KAMERALARIN BAKIMI VE ÇEKİM ÖNCESİ HAZIRLIKLAR

Dizi, reklam ve sinema filmlerinin çekimlerinde kamera ekibi; görüntü yönetmeni, kameraman, net ve diyaframdan sorumlu asistan (focus puller), kamera ve aksesuarların hazırlığından sorumlu asistandan oluşur.

ENG kameralar; dış çekimlerde kullanıldıklarından dolayı; en fazla toz, duman, nem, yağış, sıcak, so¤uk ve fiziksel darbeyle karşılaşan kameralardır.

Bu kameralar hareketli olarak omuzda, elde ve üçayağa (tripod) takılıp çıkarılarak kullanıldığından, gövdeleri sürekli sarsılır. Bu sarsıntılar, zamanla gövde üzerindeki bağlantı vidalarının ve objektif bağlantı bileziğinin (bayonet) gevşemesine neden olabilir. Belli periyodlarda vidalar sıkılmalıdır. Çekime gidilirken kameraları sert (hard case) veya yumuşak (soft case) koruma çantalarında taşımaktır. Bu kameralar tozlu ortamlarda daha fazla kullanıldığından kameraları tozlanmadan korunmanın en iyi yolu, çekime gidilirken özel kamera kılıflarının kullanılmasıdır. Bu kılıflar kameraları aşırı tozdan koruduğu gibi, hafif yağmur ve aşırı güneş ışığından da korurlar. Toz temizliği, her kamera çantasında bulunması gereken temizlik setleri; yumuşak fırçalar, hava kompresörleri veya basınçlı hava spreyleriyle yapılır. Kamera gövdesi, tozlardan temizlenene kadar basınçlı hava ile temizlenir. Kameralar, belli nem değerleri içinde çalışabilecek şekilde üretilirler. Bu değerler, kamera üreticileri tarafından kataloglarda belirtilir. Çekim sırasında bu değerlere dikkat edilmelidir. Aşırı nemli ortamlarda çalışırken (hamam, sauna, sualtı vb.) kameralar su geçirmez kılıflara (housing) konulmalıdır. Kamera saklama alanları da (depolar) kataloglarda belirtilen nem de¤erleri içinde tutulmalıdır. Yağmurlu ve karlı havalarda çalışırken, kameralar yağmurlukla korunmalı ve her kamera çantasında bir yağmurluk mutlaka bulunmalıdır. 

Stüdyo kameraları olarak tanımlanan EFP (Electronic Field Production) kameralar; TV stüdyolarında, yayın arabalarında ve stüdyo dışı mekanlarda kullanılırlar.

EFP kameraların toz temizliği, ENG kameralarda olduğu gibi basınçlı hava ile yapılmalıdır. Alkol gibi maddeler, gövde üzerindeki yazılara ve gövde kaplamasına zarar verebilir.

Bu kameraların stüdyo içinde suyla temasları yoktur. Fakat dış mekanlarda, özellikle yağışlı havalarda, mutlaka bir yağmurlukla korunmalıdır. Dış mekanlarda çekim için taşınırken, çantaları içinde tutulmalı ve çantaların tekerlekleri kullanılmamalıdır.

Film kameraları, yapıları gereği elektronik kameralardan (video kameralardan) faklıdırlar. Çalışma sistemleri daha mekaniktir. Film malzemesi, kamera gövdesi içinde hareket ederek pozlanır. Bu yüzden; gövde ve magazinler (film şeridinin takılı olduğu kutu), film malzemesinin doldurulup boşaltılması için sürekli açılıp kapanırlar. En ufak bir toz taneciği, pozlama sırasında filmi çizebilir. Elektronik kameralar da ise sistem, kapalı bir gövde içindeki elektronik devreler aracılığıyla çalışır ve pozlama sensörlerle yapılır.

Gate: Film kamerasında mercek ile film şeridi arasında kalan, çerçevenin boyutunu belirleyen, filmin üzerine ışık düşmesini sağlayan dikdörtgen aralık ve filmin net olarak pozlandığı yerdir.

Mate Box: Bir çeşit objektif siperliği denilebilir. Işık kaynağından yayılan ışığın, lens üzerinde istenmeyen parlamalara yol açmasını engelleyen, ayarlanabilir ve kapaklı siperdir.

Kamera aksesuarları, çekim sırasında kameraların görevlerini yapmalarını sağlayan yardımcı gereçlerdir.

Bu aksesarlar başlıca iki gruba ayrılabilir: kamera taşıma sistemleri ve yardımcı gereçlerdir.

Kamera taşıma sistemleri;

• Üçayak (Tripod)

• Küçük Üçayak (Baby tripod)

• Tekayak (Monopod)

• Vinç (Craine)

• Şaryo (Dolly)

• Steadicam

• Araba Bağlantı Aparatı (Car Mount) gibi araçlardır.

