RADYO VE TELEVİZYON TEKNİĞİ - Deneme Sınavı - 9

Cihazların kalibrasyonu şu şekilde yapılır:
• Mikserin çıkışından alınan kablo, ses kayıt cihazının girişine bağlanır.
• Mikser üzerindeki 1 kHz test sinyalinin düğmesine basılır. Eğer mikser
üzerindeki ses seviye göstergesi VU metre ise; test sinyalinin seviyesi “0
VU” seviyesine ayarlanır.
• Ses kayıt cihazına gelen test sinyali, kayıt cihazındaki göstergenin türüne ayarlanır. Örneğin sayısal bir ses kayıt cihazı ise, gelen test sinyali “-18
dBFS” seviyesine ayarlanır.
• Mikser üzerinden test sinyali kapatılır.
• Mikrofon ses mikserine bağlanır. Mikserden mikrofonun ses kazancı “0
VU” seviyesini geçmeyecek şekilde ayarlanır.
• Her iki cihaz birbirine kalibre edilmiş oldu. Artık her iki cihazda da ses
seviye göstergeleri birbiriyle senkronize hareket edecektir.

Mikrofonların Çalışma Prensipleri
Mikrofonlar çalışma prensiplerine göre ikiye ayrılırlar:
1- Elektromanyetik mikrofonlar: Dinamik ve şerit mikrofonlar
2- Elektrostatik mikrofonlar: Kondansatör ve elektret mikrofonlar

Avantajları:
• Elektrik enerjilerini kendileri üretirler.
• Sıcaklık ve nem gibi hava şartlarından çok kolay etkilenmezler.
• El temasından, darbe ya da çarpmalardan oluşacak gürültülerden az etkilenirler.
• Ses tonları daha sert ve vurguludur.
• Ortamdaki diğer seslerden az etkilenirler.
• Diğer mikrofonlara göre fiyatları ucuzdur.

Dezavantajları:
• Diyafram tepkisi çok hassas değildir. Özellikle müzik gibi ses dalgalarının
çok değişken olabildiği durumlarda, diyafram çok hızlı etkileşim gösteremez.
• Yüksek frekanslara karşı tepkileri azdır.
• Ses kaynağına yakın çalışmak zorunda olduklarından dolayı, TV yapımları
gibi programlarda görüntü çerçevesinin içinde yer alırlar.

Daha yumuşak tonda ses üretirler

Yüksek ses basınçlarında seslerde bozulma oluşabilir

daha yumuşak tonda ses üretirler

daha yumuşak tonda ses üretirler

çok yönlü mikrofonlar

Dinamik alan

Ölçü değerleri bir ibre aracılığıyla gösterilir. 

PPM ses göstergeleri sinyal voltajının ulaştığı tepe noktalarını gösterir.

Ses kayıt seviyesinin optimum üst değeri VU metre için “Sıfır VU”, PPM için de “4” sayı birimidir. Bu sebepten dolayı, ses kayıtları esnasında göstergeler üzerindeki ibre hareketleri dikkatlice izlenmelidir. Ani ses yükselmelerinde optimum değerler aşıldığında, ses sinyalinde bozulmalar hemen oluşmaz.

Mikserden çıkan ses sinyal seviyesi ile kayıt cihazının kaydettiği sinyal seviyesi aynı olmalıdır. Bu dengeyi sağlayabilmek için her iki cihaz birbirine kalibre edilmelidir.

Dinamik mikrofonlarda, kulak zarı gibi bir diyafram bulunur. Diyaframın hemen altında ve diyaframa yapışık durumda bir tel bobin yer alır. Bu bobin de bir mıknatısın içine yerleştirilir.

Kondansatör mikrofonun çalışabilmesi için gereksinim duyduğu voltaj değeri 12 ile 48 volt arasındadır ve bu elektrik enerjisi “phantom besleme” olarak isimlendirilir. Diyaframın hareketiyle ortaya çıkan voltaj değişimlerinden ses sinyali elde edilir.

Tek yönlü mikrofonlar, “super cardioid” ve “hyper cardioid” mikrofonlar olarak alt gruplara ayrılırlar.

Bu tür yönel özelliklere sahip olan mikrofonların ses alma açıları daha da daralır. Yanlardan gelen seslere karşı daha da az duyarlı olurlar ve diğer seslerden daha az etkilenirler.

Ses kaynağı hareketli ise; özellikle dar açılı mikrofonlarda, ses kaynağı mikrofonun etki alanından daha çabuk dışarıya çıkar.

Ses sinyallerinin miksere girişi ile çıkışı arasındaki süreçte, ses sinyallerine uygulanabilen işlemler şunlardır:
• Ses sinyallerinin seviyeleri dengelenebilir.
• Seslerin frekansları ayarlanabilir.
• Seslere efektler uygulanabilir.
• Sesler birbiri arasında karıştırılabilir.
• Sesler monitörler aracılığıyla kontrol edilir (izleme ve dinleme).
• Sesler mikserin çıkış ya da çıkışlarına yönlendirilebilir.

Mikrofonun sinyal voltaj seviyesi hat sinyalin voltaj seviyesinden düşüktür. Bu ses sinyallerin girişinde kullanılan bağlantı fiş tipleri de farklıdır. Mikrofonlardan gelen ses sinyali “XLR” dengeli konnektörler ile yapılır. Hat sinyal girişleri ise “TRS” ya da “TS” tip jak girişler kullanılır.

Hem yardımcı çıkış olarak kullanılırlar hem de giriş kanalları kendi aralarında gruplandırılıp, “group” fader aracılığıyla yönetilebilirler. Örneğin 12 giriş kanalı üzerindeki “Group 1-2” düğmelerinin her birine basılarak, 12 kanal birden tek bir fader üzerine toplanabilir.