RADYO VE TELEVİZYON STÜDYOLARI

Diğer seçeneklerde yer alan unsurlar dış çekim ya da stüdyo olmasına bağlı olarak farklılıklar içerirken, her iki prodüksiyon türünde de kurgu süreci benzer şekilde işler.

Önceden herhangi bir şekilde kaydedilmemiş, saptandığı anda yayına verilen televizyon yayın şekline canlı yayın denir.

Çekimler, gerekmedikçe mekanın asıl düzenine dokunulmaksızın gerçekleştirilir. Ancak gerek duyulursa, programın sanat ekibinin başında bulunan sanat yönetmeni, mekanda anlatımı destekleyecek bazı düzenlemeler yapabilir.

Dış çekimlerde çevreyi bütün unsurlarıyla kontrol etmek imkansıza yakındır. Bu da muhtemel sorunları ortaya çıkarır.

Diğer televizyon programı türlerine göre haber programlarında yapılacak olan dış çekimler, daha az hazırlık ve daha küçük ekiplerle gerçekleştirilebilmek gibi bir avantaja
sahiptirler.

Belgesel programlarda, programın tamamına yakını dış çekimlerden oluşur. Stüdyo çekimleri nicelik olarak oldukça aza indirgenir.

Canlı yayınlarda kurgu işlemi yapılmaz. Farklı kaynaklardan gelen görüntüler resim seçme masası aracılığıyla seçilir ve yayına verilir.

Bu tür eserlere kurmaca adı verilir.

Jimmy jib oldukça geniş ve yüksek alanlara ihtiyaç duyan bir ekipmandır.

Diğer tüm çekimlerde olduğu gibi yönetmene aittir.

Dış çekimlerle stüdyo çekimleri arasında mekân, yapım ve koordinasyon, yapım-yönetim öğelerinin her biriyle ilgili önemli farklar vardır. Mekân, stüdyoda çekimi yapılan televizyon yapımları ile dış çekimlerle gerçekleştirilen televizyon yapımları arasındaki en önemli farklılıkların başında gelmektedir. Yapım ve koordinasyondan sorumlu ekip, kimi durumlarda dış çekimlerde, stüdyolardaki çekimler için harcadıkları enerjiden daha fazla enerji harcarlar. Bu, dış çekimlerde, ekibin uyumlu bir şekilde bir araya gelerek çalışmayı rahat bir şekilde sürdürmelerinin zorluğundan ileri gelmektedir. Stüdyo dışı çekimlerde, yönetmen, stüdyoda gerçekleştirilen çekimlere oranla daha hızlı hareket etmelidir. Aynı zamanda yönetmen, gelişebilecek beklenmedik durumlar karşısında yeni koşullara kısa sürede uyum sağlayarak kararlarını yeni durumlara göre verebilme yetisi geliştirmelidir. Stüdyoda gerçekleştirilen bir programda, program eğer canlı çekilmiyorsa, dekor, ışık, ses, konuktan kaynaklanan sorunlar gibi hataların telafi edilmeleri dış çekimlerde olabilecek hataların telafi edilmeleri oranından daha yüksektir. Eğer program canlı yayınlanıyorsa, gerçekleşebilecek hataların telafisi çoğunlukla imkânsızdır. Herhangi teknik bir hatada, görüntü, izleyiciye anında aktarıldığı için, yapılan hata, izleyicinin zihninde de hata olarak kalır ve bu da televizyon programı için önemli bir nitelik kaybına yol açar. Bu gibi canlı yayınlanan programlarda yönetmen, içeriğe en uygun görüntüyü yayına göndermekle yükümlüdür. Canlı yayınların telafisi olmamasından ileri gelen bu durum ve buna bağlı açıklama, canlı yayınlanmayan programlarda programların planlı olarak gerçekleştirilmesinden ve tekrar imkânının var olmasından dolayı hızlı hareket etmenin gereksizliğinden ileri gelmemektedir. Görüldüğü üzere E seçeneği yanlış verilmiştir.