Yardımcı gereçler;

• Filtreler

• Matte Box

• Net Kontrol Ünitesi (Follow Focus)

• Net Kolu

• Optik Kaydırma Kolu (Zoom Kolu)

• Aküler

• Akü Şarj Cihazı

• Bağlantı Kabloları

• Taşıma Askısı

• Yağmurluk

• Koruma Kılıfı

• Taşıma Çantaları olarak sayılabilir.

Yapı olarak birbirlerine benzerler. Kafa sistemleri oynar veya sabit olabilir. Oynar kafalar, su ayarı yapılabildiğinden profesyonel ekiplerce tercih edilirler. Sabit kafalı ayaklar ise, genellikle fotoğraf çekimlerinde kullanılır. Sert ve darbeye dayanıklıymış gibi görünseler de, her kamera aparatı gibi hassas ve kırılgandırlar.

Kamera grubunun kaydırma, yükselme, alçalma ve kayarak açı değiştirmede, stüdyo ve dış mekanlarda sıkça kullandığı taşıma sistemlerindendir.

Tozlanmaya karşı düzenli temizlik ve kafadaki oynar parçaların yağlanması, stüdyo vinçleri için yeterlidir.

Steadicam kameranın bir ray sistemine bağlı kalmadan, istenen her yöne, sarsıntısız hareket etmesini sağlayan kamera taşıma sistemidir.

Bu sistem, darbeden ve tozdan korunmalıdır. Temizliği yine basınçlı hava ile yapılmalıdır.

Otomobil gibi araçlarda sarsıntısız çekim yapabilmek için kullanılan araçlara, “araba bağlantı aparatı”denir.

Filtreler objektiflerin önüne, arkasına ya da ışık kaynaklarının önüne takılırlar. Renk ısının düzeltilmesine, renk kontrolüne, ışık kontrolüne ve özel etki yaratmaya yararlar.

Taşıma ve bağlanma sırasında dikkatli olunmalı, konektör yuvalarında birbirine geçen bağlantı çentiklerine dikkat edilmelidir. Kamera çantalarında veya özel aksesuar çantalarında taşınmalıdır. Kabloların kırılmaması için aşırı› kıvrılmalara özellikle dikkat edilmelidir. Kabloların, çekim sırasında pedestal veya üçayağın çeşitli bölgelerine takılması da kopmaya neden olabilir. Bu yüzden çekim sırasında kameraman kablolara dikkat etmelidir.

Depo görevlilerinin başlıca görevleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kameraları donanımlarıyla beraber çekime hazır tutmak

• Kameraların ve donanımlarının bakımını yapmak

• Boşalmış aküleri şarj etmek

• Kamera ekiplerince teslim alınan (depo dışına çıkarılan) malzemeleri kağıt formlara yazmak

• Çekim sonrası depoya iade edilen malzemeleri kontrol ederek teslim almak

• Depoyu temiz bir şekilde tutmak

• Kamera depolarının sıcaklığı ve nemi kontrol altında tutulmalı

• Depolara temiz ayakkabılarla girilmeli

• Toza engel olmak için iyi bir havalandırma sistemi kurulmalı

• Cihazlar dolaplarda, tozdan uzak, çantalarında ve düzenli şekilde saklanmalıdır.

Çekimlere başlanılmadan önce görüntü yönetmeni ya da kameraman, ilgili yapımın yönetmeniyle yapım toplantısı yapar. Bu toplantıda, çekimde kullanılacak malzeme listesine de karar verilir. Daha sonra, kamera grubunun şefi olan görüntü yönetmeni ya da kameraman, asistanlarıyla toplanır. Önceden belirlenen liste ve hazırlıklar hakkında ekibini bilgilendirir. Bu bilgiler doğrultusunda da ekip hazırlıklara başlar. Kamera ve aksesuarların hazırlıkları tamanlandıktan sonra, çekime başlanmadan önce, kameranın ayarları ve monitörle arasındaki renk kalibrasyonu yapılması gerekir.

Üçayakların sert zeminlerde kaymadan kullanılmasını sağlayan aparatlara, “örümcek” denir.

Kameranın siyah seviyesinin ayarlanması için yapılır. Siyah seviyesi, renklerin doygunluk ve renkler arasındaki kontrast (zıtlık, karşıtlık) oranının doğru olmasını sağlar. Siyah denge ayarı, üç ana renk (kırmızı, mavi ve yeşil) için tek tek yapılmalıdır. Siyah denge ayarı, ENG kameraların, objektif bağlantı noktasının alt kısmında yer alan, siyah ve beyaz denge ayarı çubuğunun çekilmesiyle yapılır.