RADYO VE TELEVİZYON TEKNİĞİ - Deneme Sınavı - 3

Ses enerjisinin basınç ve frekansından, her mikrofon aynı oranda etkilenmez. Mikrofonların ses alma kalitelerini etkileyen bazı özellikler şu şekilde sıralanabilir:

• Frekans Tepkisi

• Ses şiddeti ve Sinyal Seviyesi

• Maksimum Ses Basınç Seviyesi

• Hassasiyet

• Yakınlık Etkisi

• Empedans

Doğru cevap B'dir.

Ses sinyallerinin miksere girişi ile çıkışı arasındaki süreçte, ses sinyallerine uygulanabilen işlemler şunlardır:

• Ses sinyallerinin seviyeleri dengelenebilir.

• Seslerin frekansları ayarlanabilir.

• Seslere efektler uygulanabilir.

• Sesler birbiri arasında karıştırılabilir.

• Sesler monitörler aracılığıyla kontrol edilir (izleme ve dinleme).

• Sesler mikserin çıkış ya da çıkışlarına yönlendirilebilir.

Doğru cevap C'dir.

Bir ses mikserinde olması gereken temel bölümler şunlardır:

• Giriş bölümü

• Monitör bölümü

• Çıkış bölümü

Ses mikserlerinin yapılarına bağlı olarak, mikseri oluşturan bölümlerdeki işlevler de her miksere göre değişiklik gösterir. Doğru cevap C'dir.

Yukarıda verilen özellikler Peak öğesine aittir. Miksere giren sinyal tepe noktasına ulaşmışsa ışık yanar ve operatörü uyarır. Bu durumda sinyal kazancı LED ışık sönünceye kadar düşürülür. Doğru cevap D'dir.

Ses kaydı yapılacak bütün stüdyolarda aranan en temel özellikler hacim, yalıtım ve akustiktir. Özellikle yalıtım ve akustik birbirine karıştırılır. Yalıtımdaki amaç, özellikle stüdyo dışındaki seslerin stüdyo içine girmesini engellemektir. Akustik ise, stüdyo içindeki seslerin yansıma ve emilmesi ile ilgilidir. Doğru cevap C'dir.

Ses ve görüntü birbirinden bağımsız ya da birbiriyle senkronlu (eş zamanlı) biçimde kaydedilebilir. Ses ve görüntü kayıtları ilk biçimleriyle "master" ya da "ham kayıt" olarak değerlendirilir. Ham kayıtlar istenildiğinde kurgulanmak üzere başka bir bant ya da disk gibi bir ortama aktarılır. Çünkü ham kayıtlar saklanıp arşivlenmek istenir ve üzerlerinde doğrudan bir kurgu çalışması yapmak sakıncalı olabilir.

Görsel-işitsel bir yapımın ses kayıt ve kurgu çalışmalarını yapabilmek için bazı bilgi ve becerilere sahip olmak gerekir. Bunlar:

• Sesin fiziksel ve duyusal özelliklerini kavrayabilmek

• Ses kayıt ve kurgu teknolojilerini kullanabilmek

• Sesin tek başına ya da görsel bir ögeyle olan etkileşimini değerlendirebilmektir

Temelde iki farklı sesli yapımından söz edilebilir:

• Görsel-işitsel yapımlar (TV, film, tiyatro, bilgisayar oyunları vb)

• İşitsel yapımlar (Radyo, müzik, sesli kitap vb)

Doğru sıralama III-I-IV-V-II şeklindedir. Analog akışta sıralamaya sadık kalmak önemlidir. Analog ses kurgusu sayısalın aksine daha sistematik ve sıralı ilerlemeyi gerektiren bir yapıya sahiptir.

“DAW”, Digital Audio Workstation kelimelerinin kısaltılmışıdır. Türkçede “Sayısal Ses işistasyonu” olarak tanımlanır. Bilgisayar tabanlı donanım ve yazılımlardan oluşan sayısal ses kayıt ve kurgu sistemleridir.

Yazılımların genelde sahip oldukları arayüzler şunlardır:

• Multi-track penceresi

• Edit penceresi

• Mixer penceresi

• Effect penceresi

• Video penceresi ve diğer menülere ait pencereler.

DAW sistem kullanılarak yapılacak olan ses kayıt ve kurgu çalışmalarında en büyük avantajlardan biri aynı anda birden fazla ses kanalına kayıt yapılabilmesidir. "D" şıkkındaki bilgi yanlıştır.

Sample rate, proje tarafından kaydedilecek ya da kullanılacak sesin örnekleme oranıdır (44.100 Hz, 48.000 Hz gibi).

Fade: Ses şiddet seviyesi istenen hızda düşürülür ya da yükseltilir (fade-in, fade-out). Genellikle ses parçalarının başlangıç ve bitişine uygulanan bir işlemdir. 

Crossfade ise, ses bantlarının birbirine açılı biçimde yapıştırılması gibi, her iki parçadaki ses dalgalarını birbirine kaynaştırarak (mix) birleştirir. Böylece ses parçalarının birleşim yeri işitsel algıda bir sorun oluşturmaz.

Normalization: Ses dosyasının bir bütün olarak ya da bölümler halinde belli bir seviyede dengelenmesidir. Kurgu aşamasında kullanılabilen bir işlemdir. Bu işlem uygulanırken, yazılım tarafından ses dosyası içindeki ani ses sıçramaları referans alınır.

Hava moleküllerinin bu etkileşimiyle ses dalgaları oluşur. Ses dalgaları da hava içinde yayılarak kulak içinde basınç oluştururlar.

Frekans 1950’li yıllara kadar, İngilizce konuşulan ülkelerde c.p.s (cycles per second = 1/f) olarak ifade edilirdi. Fakat bu ifade biçimi Alman fizikçi Heinrich Hertz tarafından Hz (hertz) olarak değiştirilmiştir.

Ses basınç seviyesi, sinyal seviyesi ve sinyal seviyesindeki bütün değişimler desibel (dB) ile ölçülür.

1kHz=1000Hz

Örneğin, yanınızdan motorlu bir araç geçtiğinde, araç motorundan yayılan ses perdesinin yükselerek ve alçalarak değiştiğini fark edersiniz.