Programın stüdyoda çekilen kısımlarına göre programa daha gerçekçi bir atmosfer sağlaması, buna bağlı olarak gösterilen olay ya da durumun izleyen açısından daha inandırıcı hale gelmesi, dış çekimlerin göze çarpan ilk avantajları arasında sıralanabilir. Dış çekimin, çekilmesi planlanan olay ya da durumun stüdyoda gerçekleştirilmesine oranla maliyeti de azaltması gibi bir başka avantajı daha vardır. Gerçek bir mekânda, kurulumun gerekli olmaması, yalnızca ufak tefek düzenlemelerle mekânın çekim için hazır hale gelmesi, dış çekimlerin sağladığı bir diğer avantajı oluşturur. Hava durumunda öngörülemeyen değişimlerin ortaya çıkması ile çekim sırasında oluşabilecek gürültünün ve çekim ekibinin kapladığı yerin oranının etkisi dış çekimin avantajlarından değil dezavantajlarındandır. Doğru cevap C’dir.

Diğer televizyon programı türlerine göre haber programlarında yapılacak olan dış çekimler, daha az hazırlık ve daha küçük ekiplerle gerçekleştirilebilmek gibi bir avantaja da sahiptirler. Çoğunlukla yapım ve koordinasyon konusunda sıkıntı yaşamamak için bu birimden bir kişi ve bir kameramanla sağlanabilecek çekimler söz konusudur. Daha az yoğunlukta bir hazırlık sürecine sahip olan haber programları adına yapılan dış çekimler, haberin güncelliğinin yitirilmemesi gerekliliğinden ötürü daha hızlı hareket etmeyi gerektirmektedir. Buna bağlı olarak çekim yapılacak mekânda çoğu kez gerek ışık gerekse ses gibi alanlarla ilgili ek düzenlemelere gereksinim duyulmamaktadır. Bu bağlamda haber programları için yapılan dış çekimler, diğer televizyon programı türlerinde yapılan dış çekimlere göre daha rahat ve kolay uygulamalardır. Doğru cevap B’dir.

Canlı yayınlanan programların dış çekimlerinde sahne-dekor planlaması türünden hazırlıklara gereksinim duyulmaz. Diğer program türlerinde olduğu gibi çekimlerin tamamlanmasının ardından kurgusal işlemler gerçekleştirilmez. Canlı yayında kullanılması gerekli görülen donanımın niteliği ve niceliği de programın içeriğine bağlıdır. Örneğin canlı yayınlanan bir yarışma programında tek bir kameranın kayıt yapması mümkün değildir. Buna karşılık bir söyleşi programında, izleyiciye röportajı aktarılacak kişinin birden fazla kamerayla görüntülenmesi de anlamsız olur. Bu tip programların dış çekimleri için, bu çekimlerin sağlanabilmesi tam donanımlı canlı yayın araçları ile gerçekleşmektedir. Bu araçlar, televizyon merkezi ile bağlantı halindedir ve kaydedilen görüntüyü kimi zaman televizyon merkezi bağlantılarıyla, kimi zaman da doğrudan kendisi izleyiciye aktarır. Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı dış çekim canlı yayın programlarının özellikleri arasındadır. Doğru cevap E’dir.

Programın içeriğine göre belirlenen dış çekimlerde hangi tip video kayıt sistemi uygulanacağına dair kararı programın yapımcısı ve yönetmeni belirler. Video kayıt sistemiyle çekilen programların çekim yöntemleri, yalnızca bir kamerayla ve bir tek kayıt aracı yardımı ile sağlanan kayıt, çok sayıda kamera ve çok sayıda kayıt aracı ile gerçekleştirilen kayıt ve parçalı kayıt olarak birbirlerinden ayrılırlar. Görüldüğü üzere yalnızca bir kamerayla ve çok sayıda kayıt aracı ile gerçekleştirilen kayıt ile çok sayıda kamerayla ve bir tek kayıt aracı yardımı ile sağlanan kayıt adıyla çekim yöntemleri bulunmamaktadır. Doğru cevap C’dir.

