RADYO VE TELEVİZYONDA ÖLÇÜ BAKIM

“Stüdyo teknik” tanımlaması, bazı kurumlarda “ölçü bakım” ya da “ölçü teknik”
gibi değişiklikler göstermekle beraber, yapılan iş niteliği bakımından farklılık göstermez. Bu bölüm içinde şu birimler yer alır:
• Video ölçü bakım
• Ses ölçü bakım
• Işık ölçü bakım
• IT elemanları
• Elektromekanik
• Kameramanlar

Televizyon yapımcılığının vazgeçilemez  unsurlardan biri olan ölçü bakım, genel olarak, programların hazırlanması amacıyla teknik destek veren elemanları ve bunların kullandıkları donanımları kapsar.

Ülkemizde, televizyon yapımcılığı sektöründeki ölçü bakım elemanlarının unvanları genel olarak ele alındığında; elektrik- elektronik teknisyen ve teknikerleri, radyo-televizyon teknisyen ve teknikerleri, sektörle ilgili dört yıllık okullardan mezun olan mühendis, teknik öğretmen ve kameramanlar gibi sıralanabilir.

Prompter cihazı; Çekim sırasında, sunucuların belli bir metne bağlı kalarak konuşma yapmaları istenildiğinde, akıcılığın sağlanması ve senaryoya uyumlu anlatımın gerçekleşmesi için kamera önüne takılan, izleyicilerin göremediği, ancak kamera karşısından görülebilen önceden yazılmış bir metnin, bilgisayar tarafından akıtıldığı monitör ve aynadan oluşan sistem.

Stüdyo Teknik bölümü içinde şu birimler yer alır: Video ölçü bakım, Ses ölçü bakım ,Işık ölçü bakım, IT elemanları, Elektromekanik.

Görüntüde, beyaz ve tonlarına ait renkler üzerinde oluşabilecek başka renklerin (kırmızı, mavi, yeşil vb.) yok edilmesi işlemi veya beyazın tam beyaz görüntülenmesi olarak tanımlanan kavrama Beyaz dengesi  (white balance)  denir.

Stüdyo kameraları ise başlıca dört bölümden oluşurlar. Bunlar: Lens (Objektif), Kamera Gövdesi, Uzaktan Kontrol Paneli (RCP, Remote Control Panel),  Kamera Kontrol Ünitesi (CCU, Camera Control Unit).

“Wavefrom” ve “Vectorscope” adı verilen ve yalnızca televizyon yapım kurumlarında kullanılan ölçüm cihazları video sinyalinin özelliklerini ve değerlerini gösterirler.

Ölçü bakım elemanlarının başlıca görev ve sorumlulukları: Kullanılacak cihazların alımına karar verilmesi, cihazların yerleşimi, cihazların çalışır durumda tutulabilmesi için gerekli periyodik bakımlarının yapılması, cihazların çeşitli kazalara karşı koruma altına alınmaları, yönetmen ve ekibe çekimle ilgili teknik yardımda bulunma.

Belli koşullar altında, bir referans ölçüm standardı veya ölçüm sistemini kullanarak diğer bir ölçüm ve test cihazı ya da sistemin doğruluğunun ölçülmesi, farklılıkların belirlenmesi ve ölçülen cihazın ayarlarının bu standartlara göre yapılması işlemine kalibrasyon denir.

Ölçü bakımda kullanılan el aletleri: Tornavidalar, Pense, kargaburun , cımbız, yan keski , kablo soyma pensi.

Televizyon yapımcılığının vazgeçilemez unsurlardan biri olan ölçü bakım, genel olarak, programların hazırlanması amacıyla teknik destek veren elemanları ve bunların kullandıkları donanımları kapsar (ölçüm ve ölçümleme cihazları, yardımcı el aletleri gibi). Ölçü bakım elemanları çekim için gerekli her türlü cihazın temininden, bu cihazların çalışır durumda olmasından sorumludur. Aynı zamanda, oluşabilecek arızalara müdahale eder, kullanılan cihazların periyodik bakımlarını yapar. Doğru cevap A' dır.

