RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI - Deneme Sınavı - 5

Bir yapımın estetik, teknik ve yaratıcılık süreçleri ile sorumlu olan, yapımın başından sonuna dek biçim ve içeriğini tasarlayan ve uygulanmasını yöneten kişi yönetmendir. Yapımdaki görsel ve işitsel tasarımı yönetmen gerçekleştirir. Yazılı metinleri görsel dile dönüştüren tasarımları gerçekleştirir ve bu tasarımları hayata geçirir. Sorunun doğru yanıtı, "E" seçeneğinde yer alan "Yönetmen" olmalıdır.

Yönetmenin çekim öncesi hazırlaması gereken yazılı materyallerin arasında kamera kartları da vardır. Kamera kartları, çoklu kameralı çekimlerde her kameranın çekeceği görüntülerin tanımlarını, çekim ölçeklerini, kamera hareketleri ve çekim sırasını tanımlayan kartlardır. Bu kartlar yönetmen tarafından oluşturulur ve kamera operatörlerine verilir. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı "D" seçeneğidir.

Bir stüdyo planında aşağıdaki maddelerin görsel karşılıkları olmalıdır: Dekorun basitçe görünümü Kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri Kamera konumları ve kamera hareketleri Işık konumları ve Mikrofon konumları Aksesuarların yerleşimi, çok gerekmedikçe stüdyo planında yer almaz, yani doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Çekim ölçeği, izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir. Ve nesnelerin görüntüde ne kadar yer kaplayacağını belirler. Yönetmen, izleyicinin görüntüdeki nesneye olan mesafesini çekim ölçeği ile belirler. Bu nedenle hem uzaklık, hem yakınlık kavramları önemli olduğu için sorunun yanıtı "D" seçeneğidir.

Sinematografi ya da televizyonun anlatım öğeleri yazılı metinlerin görsel işitsel anlatımlara dönüştürülmesi ve bu anlatımlarla belirli işlevlerin yerine getirilmesi anlamına gelir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Sanat yönetmeni,uygulayıcı yapımcı, yönetmen asistanı ve elektrik teknisyeni yapım ekibinde yer alır, bu kişiler kamera arkasındaki grupta yer alır. Sunucu kamera önünde yer alan kişi olarak yapım ekibinde yer almaz, dolayısıyla doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Bir televizyon yapımı, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilen bu öğeler bir televizyon yapımının temel işlevleri olarak sıralanabilir. Öte yandan her televizyon programı bu işlevlerin yanında sürdürülebilir olma niteliğini de içinde barındırmalıdır. Sürdürülebilir olmanın ticari karşılığı ise yüksek izlenme oranlarıdır. Özel bir durum taşımadığı sürece televizyon programlarının bu ekonomik yönü kamusal yayıncılık dışında, diğer işlevlerinden daha önde olacaktır. Bu durum televizyon eğitimi veren birçok kurumdaki ideal yapım planı ile de tezatlık oluşturur; ancak medya sektörün gerçeği ne yazık ki yapımların ekonomik sürdürülebilirliği ile doğru orantılıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kamera önünde yer alacak kişilerin işlevleri, programa katkıları, program içinde alacakları süreler, program akışı içindeki yerleri ve eğer varsa program içindeki mizansenleri programdan önce tasarlanması, gerekli kişilere yeterince kavratılması ve son olarak da tüm taşlar yerlerine oturana kadar prova edilmesi gerekli unsurlar arasındadır.

Caddeler, sokaklar, şehir merkezleri, parklar ve benzeri kamusal alanlar izin almak için çok sorun yaratmayacak mekânlardır; ancak bu mekanlarda çekim yapabilmek için kontrollü bir ortam yaratmak en büyük sorunu ortaya çıkarır. Bu tür mekanlara insanların giriş çıkışları kontrol edilemez, bu tür mekanların ses izolasyonları yoktur ve sürekli özel ses donanımları ile çalışmayı gerektirir. Yine kamusal alanlarda ışığı kontrol etmek neredeyse imkansızdır; ancak bazı reflektörler ve kısıtlı aydınlatma olanakları kullanılabilir. Bu gibi ortamların seçilmesinde yapımcı ve yönetmen olarak tüm yapım içeriği üzerine yapılacak olası ön hazırlıkların yanında, mekana özgü ön hazırlıkların da tasarlanması büyük önem taşır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesini içerir. Dekorun basitçe görünümü, kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri, kamera konumları ve kamera hareketleri, ışık konumları ile mikrofon konumları bu planda yer alır. Stüdyo planında kamera arkasında görev yapan kameraman, stüdyo şefi gibi kişiler yapım ekibinin üyeleridir. Kamera konumları, bir anlamda kameramanların da konumunu belirler. Stüdyo şefi ise, çekim süresince vereceği komutları kimin-kimlerin göreceğine göre konumunu kendi belirler. Dolayısıyla stüdyo planında kamera arkasındaki kişilerin konumları belirtilmez. Doğru cevap C seçeneğidir.

Cury, yönetmenlik mesleğinin yaratıcı bir iş olarak tanımlanamayacağını, yönetmenin ancak bir yorumlayıcı olabileceğini savunur. Doğru cevap B’dir

Bir yönetmenin bireysel beceriler ve yaratıcı yetiler kazanabilmesi için mümkün olduğunca fazla yazılı metinleri okuması, daha önce yapılmış ya da güncel örnekleri izlemesi, mümkün olduğunca fazla projeyi yönetmesi ve farklı örneklerle anlatım tekniklerini deneme olanağını elde edebilmesi gerekir. Doğru cevap C’dir.

Bir televizyon yapımının temel işlevleri eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilir. Fikir bulmak yapımın ilk aşamasıdır. Doğru cevap A' dır.

Bakış açısı, görsel anlatımı kurmak için kullanılan en önemli süreklilik öğelerinden biri, kamera açısı ve konumu kamera önündeki kişi sayısına ve oturma düzenine göre tasarlama, stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesidir. Kamera önünde yer alan kişi, oyuncu, sunucu gibi iki ilgi odağının birbirine bakışları hareketleri gibi ilişkilerinden yola çıkarak zihinde oluşturulan çizgiye aksiyon çizgisi denir. Doğru cevap D' dir.

Ekranda ya da beyazperdedeki bir görüntünün yönetmen tarafından kontrollü bir şekilde yapılandırılmasında önem taşıyan üç temel öğe kompozisyon bilgisi, çekim ölçeği ve çerçevelemedir.Doğru cevap C' dir.

Belirli olaylar, olgular ya da durumlar karşısında yorum yapan, belirli bir bakış açısı getiren, ne gördüğümüzden çok ne anlatmak istediği üzerine yoğunlaşan anlatım işlevi tematik işlevdir. Doğru cevap E’dir.

Yapım sürecindeki tüm lojistik, yasal ve finansal konulardan sorumlu olan ve yapım süreci boyunca tüm harcamalardan sorumlu ve yetkili olan yapım ekibi görevlisi uygulayıcı yapımcıdır. Doğru cevap B’dir