Televizyon programları için gerçekleştirilen dış çekimler, stüdyoda yapılan çekimler için çalışan ekip elemanlarından oluşur. Çok özel durumlar haricinde, dış çekimler için dışarıdan eleman çalıştırılması söz konusu değildir. Dış çekimler için kullanılan donanım, stüdyoda kullanılanların parçaları olduklarından, ekip çalışanları araç gerece karşı yabancılık duyumsamazlar. Çekilen televizyon programının ayrıntıları, dış çekimler için çalışacak olan ekibin ve kullanılacak olan araç gerecin de belirleyicisi konumundadır. Stüdyonun dışında çalışmak, ekip elemanlarının farklı bir deneyim kazanmalarını sağlarken, bir yandan da tüm ekip üzerinde farklı etkiler uyandırır. Görüldüğü üzere doğru olarak verilen tek seçenek D’dir.

Televizyon için gerçekleştirilen dış çekimlerde, ENG (elektronik haber toplayıcı) kameralar kullanılır. Teknolojideki hızlı değişimler sayesinde, stüdyolarda kullanılagelen kameralar, dış çekimde de kullanılabilecek hale gelmiştir. Böylece kamera kullanımı açısından oldukça köklü bir değişim gerçekleşmiş oldu. Öyle ki, bu değişime kadar, örneğin özellikle haber görüntüsü kaydetme işi, film ile yapılmak yerine ENG kameralar aracılığı ile yapılmaya başlandı. Bu gelişme, program yapımında pek çok değişikliğe de sebep oldu. Bu değişiklikler, bu kameraların taşınabilirliğinin kolaylığı sayesinde çabukluk sağlaması ve televizyon program yapımları için maliyetlerin azalması şeklinde sıralanabilir. Bu kameralar, haber toplamaya yönelik üretilmiş olsalar da, çekim için sağladığı kolaylıklardan ötürü belgesel filmlerde, reklam ve tanıtım filmlerinde de kullanılmaktadır. Bu kameralar aynı zamanda yüksek olmayan ışığa da duyarlı olduklarından ek aydınlatmalar konusunda dış çekim ekibini rahatlatıcı bir özelliğe de sahiptirler. ENG kameralar ayrıca, ek bir donanım sayesinde stüdyolarda da kullanılır hale getirilebilmektedir. ENG kameraların objektif çapı çok büyük değildir. Doğru cevap A’dır.

Dış çekimlerde, stüdyoda üretilen televizyon programlarına oranla çok daha seri hareket edilmesi gerekmektedir. Bu gereklilikten hareketle, organizasyonu sağlayan yapım ekibi, bazı noktalar üzerinde özellikle durmalıdır. Bunlar: Alınması gereken çekim izinleri, ulaşımın nasıl sağlanacağı konusundaki ayrıntılar, yemek ve buna dair ayrıntılar, uzun süreli bir dış çekim planı varsa barınacak yerleri bulmak, iklim koşullarına uygun olarak ekibi yönlendirmek adına hava durumuyla ilgili ayrıntılı bilgi edinmek, çekim yapılacak yerde olası bir kalabalık oluşursa çekimin sorunsuz gerçekleşmesi adına girişimlerde bulunmak ve çekim için elverişli ortamı sağlamaktır. Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı soruda istenen noktalar arasında yer almaktadır. Doğru cevap E’dir.

Gerçek yaşamda olmamasına rağmen televizyon programlarında varmış gibi tasarlanan ve yapıntı niteliği taşıyan kurgusal eserlere kurmaca denir. Doğru cevap B’dir.

Kurgu, basit anlamıyla kaydedilen görüntülerin senaryoya uygun bir şekilde dizilmesi ve uygun seslerin gerektiği şekilde görüntülerle eşleştirilmesi işlemi olarak tanımlanacak olsa bile, öncelikle kaydedilen tüm görüntüleri izledikten sonra televizyon programında kullanmak üzere bu görüntüler arasında seçim yapmak, seçilen bu görüntüleri senaryodaki yaratıcılığın üzerine yaratıcılık katarak sıralamak, kullanılan çekimler arasındaki zamansal uyumu gözetmek ve buna bağlı olarak izleyicilerin algılarında bozulmalara ve dağınıklıklara yer vermemek ve nihayetinde niteliği amaçlanan düzeyde bir televizyon programı ortaya çıkarmak gibi bir süreci kapsamaktadır. Doğru cevap D’dir.