Görev alanlarında değişimler göstermekle beraber teknik yönetmen, kamera kontrol, stüdyo teknik, elektromekanik, ışık ve ses bakım elemanları girer. Çekim öncesi ve sonrasında kameralara yaptıkları bakımlar nedeniyle, kameramanlar da bu kapsamda yer almaktadırlar. Teknik destek elemanları olarak da adlandırılabilecek bölüm çalışanları, mühendis, tekniker, teknisyen gibi unvanlara sahip kişilerden oluşur. Doğru cevap C' dir.

Prompter cihazı çekim sırasında, sunucuların belli bir metne bağlı kalarak konuşma yapmaları istenildiğinde, akıcılığın sağlanması ve senaryoya uyumlu anlatımın gerçekleşmesi için kamera önüne takılan, izleyicilerin göremediği, ancak kamera karşısından görülebilen önceden yazılmış bir metnin, bilgisayar tarafından akıtıldığı monitör ve aynadan oluşan sistemtir. Doğru cevap D' dir.

Stüdyo dekorunun görsel tasarımının ölçü bakım ile ilgisi yoktur. Doğru cevap E' dir.

Televizyon stüdyolarının kurulum aşaması, teknik elemanlar tarafından titizlikle gerçekleştirilir. Stüdyo olarak kullanılacak mekanın yapım aşamasından, tüm cihazların yerleşimine ve kablolanmasına kadar geçen sürede, teknik elemanlar daha önce hazırladıkları plan ve şemalardan yararlanırlar. Sisteme sonradan eklenebilecek cihazlar da gözönünde bulundurularak elektrik, video, ses ve haberleşme kablolarının geçebileceği yükseltilmiş taban bu aşamada yapılan çalışmalardan biridir. Doğru cevap A' dır.

“Stüdyo teknik” tanımlaması, bazı kurumlarda “ölçü bakım” ya da “ölçü teknik” gibi değişiklikler göstermekle beraber, yapılan iş niteliği bakımından farklılık göstermez.Bu bölüm içinde video ölçü bakım, ses ölçü bakım, ışık ölçü bakım, IT elemanları, elektromekanik, kameramanlar gibi birimler vardır. Dublaj yönetmeni bunlardan biri değildir. Doğru cevap B' dir.

Televizyon yapım kurumlarında kullanılan analog (örneksel) ve dijital (sayısal) cihazlar bazen aynı anda kullanılabilir. Analog sistemlerde görüntü ve ses için ayrı ayrı girişler olmasına rağmen, dijital cihazlarda ses sinyali video sinyale gömülü (embedded) olarak işlenir. Fakat bu dijital cihazlar, ses sinyalini video sinyalden kolaylıkla ayırabilecek teknik özelliklere sahiptirler. Doğru cevap A' dır.

Televizyon yapım kurumlarında kullanılan analog (örneksel) ve dijital (sayısal) cihazlar bazen aynı anda kullanılabilir. Analog sistemlerde görüntü ve ses için ayrı ayrı girişler olmasına rağmen, dijital cihazlarda ses sinyali video sinyale gömülü (embedded) olarak işlenir. Fakat bu dijital cihazlar, ses sinyalini video sinyalden kolaylıkla ayırabilecek teknik özelliklere sahiptirler. Doğru ceavp B' dir.

Objenin görülebilir olması için mutlaka bir ışık kaynağına ve obje üzerine düşen ışığa gereksinim vardır. Güneş ve ay doğal ışık kaynaklarıdır. Bazı dış çekimlerde (stüdyo dışı) güneş ışığından yeteri kadar yararlanılamaz ise harici ışık kaynakları kullanılır. Televizyon ve fotoğraf stüdyolarında da ışığın harici kaynaklardan elde edilmesi gerekmektedir. Harici ışık kaynaklarına gereksinim duyulduğunda, çeşitli güçlerde, farklı amaçlar için üretilmiş “spot” adı verilen aydınlatma araçları kullanılır. Doğru cevap C' dir.