadır.

Elektrikle çalışan cihaz gövdelerinin elektrik kaçağı olmaması için bir iletkenle topraklama sistemine bağlanma işlemine “topraklama” adı verilir. Topraklaması yapılmış bir cihazda herhangi bir sebepten dolayı elektrik kaçağı oluşsa dahi bu cihaza dokunulduğunda elektrik akımı, cihaza dokunan kişinin üzerinden değil, direnci daha az olan toprak hattı üzerinden geçer.

Şıklarda bulunan amper akım birimi, hertz frekans birimi, ohm direnç birimi, Volt gerilim birimi ve watt güç birimidir.

Elektrik ölçü bakamları yapılırken, pano ve tablolardaki enerji kesilmeden de var olan elektrik akımı pens ampermetreler kullanılarak ölçülür. Pens ampermetreler, ölçülen kablodaki endüksiyonu kullanarak kablodan geçen akımı ölçerler. Çünkü pens ampermetreler çıplak iletkene temas etmeden, iletkeni saran yalıtkan üzerinden ölçüm yaparlar.