RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI

Yorum programları, kamuoyunun bir kesimini ya da tümünü ilgilendiren, yerel, ulusal ya da dünya çapında bir olayı, konuyu ya da gelişmeyi çeşitli yönleriyle ve öznel bir bakış açısıyla değerlendiren program türü olarak açıklanabilir. Yorum programları, televizyon kanallarının yayın politikası doğrultusunda program konusunun yorumcu, konunun uzmanı ya da analist tarafından gerektiğinde olaya ya da konuya taraf olan kişi ya da kişilerinde katılımıyla gerçekleştirilen, görüşlerin açıklandığı, paylaşıldığı, tartışıldığı bir program türüdür.  Yapımı stüdyoda gerçekleşebileceği gibi, stüdyo dışı mekânlarda da gerçekleştirilebilir. Ancak temel olan, katılımcıların öznel görüşlerinin ön planda olduğu program gerçekleştirmektir.

Drama programları başarılı bir metin, senaryo yazımı gerektirirler. Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin olduğu dramatik bir yapıları bulunur. Oyunculuğun öne çıktığı, oyuncuların, ustalıklarını gösterme olanağı bulduğu yapımlardır. Yoğun ve dikkatli bir hazırlık dönemi ve provadan sonra, banda kaydedilerek kurgulanırlar. Televizyonda yayınlanan programlar içinde yüksek bütçe gerektiren yapımlardır. Senaryo gereklerine göre, bir program içinde farklı mekânlarda çekim yapılmasını gerektirebilirler. Çekim mekânlarına çekim donanımının kurulması, dekor kullanılması gerektiği için diğer türlere oranla daha çok deneyim, uzmanlaşmış ekip ve planlamaya ihtiyaç bulunmaktadır. Televizyon yayınları için gerçekleştirecek dramatik programlar; dramatik diziler, çizgi filmler, dramatik belgeseller ve sinema ve televizyon filmleri olarak alt türler ayrılmaktadır.

Belgeseller sinemanın bir türü olarak doğmuştur. Konusunu ve materyalini gerçek olaylardan, kişilerden veya doğadan alabilmektedir. Olayı kendi doğal çevresi ve akışı içinde görselleştirebileceği gibi, buna en yakın biçimde sonradan kurulmuş düzenlemeler içinde, canlandırmalar ile de işleyebilmektedir.   Türkiye’den kamu yararı gözetmek, toplumu eğitmek, toplumun aynası olmak ve toplumu bilinçlendirmek, belgesellerin yapısını ve içeriğini belirleyen öğeler olarak sıralanabilir. Belgeseller, ele aldıkları konulara göre; haber filmi, doğa belgeselleri, toplumsal içerikli belgeseller, tanıtım-reklam amaçlı belgeseller gibi farklı alt türlere ayrılmıştır.

Eğitim Spotları; “Spot” İngilizce azıcık miktar, anlamına gelir. Bu tür programlar süre olarak diğer eğitim programlarına oranla kısadır. Reklam gibi az süre içinde bilgi verir. Televizyon yayınları içerisinde, çocuklara, gençlere, ailelere, genel dinleyici ve/veya izleyici kitlesine olduğu kadar, çeşitli iş ve meslek gruplarına yönelik, kısa eğitici bilgiler içeren programlardır. 09:00- 21:00 saatleri arasında, eğitim spotlarının yayınlanması özel kanunlarla zorunlu hale getirmiştir.

Haber Programları; kamuoyunun bilgi edinme ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılır.
Olay, konu ve gelişmeleri ele alan ve gereğinde değerlendiren; olağandışı durumlar dışında
belirli yayın gün ve saatinde ve genellikle belirli bir süreyle sınırlı olarak, düzenli biçimde izleyicilere sunulan program türü olarak tanımlanabilir

Gizli reklam; yayıncı tarafından reklam yapmak amacıyla, malların, hizmetlerin, ismin, ticari markanın veya üreticinin ya da hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin, para karşılığı veya benzer nedenlerle, programlarda logo, ticari unvan, tescilli marka, görüntü, sözlü ifade veya bunları çağrıştırabilecek imalar yoluyla tanıtımını içeren reklamlardır.