SES SİNYALİ VE KAYIT

Sesin bant ya da disk gibi bir ortama kaydedilebilmesi için akustik enerjinin elektrik enerjisine çevrilmesi gerekmektedir.

Mikrofonlar, farklı hava basınç değişkenlerine sahip olan ses dalgalarını “ses sinyali” olarak tanımlanan, değişken değerli voltajlara dönüştürür. Böylece akustik enerji, elektrik enerjisine çevrilmiş olur.

Ses kayıt teknolojilerinde ses sinyali “analog” (örneksel) ve “sayısal” (dijital) olmak üzere iki farklı yöntem ile işlenir, bir ortam üzerine depolanır ya da kaydedilir.

Analog; “öz nitelikleri aynı olmayan, fakat hareket ve değişimlerinin fiziksel sürekliliği birbiriyle eş özellikler gösteren madde, olay ve söz gibi durumların benzeşmesi” olarak tanımlanabilir.

Analog ses kaydedici ve okuyucu cihazlarda temel olarak; bant silici kafa, kaydedici kafa ve okuyucu kafa bulunur.

Çoğunlukla evlerde kullanılan kasetçalar cihazlar ile profesyonel ses kayıtlarında kullanılan makara bant sistemler, analog bant kayıt tekniklerine örnek olarak gösterebilir.

Analog ses bilgisi elektrik işaretlerine çevrilirken, akustik ses dalgalarının doğrudan bir temsili kayıt ortamına aktarılır. Akustik ses dalgaları ile analog ses sinyali arasındaki birebir kesintisiz örnekleme, sayısal ses sinyalinde basamaklar halinde yapılır. Ses dalgaları sürekliliği olmayan basamaklı verilere dönüştürülür. Bu sayısal veriler 1 ve 0’lardan oluşan ikili sayı biçimlerinde elektriksel işaretler olarak kodlanır.

Analog ses ADC çevirici sayesinde sayısal veriye dönüştürülür (Analog to Digital Converter - Analogdan Sayısala Çevirici).

Örnekleme oranı, 1 saniyede ses sinyalinden alınan örnekleme sayısını belirler ve frekans birimi ile tanımlanır (Hertz). Bit derinliği ise, her bir örnekleme için tanımlanan “bit” sayısını ifade eder.

Dinamik alan, en yüksek sinyal seviyesi ile en düşük sinyal seviyesi arasında kalan alandır ve “dB” birimi ile ifade edilir.

• Daha geniş dinamik alan

• İndirgenmiş gürültü

• Hatasız kopyalama ve çoğaltma

• Hata düzeltebilme

• Zaman bilgisini kaydedebilme

• Veriye ulaşımda hızlılık

• Maliyet düşüklüğü

• Cihazların daha hafif ve küçük olması

• Uzun ömürlülük ve arşivleme kolaylığı

• Frekans Tepkisi

• Gürültü

• Yüksek Ses Seviyesi ve Bozulma

• Optimum Sinyal Seviyesi

• Sinyalin Gürültüye Oranı

Ses kayıtlarındaki temel amaç; kulağın işitebildiği sesleri olduğu gibi ve aynı kalitede kaydedebilmektir.

Ses sinyalinde gürültü; ses kaydında kullanılan ses cihazlarından oluşabilecek, elektronik gürültülerdir.

Ses kayıt seviyesi yüksek tutularak bu gürültüler maskelenebilir. 

Ses kayıtlarında, ses kayıt seviyesinin olması gerekenden yüksek tutulması durumunda, ses sinyalinde aşırı yüklenmeden kaynaklanan bozulmalar oluşur. Sesteki bu tip bozulmalar, ses sinyalinin genliğindeki kırpılmalardan (clippings) kaynaklanır.

Ses cihazlarında “S/N” kalitesi şu şekilde olabilir:

• 60 dB orta kalite

• 70 dB iyi kalite

• 80 dB ve üstü çok iyi kalite

Mono kayıt iki farklı yöntem ile yapılabilir:

• Ses kaynak sayısı ne olursa olsun, bütün sesler tek bir mono mikrofon ile kaydedilebilir. Böyle bir kayıt tekniğinde sesler arasındaki denge ve ses seviye kalitesi çoğunlukla iyi olmayacaktır.

• Birden fazla mikrofon kullanılabilir. Mikrofonlardan gelen sinyaller genelde bir ses mikserinde toplanır. Bütün sesler birleştirilir ve tek bir sinyal halinde mikser çıkış ya da çıkışlarına gönderilir.