RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI - Deneme Sınavı - 28

Radyo programları içerikleri bakımından beş ana türde incelenmektedir. Bunlar haber ve haber programları, müzik ve eğlence programları, kültür ve sanat programları, eğitim programları, reklam ve tanıtım programlarıdır.

Radyo programının hazırlanması sırasında üzerinde önemle durulması gereken altı temel öge vardır. Bunlar:
• Programın konusu (özü)
• Programın biçimi
• Programın dili
• Programın süresi
• Programın yayın zamanı
• Programın bütçesi
Programın hedef kitlesine ulaşabilmesi için bu temel unsurlara dikkat edilmelidir. Bu unsurlardan birine özen gösterilmemesi durumunda programın başarısı azalır ya da tam olarak hedefe ulaşamaz

Programın konusu belirlenirken, programın bir benzerinin diğer radyo istasyonlarında ya da televizyon kanallarında olup olmadığına dikkat edilmelidir. Aynı konuda bir programın aynı radyo istasyonunda kısa aralıklarla yayınlanması ya da farklı yayın kanallarında verilmesi konunun önemini azaltacaktır.

Doğru cevap B'dir. Program biçimi konudan önemlidir.

Doğru cevap C'dir. Düz programlar adı verilir.

Doğru cevap E'dir. Dramatik programlar adı verilir.

Doğru cevap A'dır. Ardışık programlama adı verilir. Radyo istasyonları hedef dinleyicilerinin gün ve hafta içindeki dinleme alışkanlıklarını belirledikten sonra bütün programların günlük ve haftalık akış içindeki yerlerini planlamasıdır.

Doğru cevap B'dir. Radyo metni yazarken içeriğe ilişkin dikkat edilmesi gerekli özellikler şunlardır:
• Radyo metni konuşur gibi yazılmalıdır. Radyocu kulağa seslenen bir teknoloji kullandığını
unutmamalıdır.
• Günlük konuşma dilinde hazırlanan radyo programlarında anlatılmak istenenler
mümkün olduğunca kısa cümlelerle anlatılmalıdır.
• Her cümlede, birden fazla fikir ya da bilgi vermekten kaçınmalıdır.
• Radyocu dinleyicinin hayal gücünü kullanmasına yardımcı olabilmek için açıklayıcı
betimlemeler yapmaya çalışmalıdır.
• Dinleyiciyi yakalamak için metin ilgi çekici cümlelerle başlamalıdır.
• Dinleyicinin ilgisini canlı tutabilmek için merak uyandırmak ve kuşku yaratmak
gerekir. Bunun için cevabı sonraya bırakılmış sorular sorulabilir.
• Konu ve içerik uygunsa güldürü öğesinden yararlanılmalıdır.
• Programlarda canlılık yaratılmaya çalışılmalıdır.
• Canlı ve dinamik bir program için efektler ve müzikler kullanılmalıdır.

Doğru cevap C'dir. Yayın aşamasında programcının, programla ilgili olarak yapacağı bir sorumluluğu yoktur.

Doğru cevap D'dir. Anlatıcının konumudur.

Doğru cevap B'dir. Dramatik işlevdir. Sinematografi ya da televizyonun anlatım öğeleri yazılı metinlerin görsel işitsel anlatımlara dönüştürülmesi ve bu anlatımlarla belirli işlevlerin yerine getirilmesi anlamına gelir. Foss (2012) anlatımın işlevlerini ise altı maddede sıralar:
• Gerçekçi işlev
• Dramatik işlev
• Tematik işlev
• Lirik işlev
• Güldürü işlevi
• İlgisiz, tasarlanmamış ve olmayan işlev
Bu işlevler doğrultusunda anlatım öğeleri desenlenir ve anlatım öğeleri bu işlevler ışığında bir araya getirilir. Dramatik işlev; kişilerin çatışmalar karşısında nasıl hareket ettikleri, ilişkilerini nasıl düzenledikleri, istek ve taleplerini nasıl yapılandırdıkları ve seçimlerini nasıl yaptıkları ile ilişkilidir, izleyiciye kurmaca bir dünya sunar.

Doğru cevap C'dir. Tematik işlevdir.

Doğru cevap E'dir. İlgisiz işlev ise; bitmiş bir yapımda, yapımcı ya da yönetmenin denetleyemeyeceği şeylerin bütünüdür, zaten adı üstünde filmin de böyle bir işlevi yoktur. Örneğin, iki ülke arasındaki savaşı anlatan bir filmin bir sahnesinin toplum tarafından çok beğenilip, savaş
karşıtı bir anlam yüklemesinden dolayı, filmin ana temasından koparılıp bir “savaş karşıtı film” olarak algılanması, ilgisiz ve tasarlanmamış işlevler arasında gösterilebilir.

Doğru cevap A'dır. Eğitici özellik sunmaktır.

Sesin işlevleri aşağıdaki gibi maddeleştirilebilir:
• Zaman ve mekan boyutu yaratmak
• Karakterler yaratmak
• Atmosfer yaratmak
• Duyusal ve duygusal dramatik etkiler yaratmak
• Sahneler arasındaki geçişleri düzenlemek ve süreklilik sağlamak

Doğru cevap C'dir. Efektlerdir.

Doğru cevap C'dir. Disiplinin sağlandığı ortam özellikler arasında değildir.

Doğru cevap E'dir. Bir yönetmen temel bilgilere uygun işe uygun görevliyi vermek için ihtiyaç duyar.

Doğru cevap B'dir. Projenin bütçesindeki artışın, projenin niteliğine yapacağı katkı nedeniyle olduğu zamanlardadır.

Doğru cevap D'dir.

Tasarım, her program için geçerli olan temel öğeleri belirlemekle başlar. Bu öğeler;

Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı bu öğeler arasında bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.